دبیر کل حزب کمونیست اتحاد شوروی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
دبیر کل حزب کمونیست اتحاد شوروی (از ۱۹۵۳ تا ۱۹۶۶ این عنوان با نام دبیر اول شناخته می‌شد) مقامی در اتحاد شوروی بود که پس از مرگ لنین در ۱۹۲۴ عملا به معنای رهبری شوروی بود. نام کامل این مقام دبیر کل (یا اول) کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی بود.
وقتی این مقام برای اولین بار در ۱۹۲۲ ایجاد شد بیشتر مقامی اجرایی به شمار می‌رفت. اولین نفر در این پست، جوزف استالین بود. اما سطح دسترسی و قدرتی که این مقام ایجاد می‌کرد باعث شد استالین در زمان بیماری و بخصوص پس از مرگ لنین قدرت خود را در این مقام افزایش دهد. پس از این‌که استالین دفتر سیاسی را به تسخیر خود در آورد دبیر کلی مترادف با رهبری حزب و نتیجتا رهبری دو فاکتوی اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی شد. از ۱۹۳۴ استالین ترجیح شدیدی داشت که اسناد را با عنوان "دبیر کمیته مرکزی" ( و نه دبیر اول یا دبیر کل) امضا کند و عملا از کنگرهٔ نوزدهم حزب در اکتبر ۱۹۵۲ تا مرگ استالین در ۵ مارس ۱۹۵۳ این عنوان عملا توسط کسی نمایندگی نمی‌شد اما شکی در این‌که چه کسی رهبر است، نبود.
وقتی پس از مرگ استالین رهبری کمیته مرکزی دوباره سازی می‌شد کسی مقام دبیر کلی را به عهده نداشت اما دو نفر از اعضای ارشد دفتر سیاسی گئورگی مالنکوف (نخست وزیر جدید) و نیکیتا خروشچف به دبیرخانه وارد شدند. در ۱۴ مارس ۱۹۵۳ مالنکوف از دبیرخانه کنار گذاشته شد و عملا خروشچف رهبری این نهاد را در دست گرفت. در جلسهٔ کمیته مرکزی در سپتامبر ۱۹۵۳ او رسما به دبیر اولی کمیته مرکزی انتخاب شد.
از ۱۹۲۵ به این طرف دبیر کل رهبر دفتر سیاسی و تقریباً همیشه رهبر کمیته مرکزی نیز بود.
این فهرستی از تمامی دبیران کل حزب کمونیست است. توجه داشته باشید که از ۱۳ مارس ۱۹۹۰ به آن طرف دیگر صاحب این عنوان قدرت واقعی در اختیار نداشت.
جوزف استالین (۳ آپریل ۱۹۲۲- ۵ مارس ۱۹۵۳)
گئورگی مالنکوف (دبیر ارشد) (۵ مارس ۱۹۵۳- ۱۴ مارس ۱۹۵۳)
نیکیتا خروشچف (۱۴ مارس ۱۹۵۳ – ۱۴ اکتبر ۱۹۶۴) (تا ۱۳ سپتامبر ۱۹۵۳ دبیر ارشد و سپس دبیر اول)
لئونید برژنف (۱۴ اکتبر ۱۹۶۴-۱۰ نوامبر ۱۹۸۲) (تا ۲۹ مارس ۱۹۶۶ دبیر اول و سپس از ۸ آپریل ۱۹۶۶ دبیر کل)
یوری آندروپوف (۱۲ نوامبر ۱۹۸۲- ۹ فوریه ۱۹۸۴)
کنستانتین چرننکو (۱۳ فوریه ۱۹۸۴-۱۰ مارس ۱۹۸۵)
میخائیل گورباچف (۱۱ مارس ۱۹۸۵-۲۴ آگوست ۱۹۹۱)
ولادیمیر ایواشکو (از نظر عملی) (۲۴ آگوست ۱۹۹۱- ۲۹ آگوست ۱۹۹۱)
