Άγιος Βασίλειος Κορινθίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το χωριό Άγιος Βασίλειος βρίσκεται στο μέσο της παλαιάς εθνικής οδού Κορίνθου – Άργους, σε απόσταση 25 περίπου χιλιομέτρων από την πόλη της Κορίνθου. Είναι έδρα του ομώνυμου Δημοτικού Διαμερίσματος του Δήμου Τενέας και έχει 1.418 κατοίκους (απογραφή 2001).

[Επεξεργασία] Ιστορικά Στοιχεία

[Επεξεργασία] Προϊστορική Εποχή

Οι ανασκαφικές έρευνες μαρτυρούν την ύπαρξη ζωής από τα προϊστορικά χρόνια. Οι «Ζυγουριές», ένας λόφος στα δυτικά του Αγ. Βασιλείου που ανασκάφτηκε από τον αμερικανό αρχαιολόγο Blegen, μαρτυρούν την ύπαρξη ζωής κατά τη διάρκεια όλων των περιόδων του χαλκού. Δυστυχώς οι βαθιές αρόσεις και η δεντροκαλλιέργεια του λόφου των Ζυγουριών κατέστρεψαν έναν από τους σπουδαιότερους προϊστορικούς οικισμούς των Βαλκανίων. Οι οψιανοί που είναι επιφανειακά διάσπαρτοι σε περιοχές νότια του Αγ. Σώστη (σπηλιά του Αντώνη στη θέση Μπουμπέικα) και διάφορα άλλα επιφανειακά όστρακα στην περιοχή «Χούνη» νοτιοδυτικά του χωριού ή πλησίον διαφόρων σπηλαίων του όρους Δαφνιά μαρτυρούν την ύπαρξη ζωής στα σπήλαια αυτά στα πρώιμα προϊστορικά χρόνια.

[Επεξεργασία] Ρωμαϊκή Εποχή

Το Αδριάνειο υδραγωγείο περνούσε μέσα από το χωριό Άγ. Βασίλειος. Ίχνη του σώζονται ακόμη σήμερα νοτια του χωριού στην είσοδο της «Χούνης» καθώς και μέσα στο χωριό, στις οικείες Μ. Καφαντάρη και Βαρδάκα (Κράσου). Κέντρο της ρωμαϊκής εποχής ήταν ο λόφος των Αρχαίων Κλεωνών, βορειοδυτικά του Αγ. Βασιλείου. Ο Όμηρος αποκαλεί τις Κλεωνές «καλοκτισμένες». Τα τείχη τους σώζονται ακόμα και σήμερα στα βόρεια του λόφου (Ακρόπολη) των Αρχαίων Κλεωνών. Πρόσφατη ανασκαφική έρευνα στη θέση Βαρελά, βορειοανατολικά των Κλεωνών, αποκάλυψε αγρέπαυλη με θαυμάσια ψηφιδωτά.

[Επεξεργασία] Φραγκοκρατία

Το φράγκικο κάστρο που βρίσκεται βόρεια του Αγ. Βασιλείου πρέπει να χτίστηκε γύρω στα 1204 έως 1250 μ.Χ. Στο κάστρο αυτό υπάρχουν και λείψανα μυκηναϊκής οχύρωσης. Ο A. Bon που μελέτησε το φρούριο αυτό δίνει τις διαστάσεις του 225 μέτρα επί 130 μέτρα. Τα έγγραφα εσόδων του Niccolo Acciaiuoli το 1365 μ.Χ. δείχνουν ότι ο Άγ. Βασίλειος έγινε το κέντρο της γύρω περιοχής μετά την ανοικοδόμηση του κάστρου. Στα ίδια επίσης έγγραφα συναντάμε για πρώτη φορά το όνομα Άγιος Βασίλειος. Το 1377 ο Άγ. Βασίλειος αναφέρεται στον κατάλογο φρουρίων του πριγκιπάτου του Μορέως ως Castello de Sancto Basile ανάμεσα στα εννέα κάστρα της Καστελλανίας της Κορίνθου. Ο οικισμός που περιελάμβανε 85 σπίτια αναφέρεται ως ο δεύτερος μετά από αυτόν της Κορίνθου. Το 1463 ο Άγ. Βασίλειος πέφτει για λίγο σε ενετικά χέρια (πρώτος Τουρκοβενετικός Πόλεμος). Στους καταλόγους του 1467, 1469 και 1471 το φρούριο μνημονεύεται ως καταστραμμένο από τους διάφορους κυρίαρχους. Κατά την απογραφή των Ενετών το 1700 αναφέρονται 97 κάτοικοι και 27 οικογένειες. Ο μέσος όρος ζωής τότε προκύπτει ότι ήταν λιγότερο από 50 χρόνια.

[Επεξεργασία] Τουρκοκρατία

Στις 26 Ιουλίου του 1822 στην τοποθεσία «Δερβενάκια- Άγιος Σώστης» γίνεται η μάχη των Δερβενακίων, όπου αποδεκατίστηκε η τουρκική στρατιά του Δράμαλη. Μετά την μάχη αυτή ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είχε εγκαταστήσει φρουρά στον Άγ. Βασίλειο για να εμποδίζει τον ανεφοδιασμό των Τούρκων μέσω της διάβασης της «Χούνης». Το 1836 το χωριό γίνεται Δήμος και περιλαμβάνει τα χωριά Στεφάνι, Κοντόσταυλος (τώρα Αρχαίες Κλεωνές) και Βουσμπάρδι. Το 1845 γίνεται συνένωση με τον Δήμο Κλεωνών. Το 1885 το χωριό έχει 700 κατοίκους. Το 1912 γίνεται και πάλι κοινότητα με μια μοναδική ενορία, αυτή του Αγ. Βασιλείου. Το 1972 δημιουργείται και νέα ενορία, του Αγίου Δημητρίου στα «Χάνια».

[Επεξεργασία] Σύγχρονη Εποχή

Στα μέσα του 20ού αιώνα το χωριό ήταν γνωστό για την παραγωγή των περίφημων «πεπονιών Αγίου Βασιλείου Κορινθίας». Η κύρια απασχόληση των κατοίκων είναι η γεωργία: (ελιές, βερικοκιές, δημητριακά, αμπέλια, καπνός και διάφορα λαχανικά).