Νεαραί
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Με τον όρο Νεαραί ή νέοι νόμοι (Novellae constitutiones) εννοείται το τέταρτο και τελευταίο τμήμα του νομοθετικού έργου του Ιουστινιανού το οποίο προανήγγειλε ο αυτοκράτορας στην εισαγωγική του διάταξη De emendatione codicis justiniani et secunda eius editione. Τα υπόλοιπα τμήματα του νομοθετικού του έργου ορίζονται ως εξής
- Εισηγήσεις: Μια αναμόρφωση των εισηγήσεων του Γάιου, του 2ου αι.
- Πανδέκτης: Οι απόψεις περίπου 39 δικηγόρων, οι οποίοι έζησαν στη χρονική περίοδο που καλύπτει η μετάβαση από τον Αύγουστο ως τον Ιουστινιανό. Μερικοί ξαναγράφηκαν για να συμφωνούν με το σύγχρονο νόμο, ενώ περικόπηκαν οι αντιφάσεις και οι διαφοροποιημένες απόψεις. Το τελικό αποτέλεσμα υποτίθεται ότι αντιπροσώπευσε το νόμο με τον οποίο κυβέρνησε ο Ιουστινιανός.
- Κώδικας: Όλα τα διατάγματα που εκδόθηκαν από τους προηγούμενους αυτοκράτορες και ήταν ακόμα σε ισχύ.
[Επεξεργασία] De emendatione codicis justiniani et secunda eius editione
«... hoc a nobis et constituatur et in aliam congregationem referatur, quae novellarum nomine constitutionum significetur.»
«...κανείς ας μην αμφιβάλλει ότι έτσι θα πράξουμε και θα ενσωματώσουμε τις νέες διατάξεις σε μια άλλη συλλογή με το όνομα Νεαραί».
Αν και με τον Πανδέκτη το όραμα του Ιουστινιανού για κωδικοποίηση του νόμου ολοκληρώθηκε, ωστόσο αυτό δε σήμανε και τον τερματισμό του νομοθετικού έργου, καθώς διαπιστώθηκε ότι οι κώδικες σε πολλά σημεία είχαν ήδη ξεπεραστεί. Με την nobis Constitutio Cordi est, στις 29 Δεκεμβρίου του 534 έγινε η δεύτερη έκδοση του σώματος των κωδίκων και επικυρώθηκε, αντικαθιστώντας κατά συνέπεια την προηγούμενη. Στην πραγματικότητα, ο Ιουστινιανός συνειδητοποίησε ότι ο νόμος είναι ένα ζωντανό κοινωνικό στοιχείο και όρισε ότι θα μπορούσαν να γίνουν αλλαγές και προσθήκες στο νόμο, αλλά μόνο με ρυθμίσεις που προέκυπταν από αυτοκρατορικά διατάγματα. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του εξέδωσε αρκετά τέτοια αυτοκρατορικά διατάγματα που ονομάζονται Νεαραί (Novellae constitutiones). Συνεπώς οι Νεαρές εξετάζονται ως το τέταρτο νομοθετικό έργο του Ιουστινιανού, αν και πολύ γρήγορα περιέπεσαν σε αχρηστία.
Με τις Νεαρές το νομοθετικό έργο του Ιουστινιανού εκτός από τη μοναδικότητα και το δυναμισμό του εκσυγχρονισμού του για τη δεδομένη εποχή κατά την οποία συγγράφηκε, περιέλαβε ένα επιπλέον σημαντικό στοιχείο, τη διαρκή ανανέωση της νομοθεσίας και τον εκσυγχρονισμό της ανάλογα με τα στοιχεία που προκύπτουν από τις διαρκείς κοινωνικές πιέσεις και τις ανάγκες της εποχής, ακόμα και αν αυτό δεν ήταν απόλυτα αντιληπτό από μέρους του Ιουστινιανού. Θεωρώντας το νόμο όργανο πολιτικής και κοινωνικής ενοποίησης της κλυδωνιζόμενης αυτοκρατορίας ο Ιουστινιανός με την προσπάθειά του, αν και όχι ιδιαίτερα ανανεωτική από κοινωνικής άποψης, απέδωσε στις μεταγενέστερες γενεές ένα στιβαρό έργο που άντεξε στο χρόνο και επηρέασε σημαντικά στη διαμόρφωση του σύγχρονου δικαίου, σε ό,τι αφορά τουλάχιστον στο δυτικό πολιτισμό.
[Επεξεργασία] Προτεινόμενη Βιβλιογραφία
- P.Van Warmelo, An Introduction to the Principles of Roman Civil, University of South Africa Press, 1998.
- J. Ellul, Histoire des Institutions, Presses Universitaires de France, Paris 1955
- Σ. Π. Τρωιάνος «Η Κωδικοποίηση του Ιουστινιανού», στο Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου, 36, 2002
- G. Ostrogorsky, «Relation between the Church and the State in Byzantium», στο Annales de l’ Institute Kondakov, IV, 1931.
