Έκδυμα
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το έκδυμα είναι το υπόλοιπο απο το παλιό εξωσκελετό μετά τη έκδυση. Αφού εξωσκελετός και εκδύσεις υπάρχουν μόνο στα αρθρόποδα, εκδύματα θα βρούμε μόνο στις αράχνες, στα έντομα, στα μαλακόστρακα και άλλα αρθρόποδα.
Μπορούμε να ονομάζουμε έκδυμα και τα αποβαλλόμενα δέρματα των ερπετών.
Κατά τη έκδυση ένα μέρος του παλιού εξωσκελετού διαλύεται από μέσα και χρησιμοποιείται για τη κατασκευή του καινούργιου, έτσι το έκδυμα είναι πιο λεπτό από το παλιό εξωσκελετό. Και βέβαια είναι και σχισμένο τουλάχιστον σε ένα μέρος. Αυτό φαίνεται καθαρά στις εικόνες 1, 3 και 4. Παραπάνω σε μερικά είδη πεταλούδων [1] και επίσης σε άλλα έντομα [2] η κάμπη τρώει το έκδυμά της μετά τη έκδυση, για να χρησιμοποιεί τα συστατικά του για το καινούργια εξωσκελετό της.
Το έκδυμα μπορεί όμως να είναι αρκετά ανθεκτικό και ογκώδες. Ἐτσι λ.χ. αξίζει να εκμεταλλεύεται ο άνθρωπος τα συστατικά που απομένουν στα εκδύματα μερικών μαλακοστράκων [3]. Και από μερικά είδη που έζησαν στο παρελθόν, τα παλαιότερα γνωστά απολιθώματα είναι εκδύματά τους [4].
Πολλές φορές οι περισσότερες λεπτομέρειες τις μορφής του παλιού εξωσκελετού διατηρούνται στο έκδυμα, έτσι που ο ιδικός μπορεί να καταλαβαίνει ακόμα από το έκδυμα, για ποιο είδος πρόκειται[5] [6]. Και συνήθως είναι πιο εύκολο να βρει κανείς ένα έκδυμα παρά το ζωντανό αρθρόποδο. Έτσι πολλές ερωτήσεις μπορούν να βρουν απάντηση με το μάζεμα και την εξέταση εκδυμάτων. Για τους βιολόγους ένα έκδυμα δεν έχει ενδιαφέρον μόνο για της μεταβολές κατά τη οντογένεση ενός είδος, αλλά για πολλά περισσότερα. Είναι αυτονόητο, όπου υπάρχει έκδυμα, πρέπει να υπάρχει και το ζώο στη περιοχή. Και όσο περισσότερα ζώα, τόσο περισσότερα εκδύματά του. Με αυτή τη σκέψη οι ειδικοί
- μπορούν να διορίζουν ποιο είδος ενός φυτού, που καλλιεργείται από τον άνθρωπο, χρησιμοποιείται το λιγότερο για ωοτοκία από τα έντομα, που είναι επιζήμια στο φυτό αυτό [7].
- μπορούν να βρουν ενδείξεις για τη τροφή ενός είδους από τα εκδύματα, που βρουν στο στομάχι του [8].
- μπορούν να ανασκευάσουν τη οντογένεση ενός είδος που έζησε στο παρελθόν [9].
- μπορούν να εξετάζουν τη διαμονή των ειδών μιας ολόκληρης οικογένειας σε μια περιοχή [10].
- μπορούν να βρουν ενδείξεις για ποια είδη ζουν συμβιωτικά [11].
Σχετικά με το έλεγχο του περιβάλλοντος
- μπορούν να παρακολουθούν τη εξέλιξη της συχνότητας ενός προστατευμένου είδος [12].
- μπορούν να εξετάζουν τη ποιότητα του περιβάλλοντος σε μια περιοχή [13].
Επίσης είναι αυτονόητο, πως με καλές συνθήκες τα ζώα και με αυτά το εξωσκελετό και τα εκδύματά τους είναι πιο γερά και λίγο πιο μεγάλα. Έτσι συγκρίνοντας το μεσαίο μέγεθος και βάρος των σχετικών εκδυμάτων σε συγκεκριμένο τόπο μπορούμε να βρούμε ένα μέτρο για τη ποιότητα του τόπου για το εξετασμένο είδος. Οι βιολόγοι
- μπορούν να διορίζουν τη βλάβη που προκαλεί ένα παράσιτο σε ένα είδος.[14]
- μπορούν να βρουν ποια τροφή είναι καλύτερα για τη θαλασσοκαλλιέργεια ενός είδος [15].
- μπορούν να εξετάζουν τη ποιότητα ενός φαρμάκου για τη καταπολέμηση ενός είδος [16].
|
Aranaeus diadematus |
Tarantula sp. |
|
|
|
|---|
[Επεξεργασία] Αναφορές
- ↑ Εικόνα από καμπή που τρώει το έκδυμά της
- ↑ Αγγλικό άρθρο για σφίγγες, που τρώνε το έκδυμά τις
- ↑ Αγγλικό άρθρο για την ποσότητα χιτίνης σε Jasus lalandii
- ↑ Summery από αγγλικό άρθρο για απολιθώματα από Triatoma dominicana
- ↑ Εικόνες για την αναγνώριση νερονύμφων από τα εκδύματά τους
- ↑ Εικόνες για την αναγνώριση τζιτζικιών από τα εκδύματά τους
- ↑ Αγγλικό άρθρο για την πιθανότητα ωοτοκίας διάφορων εντόμων σε φύτα γνωστου γενότυπου
- ↑ Αγγλικό άρθρο για τη τροφή των Collembola
- ↑ Αγγλικό άρθρο για οντογένεση ενός αρθρόποδου, που υπάρχει μόνο σε απολιθώματα
- ↑ Summery από αγγλικό βιβλίο για τη διαμονή των ειδών της οικογένειας Chironomidae στο ποτάμι Kenai
- ↑ Αγγλικό άρθρο για τους συμβιώντες της αράχνης
- ↑ Summery από αγγλικό βιβλίο για monitoring της Somatochlora hineana με εκδύματα
- ↑ Environmental Indicator Species Survey
- ↑ Summery από αγγλικό βιβλίο για έντομα στο βαμβάκι
- ↑ Αγγλικό άρθρο για Daphnia magna
- ↑ Summery από έρευνες για τη αποτελεσματικότητα φαρμακίου για έντομα
