ویکی‌پدیا:سیاست حذف
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
 |
این صفحه یکی از سیاست‌های رسمی ویکی‌پدیا شمرده می‌شود. این سیاست در نزد عدهٔ زیادی از ویرایشگران مقبولیت دارد و تفاهم بر آن است که همهٔ کاربران ملزم به پیروی از آن‌اند. اگر نیاز به تغییری در این صفحه حس می‌کنید بدان دست یازید ولی لطفاً پیش از انجام تغییرات عمده از صفحهٔ بحث برای مطرح کردن آن تغییرات و نظرخواهی در مورد آنها استفاده کنید. |
سیاست حذف، یکی از سیاست‌های ویکی‌پدیا است که به روند انتخاب مقالات نامناسب یا نامربوط برای حذف شدن از ویکی‌پدیا می‌پردازد.
مقالات بنا به دلایل مختلفی حذف می‌شوند، که از جمله این دلایل می‌توان به نقض حق تکثیر، تعلق نداشته به ویکی‌پدیا به عنوان یک دانشنامه، و فقدان منابع مورد قبول برای متن به خصوص در مورد مقالاتی که لحن منفی دارند، اشاره کرد. در ویکی‌پدیا، به طور متوسط روزانه ۵۰۰۰ مقاله حذف می‌شود که سهم نسبتاً کوچکی از آن مربوط به ویکی‌پدیای فارسی است.
حذف مقالات از ویکی‌پدیا فقط توسط مدیران امکان‌پذیر است. هم‌چنین مدیران می‌توانند پس از حذف یک مقاله، آن را دوباره احیا کنند. زمانی که یک مقاله حذف یا احیا می‌شود، جزئیات کار در سیاهه‌های ویکی‌پدیا ثبت می‌شود. وقتی مقاله‌ای حذف شود، تمام نسخه‌های قبلی (تاریخچه) مقاله نیز حذف می‌گردد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] رویکردهای جایگزین
[ویرایش] ویرایش
زمانی که بشود مقاله‌ای را بهبود بخشید، بهتر است که آن را حذف نکنیم، بلکه با ویرایش آن، اصلاح و تکمیلش کنیم. معمولاً اگر کسی خودش نتواند که مقاله‌ای را بهبود ببخشد، به آن برچسب‌هایی می‌زند تا دیگران را به این کار ترغیب کند. چند نمونه از این برچسب‌ها عبارتند از:
- {{ویکی‌سازی}} - این برچسب برای مقالاتی به کار می‌رود که از نظر نگارشی ایراد دارند (مثلاً صفحه‌بندی یا عنوان‌بندی مناسب ندارند، یا ایرادات نگارشی و انشایی دارند.)
- {{ناقص}} و خانوادهٔ الگوهای مقالات ناقص - برای مقالاتی به کار می‌روند که هنوز کوتاه‌تر از آن هستند که تمام جوانب موضوع مورد بحث را توضیح داده باشند.
- {{طرفداری}} - برای مقالاتی به کار می‌رود که به نظر لحن طرفدارانه‌ای دارند (مثلاً فقط به تمجید از یک موضوع یا فرد پرداخته‌اند، یا برعکس، فقط به نکوهش آن پرداخته‌اند.)
صفحاتی که فقط نام اشتباه است (مثلاً در نامشان اشتباه املایی وجود دارد) صرفاً کافی است که تغییر نام داده شوند. (در برخی موارد این کار به دسترسی مدیریتی نیاز دارد، اما در بیشتر موارد، کاربرهای معمولی هم قادر به انجام آن هستند.)
[ویرایش] ادغام
وقتی چند مقاله کوتاه وجود دارد که امکان آن که تکمیل شوند وجود ندارد، این مقالات را می‌توان در یک مقالهٔ بزرگ‌تر یا یک فهرست، ادغام کرد. به عنوان مثال، لازم نیست که مقاله‌ای جداگانه در مورد اعضای خانوادهٔ یک شخصیت مشهور، که خودشان مشهور نیستند، ایجاد شود؛ اطلاعات مربوط به آنها در یک عنوان در مقالهٔ اصلی آورده می‌شود.
اگر دو مقاله با نام‌هایی مشابه به هم، هر دو یک موضوع را بررسی می‌کنند، اطلاعات مفید یکی را به دیگری انتقال دهید تا کامل‌تر شود، سپس مقالهٔ ناقص‌تر را تبدیل به یک صفحهٔ تغییر مسیر به مقالهٔ کامل‌تر بکنید. به جز در پاره‌ای موارد، بدون این که از دیگران نظرخواهی کنید، می‌توانید این کار را انجام دهید. توجه کنید که مقاله‌ای را تکمیل کنید که نام بهتری دارد.
[ویرایش] بحث
این که فکر می‌کنید اطلاعات موجود در یک مقاله درست نیست، دلیل کافی برای حذف آن نیست. صفحات بحث مقالات برای همین منظور ایجاد شده‌اند. این در مورد صفحه‌های کاربری و سیاست‌ها و رهنمودهای ویکی‌پدیا نیز صادق است.
[ویرایش] بایگانی
وقتی صفحات بحث طولانی می‌شوند، هم بارگیری آنها از اینترنت و هم ویرایش آنها دشوار می‌شود. در این موارد نباید صفحات را حذف کرد، چرا که تاریخچه این صفحات ارزشمند است. به جای این کار، باید این صفحات را بایگانی کرد. اهمیت این موضوع زمانی بیشتر روشن می‌شود که بدانید که توسعه‌دهندگان ویکی‌پدیا تاکید کرده‌اند، محتوای صفحات حذف شده ممکن است که هر زمان از پایگاه داده‌های ویکی‌پدیا پاک شود و قابل بازیابی نباشد.
[ویرایش] دلایل حذف
وقتی مقاله‌ای را نامزد حذف می‌کنید باید دلیل آن را هم ذکر کنید. متداول‌ترین دلایل عبارتند از:
- تبلیغات یا هرزه‌نگاری، بدون ارائه اطلاعات مفید و مرتبط
- محتوای نامناسب برای یک دانشنامه
- نقض حق تکثیر
- شایعه پراکنی (اما این شامل مقالاتی که در مورد شایعات مهم توضیح می‌دهند نمی‌شود)
- تصاویر استفاده نشده، به درد نخور یا غیر دانشنامه‌ای
- صفحات کاربری نامناسب
- صفحات تغییر مسیر مشکل‌ساز
- فقدان منابع موثق و مورد قبول
- الگوهای به درد نخور
- خرابکاری‌های غیر قابل واگردانی
- برخوردار نبودن موضوع مقاله از سرشناسی کافی
برای این که مقاله‌ای شایستهٔ حذف باشد، دلیلی ندارد که حتماً یکی از دلایل فهرست شده در بالا برایش مصداق داشته باشد.
[ویرایش] مراحل حذف مقاله
در حال حاضر برای حذف مقالات در ویکی‌پدیا فارسی سه روند وجود دارد:
[ویرایش] حذف سریع
برای این که مقاله‌ای نامزد حذف سریع بشود باید با یکی از معیارهای ذکر شده در ویکی‌پدیا:معیارهای حذف سریع سازگاری داشته باشد. حتی اگر صفحه‌ای از طریق یکی از روش‌های دیگر حذف مقاله، در حال بررسی برای حذف باشد، ممکن است که به علت مطابقت با یکی از آن معیارها، حذف سریع بشود، که در این حالت، مدیران برای اتمام روند دیگر حذف صبر نمی‌کنند.
کدام صفحات؟ - صفحاتی که نامزد حذف سریع می‌شوند، در رده:مقالات نامزد حذف سریع فهرست می‌شوند.
نامزد کردن - برای این که مقاله‌ای را نامزد حذف سریع کنید، در بالای مقاله الگوی {{حذف سریع}} را قرار بدهید. یکی از مدیران خود مقاله و تاریخچهٔ آن را بررسی می‌کنید و در صورت احراز شرایط لازم، آن را حذف خواهد کرد.
مخالفت کردن - اگر صفحه‌ای نامزد حذف سریع شده اما شما با آن مخالفید مطابق دستورالعمل زیر رفتار کنید:
- اگر شما خودتان آن مقاله را ایجاد کرده‌اید، اجازه ندارید برچسب حذف سریع را بردارید. فقط زیر آن برچسب {{دست نگهدار}} را اضافه کنید، و یا مقاله را به نحوی ویرایش کنید که نیازمند حذف نباشد، یا در صفحهٔ بحث مقاله دلیل مخالفت‌تان با حذف آن را ذکر کنید.
- اگر شما آن مقاله را ایجاد نکرده‌اید (مثلاً فقط در تکمیلش مشارکت کرده‌اید یا اصلاً هیچ مشارکتی در آن نداشته‌اید)، می‌توانید برچسب حذف را بردارید، اما فراموش نکنید که باید در صفحهٔ بحث مقاله علت کار خود را توضیح دهید.
هم برچسب زدن بی‌جهت به مقالات، و هم برداشتن بی‌دلیل برچسب‌ها، اقدامی خرابکارانه به شمار می‌روند و مدیران ویکی‌پدیا در شرایط لازم با این رفتارها برخورد مناسب را انجام می‌دهند.
[ویرایش] حذف به خاطر نقض حق تکثیر
بنا به دلایل قانونی و حقوقی، ویکی‌پدیا حق ندارد مقالاتی را که مشکل حق تکثیر دارند میزبانی کند. کدام مقالات؟ - مقالات این دسته را در رده:صفحه‌های مشکوک به نقض حق تکثیر پیدا می‌کنید.
نامزد کردن - وقتی مطمئن هستید که مقاله‌ای حق تکثیر را نقض کرده، از برچسب {{نقض حق تکثیر}} استفاده کنید. (پیش از استفاده از این الگو، حتماً توضیحاتی که در صفحهٔ الگو آمده است را بخوانید.) در مواردی که فقط به نقض حق تکثیر مشکوک هستید، از برچسب {{حق تکثیر مشکوک}} استفاده کنید، تا دیگر کاربران ویکی‌پدیا متوجه موضوع بشوند و بتوانند در راستای تعیین تکلیف مقاله کمک کنند.
مخالفت کردن - با مالک حقوقی اثر اصلی تماس بگیرید تا مطمئن شوید اجازهٔ انتشار اثرشان از طریق اجازه نامهٔ GFDL یا مالکیت عمومی را می‌دهند. کپی مقالات از منابعی که اجازهٔ نشر مطالب را فقط در ویکی‌پدیا یا فقط برای استفاده غیرتجاری یا نظایر آن می‌دهند، مجاز نیست، زیرا با سیاست ویکی‌پدیا در این باره مطابقت ندارد.
[ویرایش] حذف از طریق بحث
حذف صفحاتی که در دو دستهٔ فوق جای نمی‌گیرند، تنها بعد از بحث و اجماع کاربران ممکن است. هم‌چنین مقالاتی که در دو دستهٔ فوق جای گرفته‌اند اما با حذف آنها از طریق روندهای فوق مخالفت شده، باید برای بحث در مورد حذف، به روند فعلی (حذف از طریق بحث) جا به جا شوند.
وقتی حذف صفحه‌ای به بحث گذاشته می‌شود، این کار از طریق شمارش آرا انجام نمی‌شود. از شما توقع می‌رود که برای رای موافق یا مخالف خود، توضیح هم ارائه کنید. مدیران ویکی‌پدیا با خواندن توضیحات کاربران، تشخیص می‌دهند که آیا در مورد حذف صفحه اجماع وجود دارد یا نه. در صورتی که اجماع وجود نداشته باشد، صفحه باقی می‌ماند، و همهٔ کاربران مجاز به ویرایش ،تکمیل یا ادغام آن خواهند بود.
کدام صفحات؟ - صفحاتی که برای حذف از این طریق نامزد شده‌اند در صفحهٔ ویکی‌پدیا:رای‌گیری برای حذف فهرست شده‌اند و توضیحات کاربران در مورد موافقت یا مخالفتشان با حذف هر کدام از این مقالات نیز در زیر هر عنوان دیده می‌شود.
کاربرانی که هنوز در ویکی‌پدیا ویرایش نکرده‌اند یا مشارکت‌هایشان کم بوده است، اجازهٔ رای دادن و اظهار نظر در صفحات رای‌گیری برای حذف مقالات را ندارند. نظرات آنها پاک نمی شود اما نادیده گرفته می‌شود. در مواردی که کاربران ناشناس با اظهار نظر در یک صفحهٔ رای‌گیری برای حذف، باعث اخلال در روند رسیدن به اجماع شوند، ممکن است آن صفحه به حالت نیمه حفاظت‌شده در آورده شود، تا فقط کاربرانی که سابقهٔ ویرایش کافی در ویکی‌پدیا دارند مجاز به مشارکت در رسیدن به اجماع باشند.
نامزد کردن - برای آشنایی با روند صحیح نامزد کردن مقالات برای حذف از طریق رای‌گیری، به ویکی‌پدیا:راهنمای حذف مراجعه کنید.
مخالفت کردن - به صفحهٔ رای‌گیری برای حذف مربوطه بروید و دلیل مخالفت‌تان را توضیح بدهید. برچسب حذف را از مقاله بر ندارید و نیز از اگر با روند حذف مقالات از این طریق آشنایی ندارید، ویکی‌پدیا:راهنمای حذف را هم بخوانید.
توجه: وقتی صفحه‌ای یک بار از این طریق نامزد حذف شد ولی برای حذف آن اجماع حاصل نشد، امکان حذف آن از طریق روندهای دیگر وجود ندارد
[ویرایش] بررسی حذف
پس از این که مقاله‌ای حذف شد، اگر فکر می‌کنید که مقاله نمی‌بایست حذف می‌شد، اولین کاری که باید بکنید آن است که با مدیری که صفحهٔ مورد نظر را حذف کرده از طریق صفحهٔ بحث کاربری‌اش تماس بگیرید و توضیحات خود را به او ارائه کنید. اگر علی‌رغم این کار، صفحه بازیابی نشد، می‌توانید در صفحهٔ تابلوی اعلانات مدیران از دیگر مدیران ویکی‌پدیا درخواست کنید تا حذف مقاله را مجدداً بررسی کنند.
اگر یکی از مدیران ویکی‌پدیا متوجه شد که یک مقاله بدون طی یکی از روندهای فوق، حذف شده است، وی اجازه دارد که مقاله را بازیابی کند، و مدیر حذف کنندهٔ مقاله را نیز در جریان بگذارد. در صورتی که مدیر حذف کننده، نتواند مدیر دیگر را در مورد حذف شدن مقاله متقاعد کند، باز باید روند بررسی حذف مانند آن‌چه در بالا ذکر شد طی بشود.
[ویرایش] پاک کردن بحث‌ها
در موارد خیلی نادر، بحث‌هایی که در صفحات رای‌گیری برای حذف پیش می‌آید (به خصوص وقتی موضوع بحث، مقاله‌ای در مورد یک فرد یا یک سازمان باشد) شامل اطلاعاتی است که برای موضوع مقاله (فرد یا سازمان) مخاطره آمیز است، و نباید توسط موتورهای جستجوی اینترنتی ثبت شود. در این موارد، صفحهٔ بحث بعد از پایان بحث‌ها، در صورت درخواست فرد مورد نظر، خالی می‌شود. (دقت کنید که این صفحهٔ بحث حذف نمی‌شود چرا که تاریخچهٔ آن برای ویکی‌پدیا ارزشمند است. هم‌چنین توجه داشته باشید که انجام این کار منوط به طی روند قانونی و درخواست از طرف فرد یا افراد ذی‌نفع خواهد بود، و بسیار به ندرت صورت می‌پذیرد.)
