برازجان
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
بُرازجان شهری است در ۶۰ کیلومتری بوشهر واقع در استان بوشهر و شهرستان دشتستان. این شهر 120 هزار نفر جمعیت دارد و در ارتفاع ۷۰ متری از سطح دریا واقع شده است. برازجان دومین شهر بزرگ و پرجمعیت استان بوشهر است. اقليم اين شهر گرم و خشك است اما به دليل دسترسي به منابع كافي آبهاي زيرزميني و رودخانه هاي دائمي در نواحي اطراف شهر كشاورزي رونق خوبي دارد. انبوه نخلستانهاي اين منطقه كه در ديد اول جلب توجه ميكند بالغ بر 5/2 ميليون اصله درخت خرما ميشود.
برازجان از دو كلمه "براز" و "جان" تشكيل شده است "براز" بمعني بزرگ و جان=گان كه قيد مكاني است و روي هم مي شود جايگاه بزرگ . البته با وجود آثار باستاني بسيار قدمت اين شهر محرز است . برازجان در قسمت شمال شرقي استان بوشهر واقع است با مختصات جغرافيايي طول: 51.12 و عرض: 29.16 و در ارتفاع 65 متر از سطح دريا . شهر بر سه راهي كازرون ، بوشهر و اهرم قرار دارد . مردمي خونگرم و مهمان نواز دارد. از بدو ورود به شهر چند چيز جلب توجه مسافر مي كند . اول تضاد شكل و معماري شهر با موقعيت تاريخي و جغرافيايي آن است ، دوم تنوع نژادي مردم با اينكه از دو و يا سه تيره كهن بيشتر نيستند .و ديگري انبوه موتور سيكلت هاي در حال تردد در سطح شهر و اطراف آن شهر را اندكي شلوغ كرده است . بازار قديمي شهر كه به نام "بازار سرپوشيده" شهرت دارد نسبتا جالب است اما صنايع دستي منطقه در آن يافت نمي شود. يك قلعه قديمي كه در حال بازسازي است و سالها قبل زندان بوده در ميدان مركزي شهر خودنمايي مي كند . لهجه برازجاني شنيدني و جذاب است و اساسا بر زبان فارسي مبتني است. مردم شهر برازجان از نژاد فارس هستند و اين شهر در گذشته جزئي از ايالت فارس بوده است. در اين شهر دو نشريه محلي منتشر مي شود كه معتبرترين آن "اتحاد جنوب"و"دریای جنوب" مي باشد كه تعداد و تيراژ آنها نيز هر سال افزايش مي يابد. در مزارع و كشتزارهاي حومه شهر انواع محصولات كشاورزي و صيفي جات توليد ميشود كه از مهمترين آنها مي توان به خرما,تنباكو,کاهو,کنجد و..." اشاره كرد.
شهر برازجان از لحاظ نوع معماري و محكم سازي در سطح كشور رتبه بسيار بالايي را به خود اختصاص داده است. اغلب بناهاي ساخته شده در دو دهه‌ي اخير بتون آرمه‌اي بوده كه در برابر زلزله و بلاياي طبيعي مقاومت بسيار خوبي خواهد داشت. دو مسيل بسيار عريض از ميان شهر عبور ميكند كه از دامنه كوههاي شرقي شهر شروع شده و به حومه‌ي جنوبي شهر ختم ميشود كه در كنترل سيل نقش مهمي را ايفا ميكند و فقط در هنگام بارندگي آب دارد. ميزان بارش ساليانه در شهر برازجان 250 میلیمتر است و غالب اوقات بارش به صورت رگبار و بسيار شديد است كه باعت ميشود تعداد روزهاي داراي بارندگي در سال نسبتا كم باشد.گرماي تابستان شديد و همواره با هواي مرطوب همراه است. بهترين زمان براي سفر به اين شهر از دي ماه تا فروردين است.
شهرستان دشتستان
شهرستان دشتستان به مركزيت شهر برازجان ،به عنوان بزرگترين شهرستان استان بوشهر با وسعت 371/6 كيلومتر مربع وجمعیتی بیش از 000/280 در شرق بندر بوشهر و بر سر راه ارتباطي و بازرگاني شیراز-بوشهر و شیراز-عسلویه واقع شده است. اين شهرستان از سه بخش مركزي،شبانكاره،سعدآباد تشكيل شده و داراي 7 شهر و 192 روستا مي باشد. شهرستان دشتستان نه فقط از جهات اقتصادي تجاري صنعتي،حمل و نقل،كشاورزي ،سياسي و نظامي و نيز منابع طبيعي قابل توجه بوده و از اهميت ويژه اي برخوردار است بلكه از نقطه نظر تاريخي ،تمدني و نيز باستان شناختي بسيار اهميت داشته و قابل بررسي مي باشد.
در اين شهر، نشانه هاي متعددي از تاريخ كهن و باستاني به چشم مي خورد . آثار باستاني متعلق به دوران هخامنشيان كه از قرن ششم تا چهارم قبل از ميلاد مسيح بر ايران و بخش اعظمي از خاورميانه حكمراني داشته اند ، در كاوش هاي باستان شناختي در دهه هاي اخير در اين شهر به دست آمده كه نشان از توجه پادشاهان و حاكمان هخامنشي به اين منطقه دارد . كاخ متعلق به كوروش كبير بنيان گذار هخامنشيان(دربرازجان) در كنار آثار باستاني ديگر از اين دوره ، جايگاه و اهميت اين ناحيه را در دوران پادشاهي هخامنشيان نشان ميدهد . در دوران ساساني نيز اين منطقه از جمله نواحي مهم و مورد توجه به شمار مي رفت . آثار باقي مانده از دوران ساساني در اين منطقه ، بيانگر اهميت و جايگاه تجاري – سياسي و نيز رشد و تكامل شهر نشيني در اين ناحيه به شمار مي رود . شهر توز يا (توج ) كه امروزه آثار و بقاياي آن در شهرستان دشتستان ] حد فاصل بخش سعد آباد و شبانكاره [ قرار دارد ، يكي از مراكز شهري – صنعتي و تجاري مهم ايران و مناطق ساحلي خليج فارس در دوران ساسانيان و قرون نخستين اسلامي بوده كه حتي تا دوران حكومت آل بويه ] ديلميان [ نيز حيات و فعاليت خود را حفظ نموده است . بر اساس گزارشهاي مورخين و جغرافي دانان مسلمان ، شهر توز منسوب است به اردشير بابكان ] اوايل قرن سوم ميلادي [ بنيانگذار دولت ساساني . پارچه گلدوزي شده اين شهر كه به پارچه توزي مشهور بود از جمله محصولات هنري و صنعتي اين شهر به شمار مي رفت و از شهرت خاصي برخوردار بود به طوري كه در شاهنامه فردوسي هم مورد اشاره قرار گرفته و نيز در خلال جنگ هاي صليبي از جهان اسلام به اروپا انتقال يافته و مورد استقبال علافه مندان اروپايي قرار گرفته است . از سكه هاي ضرب شده در اين شهر نيز سكه هاي متعلق به دوره آل بويه يا ديلميان در دست مي باشد . در شهر برازجان و اطراف آن علاوه بر آثار برجاي مانده از دوران باستان و قرون ميانه تاريخ ايران ، آثار و ابنيه بر جاي مانده از قرون اخير و تاريخ معاصر ايران نيز وجود دارد . و از نقطه نظر تاريخي و معماري از ارزش و اهميت خاصي برخوردار است . در دوران معاصر و جديد نيز منطقه دشتستان و به ويژه شهر برازجان و مناطقي همچون سعد آباد و شبانكاره نقش بسيار فعال و حساسي در تحولات تاريخي جنوب كشور ايفا نموده است . جايگاه دشتستان و به ويژه شهر برازجان به عنوان مركز مبارزات ضد استعماري مردم جنوب كشور در خلال جنگ جهاني اول ] 1917- 1914 م [ و مقاومت مردم اين منطقه در برابر حملات و هجوم هاي ارتش اشغالگر انگلستان از جمله نقاط برجسته تاريخ اين منطقه در دوران معاصر به شمار مي رود . ظهور افراد مبارز و وطن دوستي همچون "غضنفرالسلطنه برازجاني" به همراه ظهور افراد دانشمند و تحصيل كرده كه پيشتاز فرهنگ جديد و آموزش و پرورش نوين در جنوب ايران شده و مدرسه سعادت بوشهر را اداره كردند ، از جمله نشانه هاي حيات و كوشش مردم اين منطقه و جايگاه برجسته آن ها در تاريخ جنوب ايران و بلكه تاريخ ايران به شمار مي رود . از سوي ديگر دشتستان در تاريخ ادبيات ايران نيز از جايگاه خاصي برخوردار است و سبك و شعر مشهور به فايز دشتستاني حاكي از غناي فرهنگي ادبي اين ناحيه كهن و تاريخي مي باشد . از آثار گردشگری:کاروانسرای مشیرالملک.بازارقدیمی و کاخ کورش(برازجان}-گوردختر.کوشک اردشیروآبشارفاریاب(بشتکوه)-بل مشیر و کاروانسرا-کوه قلعه(ارتفاعات گیسکان)-کاخ بردک سیاه(درودگاه)-چشمه زیرراه.سواحل رودشابور و چهل خانه(سعدآباد)-امامزاده ابراهیم(ع)و...
 |
|
|---|---|
| مرکز | بوشهر |
| شهرستان‌ها | بندر بوشهر | بندر دیر | بندر دیلم | بندر کنگان | بندر گناوه | تنگستان | جم | دشتستان | دشتی |
| شهرها |
آب‌پخش | آبدان | امام حسن | اهرم | برازجان | بردخون | بندر دیر | بندر دیلم | بندر ریگ | بندر کنگان | بندر گناوه | بوشهر | جم | چغادک | خارک | خورموج | دالکی | دلوار | سعدآباد | شبانکاره | کاکی | وحدتیه | |
| اماکن دیدنی |
آب‌انبار قوام | آتشکده خورموج | دژ برازجان | سیراف | سینیز | شهر باستانی ریشهر | غار چهل‌خانه | کاخ هخامنشی بردک‌سیاه | مدرسه سعادت مظفری | موزه رئیسعلی دلواری | موزه مردم‌شناسی بوشهر |
