ویکی‌پدیا:حساب زاپاس
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
 |
این صفحه یکی از سیاستهای رسمی ویکی‌پدیا شمرده می‌شود. این سیاست در نزد عدهٔ زیادی از ویرایشگران مقبولیت دارد و تفاهم بر آن است که همهٔ کاربران ملزم به پیروی از آن‌اند. اگر نیاز به تغییری در این صفحه حس می‌کنید بدان دست یازید ولی لطفاً پیش از انجام تغییرات عمده از صفحهٔ بحث برای مطرح کردن آن تغییرات و نظرخواهی در مورد آنها استفاده کنید. |
حساب کاربری زاپاس، حسابی اضافه‌است که یک ویکی‌نویس ممکن است از آن استفاده بکند و بعضی از ویرایشهایش را با آن نام کاربری انجام دهد. چنانکه جیمبو ویلز گفته‌است: «هیچ سیاستی علیه استفاده از آن وجود ندارد اما معمولاً کار جالبی تلقی نمی‌شود مگر اینکه دلیل خوبی پشتش باشد.»
دلیلی که استفاده از حساب زاپاس پیشنهاد نمی‌شود این است که جلوی سوءاستفاده‌های احتمالی مانند چندین بار رأی دادن یا دورزدن بعضی سیاستها (مثل قانون سه برگردان) گرفته شود. برخی معتقدند که اصلاً حسابهای ثانوی به هیچ روی نباید استفاده شوند. دیگران معتقدند که اگر رفتار نابجایی از آنان سر نزند ایرادی نداشته و اصولاً بی‌ضررند.
چند حساب کاربری می‌تواند استفاده‌های مشروعی داشته باشد.ولی باید از استفادهٔ نابجا از آنها پرهیز شده و نیز نباید از یکی برای طرفداری از دیگری استفاده کرد. اگر کسی از چند حساب کاربری استفاده می‌کند پیشنهاد می شود که بین آنها پیوندی برقرار سازد تا مشخص شود که همه متعلق به یک نفر است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] مواردی که استفاده از حساب زاپاس ممنوع است
[ویرایش] رأیگیری
مبنای رأی‌گیریهای ویکی‌پدیا، و موارد مشابه که نظر افراد در آنها لحاظ می‌شود، بر «یک نفر، یک رأی» است. از این رو از حسابهای زاپاس در هیچ‌یک از رأی‌گیریهای ویکی‌پدیا یا موارد شبیه آن مثل نظرخواهی‌ها و آمارگیری‌ها نمی‌توان استفاده کرد. اگر ثابت شود حساب زاپاسی (در کنار حساب اصلی) در رأیگیری مورد استفاده قرار گرفته‌است، می‌توان آن حساب را برای همیشه بست.
[ویرایش] فریب و جعل هویت
علاوه بر رأی‌دادن چندباره، نمی‌توان از حسابهای زاپاس برای فریب یا ایجاد توهم پشتیبانی گسترده‌تری از موضعی خاص استفاه کرد. همچنین می‌توان حسابهایی را که خود را کاربر دیگری (از ویکی‌نویسان) جا می‌زنند برای همیشه بست.
[ویرایش] دورزدن سیاستها
سیاستهای ویکی‌پدیا شامل اشخاص می‌شود نه حسابهای کاربر. سیاستهاییی مثل ق۳ب برای ویرایشهای فرد (نفر) است. همچنین استفاده از حسابی ثانوی برای تخطی از سیاستهای ویکی منجر به جریمه برای حساب اصلی هم خواهد شد.
کاربرانی که تحریم شده و حق ویرایش ندارند یا دسترسی‌شان به طور موقت توسط یکی از مدیران قطع شده‌است حق استفاده از حساب زاپاس برای فرار از جریمه ندارند. تلاش برای دور زدن تحریم و قطع دسترسی منجر به آغاز مجدد جریمه خواهد شد.
[ویرایش] حسابهای مدیریتی زاپاس ممنوع است
اجتماع ویکی‌نویسان سخت با این نظر که کسی چندین حساب کاربری مدیریتی داشته باشد مخالفت کرد. اگر مدتی ترکِ ویکی می‌کنید و با نام جدیدی باز می‌گردید نامزد مدیریت می‌شوید از شما انتظار می‌رود که از حساب قبلی خود سلب اختیارات مدیریتی کنید. (البته می‌توانید بی‌سروصدا این کار را انجام دهید). شما باید فقط یک حساب با اختیاراتی بیش از آنِ کاربران معمولی داشته باشید.
[ویرایش] استفاده‌های مشروع از حساب زاپاس
از چند حساب کاربری همزمان می‌توان استفادهٔ مشروع نیز کرد. مثلاً کاربران برجسته ممکن است حساب جدیدی ایجاد کنند تا ببینند اجتماع ویکی‌نویسان چگونه با یک تازه‌کار برخورد می‌کند. حتی بعضی پیشنهاد کرده‌اند که شخص جیمبو ویلز باید یک حساب کاربری زاپاس اختیار کرده و از طریق آن ویرایش کند. شاید هم علی‌الحال این کار را انجام می‌دهد.
[ویرایش] تفکیک و امنیت
سایر کاربران ممکن است چند حساب کاربری ایجاد کرده و مشارکتهایشان را تفکیک کنند. یعنی با هر حساب نوع خاصی فعالیت داشته باشند، مثلاً یکی برای مبارزه با خرابکاری و یکی برای مقاله نویسی.
بعضی به دلایل امنیتی حساب زاپاس ایجاد می‌کنند. بنابراین مثلاً اگر از رایانه‌ای عمومی به ویکی وصل می‌شوند از حساب زاپاس استفاده می‌کنند چون ممکن است گذرواژهٔ آنها از طریق جاسوس‌افزارها به بیرون درز کند.
داشتن چند حساب کاربری می‌تواند به حفظ (پنهان ساختن) هویت کمک برساند. همچنین ممکن است کسی در زمینه‌ای صاحب تخصص باشد و ویرایشیهای خوبی کرده و مقالات خوبی نوشته باشد. هنگامی که می‌خواهد در زمینه‌ای دیگر ویرایش انجام دهد شاید نخواهد که این ویرایش منتسب به آن حسابی شود که با آن ویرایشهای عالی در حد تخصصی انجام داده‌است بنابراین از حساب زاپاسش استفاده می‌کند.
دلایل دیگری از این قبیل نیز می‌تواند وجود داشته باشد که از ذکر آنها صرف‌نظر می‌کنیم.
[ویرایش] محدود نگاه‌داشتن بحثهای داغ
بعضی‌ها ممکن است از حسابهای کاربری متفاوتی در صفحه‌های بحث استفاده کنند تا دامنهٔ بحثهایی که در زمینه‌های دیگر و با حسابهای کاربری دیگر داشته‌اند به بحثهای جدید نکشد و افراد به طور خودکار به خاطر داشتن پیش‌زمینه از بحثهای دیگر، برخوردهای ناپسند با آنان نداشته باشند.
[ویرایش] حسابهای منصبی یا دست‌جمعی و رباتها
تصمیم خاصی پیرامون حسابهای منصبی و حسابهای دست‌جمعی در ویکی فارسی گرفته نشده‌است.
به کاربران ربات‌دار پیشنهاد می‌شود که حساب کاربری جداگانه‌ای برای رباتشان ایجاد کنند تا بتوان تغییرات ربات را در صفحهٔ تغییرات اخیر مخفی کرد.
[ویرایش] برچسب‌زدن حسابهای زاپاس مشروع
مشارکت‌کنندگانی که حساب کاربری زاپاس دارند می‌توانند حسابهای زاپاس (ثانویه) را برچسب بزنند. برای حسابهای زاپاس از {{حساب زاپاس}} و برای حساب اصلی از {{دارای حساب زاپاس}} استفاده می‌شود.
[ویرایش] کشف و شیوهٔ برخورد با حسابهای مشکوک به زاپاسی
[ویرایش] مشخصات و نشانگان حسابهای زاپاس
عجیب نیست که حسابهای زاپاس در مقایسه با تازه‌کاران آشنایی بسیار ژرفتری با ویکی‌پدیا و شیوهٔ ویرایش صفحه‌ها نشان می‌دهند. احتمال نوشتن خلاصهٔ ویرایش و درگیرشدن در جنگهای ویرایشی یا نامزدحذف‌کردن مقاله‌ها توسط آنها در همان چند ویرایش نخستین بسیار زیادتر است. همچنین وقتی به تاریخچهٔ مشارکتهای آنها رجوع شود معمولاً مشاهده می‌شود که مشارکتهایشان خیلی تک‌بعدی است.
این بخش از این نوشتار ناقص است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
[ویرایش] هنگام پیش‌آمدن پرسش
در بعضی موارد ممکن است که کاملاً مشخص نباشد که آیا حسابی یک حساب زاپاس است یا خیر. زیرا که معمولاً هدف از ایجاد این گونه حسابها رد‌گُم‌کُنی‌است. ممکن است بتوان شباهتهایی در علایق و سبک ویرایشها کشف کرد. ولی ممکن است همگان به اندازهٔ کافی با کاربر آشنایی نداشته و قادر به تشخیص این موضوع و فهم این سرنخها نباشند.
اگر به نظر بیاید که از حسابهای زاپاس دارد در جنگهای ویرایشی یا برای خراب‌کردن نتایج یک رأیگیری یا نظرخواهی استفاده می‌شود می‌توان دست در دامن قانون ۱۰۰ ویرایش آویخت. این قانون می‌گوید که اگر حسابی تا آن زمان مجموع ۱۰۰ ویرایش در چندین مقالهٔ گونه‌گون داشته‌است یا به طور کلی در ویکی‌پدیا فعال بوده‌است به احتمال زیاد زاپاس نیست. اگر تعداد به‌طورغیرعادی زیادی حساب با تعداد خیلی کمی ویرایش درگیر موضوع‌اند ممکن است بخواهید آی‌پی یا زمان ویرایشها را وارسی کنید تا اطمینان حاصل کنید که زاپاس نیستند. اما توجه داشته باشید که صرف داشتن تعداد کمی ویرایش به معنای زاپاس بودن حساب کاربری نیست و اصولاً مدرک محسوب نمی‌شود. اگر کاربر جدیدی را بیخود متهم به زاپاس‌بودن کنید احتمالاً این را توهین تلقی کرده و تصویر منفی‌ای از ویکی‌پدیا در ذهنش نقش می‌بندد.
توجه داشته باشید که چندین کاربر ممکن است به طور همزمان و دلیلی یکسان به مشارکت در ویکی‌پدیا کشانده شوند، خصوصاً به سوی موضوعات بحث برانگیز و مقاله‌های نامزد حذف.
