شهرسیبه
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
شهرسیبه (کوخرد) یکی از شهرهای باستانی شهرستان بستک در غرب استان هرمزگان در جنوب ایران واقع شده‌است. این شهر تاریخی (ساسانی) در بخش کوخرد واقع می‌باشد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] سرزمین زرتشتیان
سرزمین کوخرد که در زمان زرتشتی بنام «شهرسیبه» معروف بوده‌است بیش از پنج هزار سال قبل از اسلام تاریخ دارد و سرزمینی آباد و پر رونق بوده‌است. سرزمینی که مسکن قومی بزرگ مانند قوم «سیبه» بوده‌است بی شک آنقدر بزرگ وانبوه وپرجمعیت بوده که نه تنها مردم دردامنه ارتفاعات کوهستانی و دشتهای معتدل شمالی و جنوبی آن زندگی می‌کرده‌اند، بلکه جبر طبیعت و مقتضیات جغرافیائی آنهارا به نقات مختلف و اطراف «شهرسیبه» پراکنده ساخته ودر کوه ودشت وبیابان و دره وصحرا وبر فراز کوه‌های بلند زندگانی می‌نموده‌اند. روایت است که مردم «شهرسیبه» گبر، زرتشتی، و ارمنی بوده‌اند. البته آثار زیادی از آنها تا به حال برجای مانده‌است. در زیر ده جنوب دهستان فعلی کوخرد یک درخت کور بزرگ وجود دارد که به « کُوِر ارمنی » پیش مردم کوخرد معروف است. سرزمین بزرگ سیبه (کوخرد) از دیر باز دارای مجد وعظمت خاصی بوده و به سبب تاریخ پر از حوادث و پرغوغا که از روزگار باستان یعنی از زمان قبل از اسلام آغاز می‌شود. «شهرسیبه» از این کشمکشها وغوغاها وآمد رفتها و وقایع وحوادث تاریخ برکنار نمانده‌است، روزگاری بس آباد و درخشان وروزگاری ویرانه ونابسامان داشته‌است. سرزمین سیبه در روزگار قدیم بسیار بزرگ وپهناور وآباد بوده است، تا آنجا که گفته‌اند «سیبه» مرکز حکومت بوده‌است وحاکم سیبه از هشتاد روستای توابع خود باج وخراج می‌گرفتند. روستاهای آباد وپرجمعیت ودهقانهای کار آمد وقانع وپرکار و یکتا پرست، صداقت وصفای باطن، درستی وپاکی مردم «سیبه قدیم» زبانزد اقوام مجاور بوده وداستانهای دل انگیز از بزرگواری مردم شهر تاریخی سیبه برزبانهای مردم مجاور و در درون سینه پیر مردها و پیر زنهای کوخرد به یادگار مانده‌است که هر شنونده‌ای آن را به تحسین وامی دارد.
[ویرایش] معبد سیبه
عبادت گاه بزرگ و پرشکوه «معبد سیبه» که جای عبادت پیشوایان وبخردان ودانایان سیبه بوده‌است از مملکت سبأ به «شهرسیبه» آورده شده‌است که مورد تعظیم وتکریم همه مردم گبر، زرتشتی و ارمنی سیبه قدیم بوده، ودشت کاریان وجلگه آنرا به همین سبب «شهرسیبه» یک سرزمین آباد وپرجنب وجوش وپر فضیلت وپرمایه ساخته بوده‌است. از جمله آثار به جا مانده از دوره گبری یا زرتشتی :
- ترنه.
- پاراو کوخرد.
- قلعه توصیله.
- آب انبارهای دراز که از سنگ وساروج ساخته شده‌است.
آثارهایی که تا پنجاه سال پیش پا برجا بوده:
این آثارها در اثر سیل درواه شمو بتدریج نابود شده‌اند، اگر از سمت جنوبی حمام سیبه حفاری شود مطمئنا شالدهای قلعه سیبه نمایان خواهد شد. شهر سیبه دارای یک بازار بزرگ بوده بنام «بازار سیبه» خرابه‌های این بازار هنوز در یک کیلومتری دهستان فعلی کوخرد از سمت مغرب به چشم می‌خورد. همچنین شالدهای خانه‌های «شهرسیبه» که از سنگ وساروج ساخته شده بود در اثر سیل سال ۱۳۷۱ خورشیدی در درواه شمو که در سابق بنام درواه عالی معروف بود از زیر خاک بیرون آمده بود. در محوطه «شهرسیبه» اگر حفاری شود بسیاری از آثار آن دوران دور پیدا خواهد شد.
[ویرایش] محدوده شهرسیبه
محدوده شهر سیبه از شمال رشته‌کوه ناخ، از جنوب بند آماج و رودخانه مهران، از مغرب صحرای خلوص و جناح ، واز سمت مشرق به آسو و مهران منتهی می‌شده‌است.
[ویرایش] فعالیتهای کشاورزی
خاک مستعد وحاصلخیز، وآفتاب گرم ونیروبخش سرزمین سیبه که همراه کاردانی وپشتکار مردم، و ایمان راسخ ساکنین سیبه قدیم برای بهبود زندگی وکسب دانشهای کشاورزی بوده‌است، وبا ایجاد قناتها وده‌ها چاه چرخ گاوی، ناحیه‌ای غله خیز و پر محصول وآباد وبی گرسنه ساخته ودشتهای آن را بفراوانی غله وبسیاری دام مشهور نموده بوده‌است. به همین دلیل گاهی «بغداد گرمسیر» وگاهی هم «بصره گرمسیر» نامیده می‌شده‌است. این چنین سرزمبن بزرگ وپر نعمتهای خدائی به تدریج با تحول زمان جلو رفته و در روزگار ظهور اسلام مردم «شهرسیبه» دین مبین اسلام را پذیرفتند ودین اجدادشان که بت پرستی و آتش پرستی بوده رها کردند. پس از آن از مراکز رونق علم ودانش زمان شده بوده‌است. با مطالعه حوادث تاریخی «سیبه» به این نکته متوجه می‌شویم که این سرزمین تاریخی وکهنسال گذشته از حوادث و وقایعی که برآن گذشته‌است دارای علماء، شعراء، حاکمان برجسته، تیر اندازان وجنگ جویان ماهر، نویسندگان ومشایخ برخوردار بوده‌است. واز حکمرانانی مانند: خواجه احمد و محمد هاشم شاه محمود و خواجه محمد برخوردار بوده‌است. همچنین دارای دانشمندان ومؤلفین نیز بوده و هست که کم وبیش به نسبت دنیای خود در راه دانش قدمهایی برداشته وکتب خطی وآثاری از خود برجای گذاشته‌اند.
شاعر محلی می‌سراید :
| خــوشــا کــوخــرد ودشـت لالـه زارش | خــوشـا فـصـل بـهـار وگـلـعــذارش | |
| دیـــــار و مـــــوطـــــن اجـــــداد مــارا | خــــداونـــدا بـــدارش پـــایـــدارش | |
| خــــوشـــا آن قــلــعــه و حمام سیبه | خوش آن تاریخ که ماند از یادگارش | |
| خوشا نامی که ماند از «شهر سیبه» | درخـشان چـون قمـر بـود روزگارش |
[ویرایش] منبع
- محمدیان، کوخری، محمد ، “ «به یاد کوخرد» “، ج1. ج2.چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰2 میلادی.
- محمدیان، کوخری، محمد. (کوخرد سرزمین شاعران) ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
[ویرایش] پیوند به بیرون
 |
|
|---|---|
| مرکز | بندر عباس |
| شهرستان‌ها | ابوموسی | بستک | بندر عباس | بندر لنگه | جاسک | حاجی‌آباد | رودان (دهبارز) | قشم | گاوبندی | میناب |
| شهرها |
ابوموسی | بستک | بندر چارک | بندر خمیر | بندر عباس | بندر لنگه | جاسک | جناح | حاجی‌آباد | دهبارز | سوزا | سیریک | فین | قشم | کنگ | کیش | گاوبندی | هرمز | میناب |
| اماکن دیدنی |
کاروانسرای بستک | حمام خانی بستک | حمام سیبه | عمارت کلاه‌فرنگی | معبد هندوها | آب گرم گنو | موزه آب | دوگنبدان | کاروانسرای كوخرد | پنجشنبه‌بازار میناب | سد تاريخى كوخرد | جنگل‌های حَرّا | شهرسیبه | تپه مارو | جزیره کیش | ترنه | قلعه‌های پرتغالی‌ها | قلعه لشتان | قلعه سیبه | لنج‌سازی بندر کنگ |
