Γλυφείον (αστερισμός)
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
| Γλυφείον | |
|---|---|
 πατήστε για μεγαλύτερη εικόνα |
|
| Συντομογραφία | Cae |
| Λατινικό όνομα | Caelum |
| Γενική | Caeli |
| Έκταση | 124,9 τετ. μοίρες (0,303 %) Κατάταξη 81ος |
| Αριθμός άστρων (μέγεθος ≤ 6,5) |
20 |
| Πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ 41°N - 90°S |
|
Γλυφείον (Λατινικά: Caelum, συντομογραφία: Cae) είναι αστερισμός που σημειώθηκε πρώτη φορά το 1763 από τον Lacaille και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Μία άλλη λατινική ονομασία είναι Scalptorium. Είναι νότιος αστερισμός και συνορεύει με έξι άλλους αστερισμούς, που είναι οι εξής: Ηριδανός, Ωρολόγιον, Δοράς, Οκρίβας, Περιστερά και Λαγωός. Είναι ολόκληρος ορατός από την Ελλάδα, τα χειμωνιάτικα βράδια και στις αρχές της άνοιξης, παρότι βρίσκεται στο σύνολό του στο νότιο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας. Η λέξη «γλυφείον» (και γλύφανος) σημαίνει το εργαλείο του γλύπτη, τη σμίλη, ωστόσο ο αστερισμός δεν συνορεύει με τον αστερισμό Γλύπτη. Ο La Caille σχημάτισε το Γλυφείον με αστέρες από την Περιστερά και τον Ηριδανό. Ο Αμερικανός αστρονόμος Elijah Burritt στις πρώτες εκδόσεις του βιβλίου του Geography of the Heavens με τον άτλαντά του (από το 1833) άλλαξε αυθαίρετα το όνομα του αστερισμού σε Πραξιτέλης (Praxiteles), ίσως πιστεύοντας ότι με τον τρόπο αυτό απέφευγε ακριβώς πιθανή σύγχυση με τον αστερισμό Γλύπτη.
Ο Γκουλντ του απέδιδε 28 αστέρες μέχρι εβδόμου μεγέθους.
[Επεξεργασία] Οι φωτεινότεροι αστέρες
Κανένας αστέρας του αστερισμού δεν είναι φωτεινότερος του τέταρτου μεγέθους και γι' αυτό κανένας τους δεν φέρει ιδιαίτερο όνομα.
- Ο α (άλφα) Γλυφείου, έχει φαινόμενο μέγεθος 4,45 και είναι ο φωτεινότερος όλων των αστέρων του Γερανού. Ο φασματικός τύπος του είναι F2 V.
- Ο β Γλυφείου έχει φασματικό τύπο F1 V και φαινόμενο μέγεθος 5,05.
- Το ζεύγος γ1 και γ2 βρίσκεται σχεδόν πάνω στο σύνορο με την Περιστερά, έχουν φαιν.μεγέθη 4,55 και 6,34, και φασματικούς τύπους K3 III και F1 III αντιστοίχως. Υπολογίζεται ότι σε 400 περίπου χρόνια θα περάσουν στον αστερισμό Περιστερά εξαιτίας της ιδίας τους κινήσεως, οπότε θα φέρουν πλέον «λάθος» όνομα!
- Ο δ έχει φαιν.μέγεθος 5,07 και φασματικό τύπο B2 IV-V.
[Επεξεργασία] Αξιοσημείωτα στον αστερισμό
- Ο γαλαξίας NGC 1679 με φαιν.μέγεθος 11,50 βρίσκεται στο βόρειο μέρος του αστερισμού.
- Οι αμυδροί γαλαξίες NGC 1658 και NGC 1660 σχηματίζουν ένα ωραίο ζευγάρι σε μεγάλα τηλεσκόπια.
 |
|---|
| Αετός • Αιγόκερως • Αλώπηξ • Ανδρομέδα • Αντλία • Ασπίς • Βέλος • Βόρειος Στέφανος • Βοώτης • Βωμός • Γερανός • Γλύπτης • Γλυφείον • Γνώμων • Δελφίν • Διαβήτης • Δίδυμοι • Δίκτυον • Δοράς • Δράκων • Εξάς • Ζυγός • Ηνίοχος • Ηρακλής • Ηριδανός • Θηρευτικοί Κύνες • Ινδός • Ιππάριον • Ιπτάμενος Ιχθύς • Ιστία • Ιχθύες • Καμηλοπάρδαλις • Κάμινος • Καρκίνος • Κασσιόπη • Κένταυρος • Κήτος • Κηφεύς • Κόμη Βερενίκης • Κόραξ • Κρατήρ • Κριός • Κύκνος • Λαγωός • Λέων • Λυγξ • Λύκος • Λύρα • Μεγάλη Άρκτος • Μέγας Κύων • Μικρά Άρκτος • Μικρός Κύων • Μικρός Λέων • Μικροσκόπιον • Μονόκερως • Μυία • Νότιον Τρίγωνον • Νότιος Ιχθύς • Νότιος Σταυρός • Νότιος Στέφανος • Οκρίβας • Οκτάς • Οφιούχος • Όφις • Παρθένος • Περιστερά • Περσεύς • Πήγασος • Πρύμνα • Πτηνόν • Πυξίς • Σαύρα • Σκορπιός • Ταύρος • Ταώς • Τηλεσκόπιον • Τοξότης • Τουκάνα • Τράπεζα • Τρίγωνον • Τρόπις • Ύδρα • Ύδρος • Υδροχόος • Φοίνιξ • Χαμαιλέων • Ωρίων • Ωρολόγιον |
