Φιλελευθερισμός
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φιλελευθερισμός είναι ένα σύνολο ιδεών ή ένα φιλοσοφικό ρεύμα που θέτει ως κύριο στόχο τη θρησκευτική, πολιτική ή οικονομική ελευθερία του ατόμου. Ο όρος όμως χρησιμοποιείται για διάφορες ιδεολογίες, οι οποίες δε συνδέονται απαραίτητα μεταξύ τους.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Οικονομικός Φιλελευθερισμός
Ο οικονομικός φιλελευθερισμός έχει ταυτισθεί με μείωση του κρατισμού, περιορισμό των παρεμβάσεων του κράτους στην οικονομία και απελευθέρωση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας από την γραφειοκρατία και τις ασφυκτικές διοικητικές ρυθμίσεις. Συνοψίζεται συνήθως στη φράση "laissez faire - laissez passer", που θεωρείται το βασικό σύνθημα του ελεύθερου εμπορίου.
[Επεξεργασία] Κοινωνικός Φιλελευθερισμός
Ο κοινωνικός φιλελευθερισμός (social liberalism) έχει ταυτισθεί στην Ευρώπη με την υπεράσπιση όλων των ατομικών δικαιωμάτων που δεν ανήκουν στην οικονομική σφαίρα (Χωρισμός κράτους – εκκλησίας, αποποινικοποίηση της χρήσης των τοξικοεξαρτητικών ουσιών, αναγνώριση όλων των δικαιωμάτων στα ζευγάρια του ίδιου φύλου κ.α.).
Ο όρος «φιλελεύθερος» έχει διαφορετική έννοια στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Στις ΗΠΑ ο όρος "φιλελευθερισμός" είναι πιο κοντά στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.
[Επεξεργασία] Αντιθέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκού και Αμερικανικού Φιλελευθερισμού
Ανάμεσα στις δύο αυτές εκδοχές των φιλελευθέρων ιδεών υπάρχει μια καίρια αντίθεση:
Οι οπαδοί του ευρωπαϊκού φιλελευθερισμού επιθυμούν όσο το δυνατόν μικρότερη παρέμβαση του κράτους κυρίως μικρότερο αναδιανεμητικό ρόλο, μικρότερη φορολογία, μικρότερες επιδοτήσεις, χαμηλότερες κοινωνικές δαπάνες αλλά και την υπεράσπιση των ατομικών δικαιωμάτων που δεν είναι οικονομικής φύσης. Από την άλλη πλευρά, οι οπαδοί του αμερικανικού φιλελευθερισμού θεωρούν αναντικατάστατο τον αναδιανεμητικό ρόλο του κράτους κυρίως υπέρ των πιο περιθωριακών ομάδων και μειονοτήτων. Με αυτήν την έννοια ο αμερικανικός φιλελευθερισμός είναι πολύ κοντά στις απόψεις της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, ενώ ο ευρωπαϊκός φιλελευθερισμός είναι καθαρός οπαδός του καπιταλισμού. Ο κοινωνικός προσανατολισμός των δύο αυτών σχολών είναι σχεδόν αντιδιαμετρικός: από τη μία, η στήριξη της δημιουργικότητας και η άρνηση της επιδότησης και της προστασίας, ενώ από την άλλη η στήριξη των πιο «περιθωριακών» μέσω της κρατικής παρέμβασης.
Η διαφορά αυτή οφείλεται στις αιτίες που για κάθε ρεύμα περιορίζουν την ελευθερία του ατόμου. Για τον ευρωπαϊκό φιλελευθερισμό εχθρός της ελευθερίας είναι το κράτος, το οποίο περιορίζει την επιχειρηματική δραστηριότητα. Για τον αμερικανικό φιλελευθερισμό η ελευθερία του ατόμου δεν απειλείται από το κράτος, αλλά από τα μονοπώλια και την κοινωνική ανισότητα.
Φιλελεύθεροι στοχαστές σαν τον Robert Nozick απορρίπτουν τον κοινωνικό φιλελευθερισμό όπως αυτός εκφράζεται στην Αμερική ως ψεύτικο φιλελευθερισμό. Για αυτούς το Κράτος δεν έχει δικαίωμα να επεμβαίνει στην οικονομία γιατί καταστρέφει την ελευθερία, αυτό-αναιρώντας έτσι αυτό που εκπροσωπεί ο όρος.
Η ελευθερία λένε είναι μια και αδιαίρετη.
"while liberals(*) are in favor of any sexual activity engaged in by two consenting adults, when these consenting adults engage in trade or exchange, the liberals step in to harass, cripple, restrict, or prohibit that trade. And yet both the consenting sexual activity and the trade are similar expressions of liberty in action." - Murrey Rothbard
(*) με τον αμερικανικό όρο
