Paphiopedilum
De Wikipedia, la enciclopedia libre
Paphiopedilum | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Clasificación científica | |||||||||||||||
|
Paphiopedilum Pfitzer 1886 es un género de unas 60 a 70 especies monopodiales terrestres de orquídeas de la Subfamilia Cypripedioideae de la familia Orchidaceae. Se distribuyen por el Sureste del Asia tropical desde Myanmar y China hacia el Sur por Papúa Nueva Guinea, Filipinas e islas del Océano Pacífico. Se encuentran muy amenazadas por la destrucción de su hábitat.
Géneros aliados son: Cypripedium, Phragmipedium, Mexipedium y Selenipedium.
Tabla de contenidos |
[editar] Etimología
El nombre Paphiopedilum (Paph.), procede del griego "Paphia", de "Paphos", epíteto de "Venus" y "pedilon" = "sandalia" ó "zapatilla" aludiendo a la forma del labelo como una zapatilla.
Nombre común:
- Alemán: "Frauenschuhe"
- Español: "Zapatilla de dama", "Sandalia de Venus"
- Inglés: "Lady's Slipper", "Venus slipper orchid"
Sinónimos:
- Cordula Raf. 1838
- Stimegas Raf. 1838
- Menephora Raf. 1838
[editar] Hábitat
Estas orquídeas terrestres, están muy amenazadas por la recolección abusiva a la que han estado sometidas. Se distribuyen por el Sureste del Asia tropical desde Myanmar y China hacia el Sur por Papúa Nueva Guinea, Filipinas e islas del Océano Pacífico.
[editar] Descripción
Las especies del género Paphiopedilum, se caracterizan por un labelo que parece una taza o saco y un sépalo dorsal prominente. Son principalmente terrestres, sin embargo a algunas se las puede encontrar creciendo epífitamente o litofíticamente. De tamaño moderado, con hojas rígidas, cerosas, o coriáceas, de verde brillante a moteado.
Las hojas salen en forma de abanico de la base de la planta. Tiene poco o nada de tallo. Las flores presentan una forma característica que las diferencia, los sépalos laterales están fusionados en un sinsépalo que normalmente es pequeño, y oculto detrás del labelo con forma de saco. El sépalo dorsal normalmente es grande y espectacular. Los pétalos laterales pueden ser cortos y redondeados ó largos y contorsionados, a veces decorados con pelos ó verrugas. Lo más distintivo del género es el estaminodio con forma de placa en el centro de la flor. Del centro de cada nuevo retoño se levanta erecto un escapo sosteniendo una flor individual, muy pocas veces dos.
Las Paphiopedilum se pueden dividir en tres categorías:
- Las que crecen en las altas montañas donde el clima es frío y húmedo, cuyo tipo es de hojas verdes y son más abundantes.
- Las que se desarrollan bien en los pisos de los bosques calientes. En este grupo las hojas son moteadas y la temperatura que necesitan es similar a la de las Cattleyas.
- Las que tienen hojas verdes sin manchas y floraciones múltiples, que prefieren las temperaturas cálidas y luz intensa.
[editar] Taxonomía
El género Paphiopedilum se ha dividido entre varios subgéneros, y estos entre secciones y subsecciones.
- Subgénero: Parvisepalum
- Subgénero: Brachypetalum
- Subgénero: Polyantha
- sección: Mastigopetalum
- sección: Polyantha
- sección: Mystropetalum
- sección: Stictopetalum
- sección: Paphiopedilum
- sección: Seratopetalum
- sección: Cymatopetalum
- sección: Thiopetalum
- Subgénero: Sigmatopetalum
- sección: Spathopetalum
- subsección: Macronidium
- subsección: Spathopetalum
- sección: Blepharopetalum
- sección: Mastersianum
- sección: Punctatum
- sección: Barbata
- subsección: Lorapetalum
- subsección: Chloroneura
- sección: Planipetalum
- sección: Venustum
- sección: Spathopetalum
- Subgénero: Cochlopetalum
Esta especies estuvieron consideradas como parte del género Cypripedium con el que tienen semejanza. Se diferencian, en que Paphiopedilum se cultiva más fácilmente que Cypripediums. Por esto Paphiopedilum ha sido durante bastante tiempo la favorita de los recolectores, horticultores y aficionados, muchos de los cuales se han especializado exclusivamente en este género. Desafortunadamente su popularidad y abuso en recolecciones es lo que ha colocado a estas orquídeas ahora en el centro de los esfuerzos conservacionistas en sus hábitat naturales.
[editar] Especies de Phaphiopedilum
La especie tipo: Paphiopedilum
- Paphiopedilum acmodontum (Filipinas).
- Paphiopedilum adductum (Filipinas)
- Paphiopedilum appletonianum ((Hainan a Indo-China)
- Paphiopedilum argus (Filipinas - Luzon).
- Paphiopedilum armeniacum : Zapatillas doradas (China - W. Yunnan a N. Myanmar).
- Paphiopedilum barbatum (Pen. Thailand a Sumatra).
- Paphiopedilum barbigerum (China - SE. Yunnan, SW. Guizhou, Guangxi).
- Paphiopedilum bellatulum (China - SE. Yunnan, Guizhou, S. Guangxi to Indo-China).
- Paphiopedilum bougainvilleanum (Solomon Is).
- Paphiopedilum bougainvilleanum var. bougainvilleanum (Solomon Is. - North Solomons). Hemicr.
- Paphiopedilum bougainvilleanum var. saskianum ( Solomon Is. - S. Solomon). Hemicr.
- Paphiopedilum bullenianum (Malasia).
- Paphiopedilum bullenianum var. bullenianum (W. Malasia). Hemicr.
- Paphiopedilum bullenianum var. celebesense (Sulawesi a Maluku). Hemicr.
- Paphiopedilum callosum (Indo-China a NW. Pen. Malaysia).
- Paphiopedilum callosum var. callosum (Indo-China). Hemicr.
- Paphiopedilum callosum var. potentianum (Tailandia). Hemicr.
- Paphiopedilum callosum var. warnerianum (Pen. Tailandia a NW. Pen. Malaysia). Hemicr.
- Paphiopedilum charlesworthii (N. Myanmar a China - Yunnan).
- Paphiopedilum ciliolare (Filipinas) (
- Paphiopedilum concolor (China - Yunnan, Guizhou, Guangxi a Indo-China).
- Paphiopedilum dayanum (Borneo)
- Paphiopedilum delenatii (SE. Vietnam).
- Paphiopedilum dianthum (China - SE. Yunnan, SW. Guizhou, W. Guangxi).
- Paphiopedilum druryi (S. India)
- Paphiopedilum emersonii (China - SE. Yunnan, S. Guizhou, Guangxi).
- Paphiopedilum exul (Pen. Tailandia).
- Paphiopedilum fairrieanum (E. Himalaya a Assam).
- Paphiopedilum fowliei (Filipinas - Palawan)
- Paphiopedilum gigantifolium (SC. Sulawesi).
- Paphiopedilum glanduliferum (NW. New Guinea).
- Paphiopedilum glaucophyllum (E. Java).
- Paphiopedilum glaucophyllum var. glaucophyllum (E. Java). Hemicr.
- Paphiopedilum glaucophyllum var. moquetteanum (SW. Java). Hemicr.
- Paphiopedilum godefroyae (Pen. Tailandia).
- Paphiopedilum gratrixianum (Laos a Vietnam).
- Paphiopedilum hangianum (China - Yunnan a Vietnam).
- Paphiopedilum haynaldianum (Filipinas - Luzon, Negros).
- Paphiopedilum helenae (N. Vietnam - Cao Bang Prov).
- Paphiopedilum hennisianum (C. Filipinas).
- Paphiopedilum henryanum (China - SE. Yunnan, Guangxi a N. Vietnam).
- Paphiopedilum hirsutissimum (Assam a S. China).
- Paphiopedilum hirsutissimum var. chiwuanum (China - Yunnan Hemicr.
- Paphiopedilum hirsutissimum var. esquirolei (China - Yunnan, Guizhou, Guangxi a N. & E. Indo-China).
- Paphiopedilum hirsutissimum var. hirsutissimum (Assam a Myanmar). Hemicr.
- Paphiopedilum hookerae (Borneo).
- Paphiopedilum hookerae var. hookerae (Borneo - Sarawak, W. Kalimantan). Hemicr.
- Paphiopedilum hookerae var. volonteanum (Borneo - Sabah). Hemicr.
- Paphiopedilum insigne (Assam - Meghalaya).
- Paphiopedilum intaniae (Sulawesi).
- Paphiopedilum javanicum (Sumatra a Sonda menor Is.)
- Paphiopedilum javanicum var. javanicum (Sumatra a Sonda menor Is.) Hemicr.
- Paphiopedilum javanicum var. virens (Borneo - Sabah a N. Sarawak). Hemicr.
- Paphiopedilum kolopakingii (Borneo - C. Kalimantan).
- Paphiopedilum lawrenceanum (Borneo - Sarawak, Sabah).
- Paphiopedilum liemianum (N. Sumatra)
- Paphiopedilum lowii (W. & C. Malasia).
- Paphiopedilum lowii var. lowii (W. & C. Malasia). Hemicr.
- Paphiopedilum lowii var. lynniae (Borneo). Hemicr.
- Paphiopedilum lowii var. richardianum (Sulawesi). Hemicr.
- Paphiopedilum malipoense : Zapatilla de Jade (S. China a N. Vietnam).
- Paphiopedilum malipoense var. angustatum (China - Yunnan). Hemicr.
- Paphiopedilum malipoense var. jackii (China - SE. Yunnan a N. Vietnam). Hemicr.
- Paphiopedilum malipoense var. malipoense (China - SE. Yunnan, SW. Guizhou, SW. Guangxi a N. Vietnam). Hemicr.
- Paphiopedilum mastersianum (Sonda menor Is. a Maluku).
- Paphiopedilum mastersianum var. mastersianum (Maluku - Ambon, Buru). Hemicr.
- Paphiopedilum mastersianum var. mohrianum (Sonda menor Is. (Flores). Hemicr.
- Paphiopedilum micranthum : Orquídea zapatilla de plata (China - SE. Yunnan, W. & N. Guangxi, W. Guizhou a N. Vietnam).
- Paphiopedilum niveum (Pen. Tailandia a N. Pen. Malaysia).
- Paphiopedilum ooii (Borneo).
- Paphiopedilum papuanum (Nueva Guinea).
- Paphiopedilum parishii (Assam a China - W. Yunnan).
- Paphiopedilum philippinense (Filipinas a N. Borneo)
- Paphiopedilum philippinense var. philippinense (Filipinas a N. Borneo). Hemicr.
- Paphiopedilum philippinense var. roebelenii (Filipinas - Luzon). Hemicr.
- Paphiopedilum primulinum (Sumatea - S. Aceh).
- Paphiopedilum primulinum var. primulinum (Sumatra - S. Aceh). Hemicr.
- Paphiopedilum primulinum var. purpurascens (Sumatra -S. Aceh. Hemicr.
- Paphiopedilum purpuratum (S.China a Hainan).
- Paphiopedilum purpuratum var. hainanense (Hainan). Hemicr.
- Paphiopedilum purpuratum var. purpuratum (China - Yunnan, Hong Kong, Guangdong). Hemicr.
- Paphiopedilum randsii (Philippines - N. Mindanao).
- Paphiopedilum rhizomatosum (Myanmar).
- Paphiopedilum rothschildianum : Rey de los Paphs (Borneo - Mt. Kinabalu).
- Paphiopedilum sanderianum (NW. Borneo - Gunung Mulu).
- Paphiopedilum sangii (N. Sulawesi).
- Paphiopedilum schoseri (Sulawesi a Maluku).
- Paphiopedilum spicerianum (Bhutan a NW. Myanmar).
- Paphiopedilum stonei (Borneo - Sarawak).
- Paphiopedilum stonei var. platyphyllum (Borneo (Sarawak).
- Paphiopedilum stonei var. stonei (Borneo - S. Sarawak) Hemicr.
- Paphiopedilum sugiyamanum (Borneo - Sabah).
- Paphiopedilum sukhakulii (NE. Tailandia).
- Paphiopedilum supardii (Borneo - SE. Kalimantan).
- Paphiopedilum superbiens (N. & W. Sumatra).
- Paphiopedilum tigrinum (China - W. Yunnan).
- Paphiopedilum tonsum (N. & W. Sumatra).
- Paphiopedilum tranlienianum (Vietnam).
- Paphiopedilum urbanianum (Filipinas - Mindoro).
- Paphiopedilum usitanum (Filipinas).
- Paphiopedilum venustum (E. Nepal a NE. Bangladesh).
- Paphiopedilum victoria-mariae (W. Sumatra).
- Paphiopedilum victoria-regina (W. Sumatra).
- Paphiopedilum vietnamense (Vietnam).
- Paphiopedilum villosum (Assam a S. China).
- Paphiopedilum villosum var. annamense (China - Yunnan, Guangxi a Indo-China). Hemicr.
- Paphiopedilum villosum var. boxallii (Myanmar). Hemicr.
- Paphiopedilum villosum var. villosum (Assam a Tailandia). Hemicr.
- Paphiopedilum violascens (N. & E. New Guinea, Bismarck Arch. - Manus I.).
- Paphiopedilum wardii (China - SW. Yunnan a Myanmar)
- Paphiopedilum wentworthianum (Solomon Is.).
- Paphiopedilum wilhelminae (C. Nueva Guinea).
[editar] Híbridos Naturales
- Paphiopedilum × affine ( P. appletonianum × P. villosum). (Vietnam.
- Paphiopedilum × areeanum(P. barbigerum × P. villosum var. annamense) (China - SE. Yunnan).
- Paphiopedilum × burbidgei (P. dayanum × P. javanicum var. virens) (Borneo).
- Paphiopedilum × dalatense (P. callosum × P. villosum var. annamense) (Vietnam).
- Paphiopedilum × dixlerianum (P. callosum × P. wardii) (Myanmar).
- Paphiopedilum × expansum ( P. hennisianum × P. philippinense) (Filipinas).
- Paphiopedilum × fanaticum (P. malipoense × P. micranthum) (S. China).
- Paphiopedilum × frankeanum (P. superbiens × P. tonsum) (Sumatra). 42 SUM.
- Paphiopedilum × grussianum (P. dianthum × P. hirsutissimum var. esquirolei) (China - Guangxi).
- Paphiopedilum × herrmannii (P. helenae × P. hirsutissimum var. esquirolei) (Vietnam).
- Paphiopedilum × kimballianum (P. dayanum × P. rothschildianum) (Borneo -Mt. Kinabalu).
- Paphiopedilum × littleanum (P. dayanum × P. lawrenceanum) (Borneo).
- Paphiopedilum × mattesii (P. barbatum × P. bullenianum) (Pen. Malasia).
- Paphiopedilum × Pereirae (P. exul × P. niveum) (Pen. Tailandis).
- Paphiopedilum × Petchleungianum (P. dianthum × P. villosum) (China - SE. Yunnan).
- Paphiopedilum × Powellii (P. callosum × P. exul) (Pen. Tailandia).
- Paphiopedilum × Pradhanii (P. fairrieanum × P. venustum) (E. Himalaya
- Paphiopedilum × shipwayae (P. dayanum × P. hookerae). (Borneo).
- Paphiopedilum × siamense (P. appletonianum × P. callosum) (Tailandia).
- Paphiopedilum × spicerovenustum (P. spiceranum × P. venustum) (Assam).
- Paphiopedilum × venustoinsigne (P. insigne × P. venustum) (Assam).
- Paphiopedilum × vietenryanum (P. gratrixianum × P. henryanum) (China – Yunnan).
[editar] Referencias
- Leroy-Terquem, Gerald and Jean Parisot. Orchids: Care and Cultivation. London: Cassel Publishers Ltd., 1991.
- Schoser, Gustav. Orchid Growing Basics. New York: Sterling Publishing Co., Inc., 1993.
- White, Judy. Taylor’s Guide to Orchids. Frances Tenenbaum, Series Editor. New York: Houghton-Mifflin, 1996.
- Alec Pridgeon. The Illustrated Encyclopedia of Orchids. Published by the Timber Press.
[editar] Enlaces externos
Commons alberga contenido multimedia sobre Paphiopedilum.Commons
Foto de Paphiopedilum Calvi x Paphiopedilum Dorasire.
Foto de Paphiopedilum appletonianum.