Φρύγες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Φρύγες οι κάτοικοι της Φρυγίας

Αρχαίος ελληνικός πελασγικός λαός που κατέλαβε τη δυτικοκεντρική Μικρά Ασία μετά τη κατάρρευση των Χετταίων. Το Βασίλειο που ίδρυσε εκεί περί τα μέσα της 2ης προς τη 1η χιλιετία πΧ πέρασε στη συνέχεια ως περιοχή του Βασιλείου των Λυδίων. Οι Φρύγες μάλλον ταυτίζονται με τους "Μουσκού" των Ασσυριακών περιγραφών και τους "Μεσέχ" της Βίβλου που κάνουν την εμφάνισή τους ως λαός βόρειος πολεμοχαρής. (Ιεζεκιήλ:32,26 - 38,2,3 - 39,1) Αυτό όμως ταυτίζεται ιστορικά κατά τον 8ο π.Χ. αιώνα που οι Φρύγες άρχισαν να επεκτείνονται ανατολικά.

Κατά τον Ηρόδοτο (Ζ' 73) ήταν λαός θρακομακεδονικός που μετανάστευσε στη Μικρά Ασία όπου εκεί ονομάστηκαν Φρύγες, ενώ οι λίγοι εναπομείναντες στη Μακεδονία κατά τους Περσικούς πολέμους ονομάζονταν Βρύγες. Από τα ευρήματα των ανασκαφών στη Τροία (2η πόλη) η πρώτη τους εμφάνιση στη περιοχή προσδιορίστηκε στη 2η χιλιετία π.Χ.

Κατά τον Όμηρο (Ιλιάδα Β' 862 και Κ' 431) οι Φρύγες ήταν σύμμαχοι των Τρώων για τη παρασχεθείσα σε αυτούς βοήθεια κατά των Αμαζόνων (Ιλιάδα Γ' 185-194). Μάλιστα η σύζυγος του Πριάμου, η Εκάβη, ήταν κόρη του Δύμαντος βασιλέως των Φρυγών!

Η Φρυγική γλώσσα δεν διασώθηκε αλλά όμως κείμενα αυτής από αρχαίους λεξικογράφους, συγγραφείς και επιγραφές μάλιστα δίγλωσσες στα ελληνικά και φρυγικά που βρέθηκαν εξάγονται πορίσματα που διαπιστώνουν συγγένεια των Φρυγών με τους Έλληνες.

Κατά τον 8ο π.Χ. αι. οι Φρύγες είχαν καταλάβει τη Καππαδοκία, Καταονία και Λυκαονία αργότερα και τη Λύδια επεκταθέντες από τα παράλια του Αιγαίου μέχρι τον Ευφράτη εκτός από τη Μυσία και Βιθυνία. Η από του 7ου π.Χ. αι. εισβολή των Κιμμερίων -όπου μαχόμενος φέρεται να φονεύθηκε ο τελευταίος Βασιλεύς των Φρυγών Μίδας- είχε ως συνέπεια τη βαθμηδόν υποταγή τους στους νικήσαντες τους Κιμμερίους, Λύδιους (6ο π.Χ. αι.)

Μετά την ανάπτυξη των Περσών υποταχθέντες σε αυτούς περιήλθαν στην επικυριαρχία του Μ. Αλεξάνδρου διορίσαντα Σατράπη στη χώρα τους τον Αντίγονο (Αρριανού Ανάβ. Α'29,3) από του έτους 333 π.Χ. όπου και παύουν να έχουν πλέον δική τους ιστορία υποταγμένοι στους Ρωμαίους.

Κατά τη Βυζαντινή περίοδο φαίνεται ότι οι Φρύγες μάλλον συγχωνεύτηκαν με τους Βυζαντινούς είτε εκ της συγγενείας της γλώσσας είτε και του πολιτισμού τους και φέρονται να αναλαμβάνουν υψηλά αξιώματα στρατιωτικά και πολιτικά, προσφέροντας και ολόκληρη Αυτοκρατορική Δυναστεία τη Φρυγιανή Δυναστεία (820-867)από την οποία ανήλθαν στο Βυζαντινό θρόνο τρεις Αυτοκράτορες.

Οι Βασιλείς των Φρυγών έφεραν ονόματα εναλλάξ Γόρδιος και Μίδας. Υπόψη ότι τα ονόματα αυτά δεν ήταν κύρια αλλά ηγεμονικοί τίτλοι. Ονομαστός στην αρχαιότητα έμεινε ο Γόρδιος Δεσμός τον οποίο τελικά ο Αλέξανδρος ο Μέγας έκοψε με το ξίφος του (Αρριανού Αλεξάνδρου Ανάβ. Β'3,6-7). Συνήθεια των Φρυγών ήταν να κοιλαίνουν βράχους και να διαμορφώνουν κατοικίες εντός αυτών. Κατά τους αρχαίους η μουσική των Φρυγών είχε έντονο διεγερτικό τόνο. Η θρησκεία τους συνδεόταν με τη γή. Κύριες θεότητες: ο Σαβάζιος ή Βαγαίος (αντίστοιχος του Δία), η "μήτηρ" Γη, η Κυβέλη ή Άγδιστις και Νάνα αποκαλούμενη στην Ελλάδα αυτή η θεά. Η Κυβέλη γιορτάζοταν με έντονο θόρυβο και προπομποί του άρματός της ήταν ιερείς καλούμενοι Κορύβαντες ακολουθούμενοι από πλήθος ανδρών κραυγάζοντες με θορυβώδη μουσικούς ήχους από σάλπιγγες, κέρατα, αυλούς και κύμβαλα. Με τη λατρεία της Κυβέλης συνδεόταν και η λατρεία του γιου και ερωμένου της Άττυος ή Άττιος ή Άττου θεού που συμβόλιζε τη περιοδική βλάστηση της Γης (αντίστοιχα της Περσεφόνης). Άλλοι δε θεοί ήταν ο Μάνης, ο Διόνυσος και η σεληνιακή θεά Μιν.