ویکی‌پدیا:پرسشهای کلی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| راهنما:فهرست |
پرسشهای کلی
ویکی‌پدیا چیست؟ویکی‌پدیا یک دانشنامهٔ برخط با محتویات آزاد است که هر کسی امکان ویرایش آنرا دارد. جیمی ولز مؤسس ویکی‌پدیا آن را این گونه توصیف می‌کند: ویکی‌پدیا «تلاشی برای ایجاد و توزیع دانشنامهٔ چندزبانه و آزاد با بالاترین کیفیت ممکن، برای هر فرد در جهان و به زبان مادریش است.» ویکی‌پدیا برای رساندن دانش به همهٔ افراد است. ویکی‌پدیا برای چه کسی است؟ویکی‌پدیا را سازمان غیرانتفاعی ویکی‌مدیا مدیریت می‌کند و نام دامنهٔ آن و تمام پروژه‌های مشابه، مانند ویکی‌واژه، متعلق به آن سازمان است. در گذشته این وبگاه بر روی کارگزارهای شرکت بومیس، که بخش عمده‌ای از آن متعلق به جیمی ولز بود، میزبانی می‌شد. با اعلام تأسیس بنیاد ویکی‌مدیا در ۲۰ ژوئن سال ۲۰۰۳، مالکیت نام دامنه‌ها و ابزارهای فنی به این بنیاد منتقل شد. وبگاه را ویکی‌نویسان داوطلب بر اساس مبانی اولیهٔ ویکی‌پدیا که جیمی ولز و دیگران ایجاد کردند، اداره می‌کنند. برای مثال دیدگاه بی‌طرف یکی از آن مبانی است. در کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و ایتالیا، گروه‌های محلی برای پشتیبانی و ارتقای پروژه‌ها در سطح ملی تشکیل شده‌اند. اکثر فعالیتهای ویکی‌مدیا را داوطلبان انجام می‌دهند و هزینه‌های آن از طریق کمکهای مالی عمومی تأمین می‌شود. مقاله‌هایی که بر روی وبگاه میزبانی می‌شوند، تحت مجوز مستندات آزاد گنو انتشار یافته‌اند، بنابراین مقاله‌ها محتویات آزاد هستند و اجازهٔ تکثیر و تغییر و حتی استفادهٔ تجاری از آنها تحت همان مجوز داده شده‌است. این مجوز به گونه‌ای است که آزاد ماندن نوشته‌ها را تضمین می‌کند. چه کسی مسئول مقاله‌های انتشار یافته است؟شما! در حقیقت شما هم می‌توانید این صفحهٔ پرسشهای رایج را بر روی ویکی‌پدیا ویرایش کنید! از آنجاییکه میلیونها ویکی‌پدیا نویس دیگر هم در دنیا هستند، اینکار یک تلاش مشارکتی محسوب می‌شود. هزاران نفر در اطلاعات موجود در آن مشارکت کرده‌اند و دیگران هم مانند شما توانایی انجام اینکار را دارند. تمام چیزی که شما احتیاج دارید دانستن نحوهٔ ویرایش صفحه‌ها و داشتن اطلاعاتی دانشنامه‌ای که می‌خواهید در اختیار دیگران قرار بدهید، است. دانشنامه مقدار مشخصی آزادی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. با کلیک بر روی دکمهٔ تاریخچه می‌توانید آخرین افرادی را که اطلاعات آن صفحه را وارد کرده‌اند، پیدا کنید. اگر در آخرین نسخهٔ یک صفحه متوجه ایرادی شدید، جسور باشید و آنرا تصحیح کنید. اینکار یکی از ابتدایی‌ترین قدمهای بازنگری دانشنامه‌است. در نتیجه، ویکی‌پدیا در حال تبدیل شدن به یکی از گسترده‌ترین منابع اطلاعاتی قابل دسترس بر روی اینترنت است. اگر مطمئن نیستید و یا مطلبی را ابهام‌آمیز می‌دانید، در مورد آن در صفحهٔ بحث مقاله برای دیگران پیغام بگذارید. اینکار خطاهای موجود را کاهش می‌دهد و بسیار مورد استقبال اجتماع ویکی‌پدیا است. چگونه با پروژه ارتباط برقرار کنم؟با توجه به طبیعت مشارکتی پروژه، یک نقطهٔ ارتباط مستقیمی وجود ندارد. از طریق صفحاتی مانند قهوه‌خانهٔ ویکی‌پدیا و صفحات بحث کاربران می‌توانید با اعضای پروژه در ارتباط باشید. اگر مایل نیستید عمومی باشد، می‌توانید از طریق پست الکترونیک کاربران که در صفحهٔ کاربری آنها قرار گرفته‌است با آنها در ارتباط باشید. آیا باید حساب کاربری ایجاد کرد؟ نمی‌شود بدون نام ویرایش کرد؟کاربران با ایجاد حساب کاربری و انجام ویرایش‌های با کیفیت از اعتبار ویژه‌ای برخوردار می‌شوند. کاربران با سابقهٔ خوب، بویژه در بی‌طرف کردن مقاله‌های بحث‌برانگیز، مورد احترام ویژهٔ دیگران قرار می‌گیرند. از طرفی در مواردی برای دیگر مشارکت‌کنندگان همکاری با افراد بی‌نام و نشان به علت اینکه ارتباط و پرسش از آنها سخت‌تر است، کاری طاقت‌فرسا می‌شود. این بدان معنا نیست که یک طبقه‌بندی در میان کاربران بوجود آمده‌است. با وجود تعدادی کاربر با دسترسی مدیریتی تمام افراد با هم برابر هستند و دموکراسی با اندکی چاشنی آنارشی، قدرت اصلی در ویکی‌پدیا باقی می‌ماند. در واقع ویکی‌پدیا نویسان با حساب کاربری بی‌نشان‌تر از مشارکت‌کنندگان وارد نشده به سیستم هستند، به این علت که آدرس اینترنتی یا آی‌پی آنها در کنار ویرایشهایشان ثبت می‌شود. بازهم اگر می‌خواهید در تاریکی باقی بمانید، مشکلی وجود ندارد که بدون حساب کاربری ویرایش کنید. تعداد زیادی از مشارکت‌کنندگان مفید ویکی‌پدیا این راه را برگزیده‌اند. ولی با این روش دیگر امکان انتقال و ایجاد صفحات جدید را نخواهید داشت. چه چیزی ویکی‌پدیا را از خطر نابودی حفظ می‌کند؟تاریخچهٔ صفحه، همهٔ نسخه‌های صفحه را در اختیار قرار می‌دهد. این شامل متن، تاریخ هر ویرایش، کاربری که آن ویرایش را انجام داده و خلاصهٔ ویرایش می‌شود. از کجا معلوم که اطلاعات مقالات درست باشد؟به دلیل این که هر کسی توانایی ویرایش صفحات را دارد امکان دارد که اطلاعات درون صفحه‌ها نادرست یا قدیمی باشند، اگر چه افراد زیادی از طریق صفحه تغییرات اخیر بر روی آنها نظارت دارند، در نتیجه اطلاعات نادرست سریعاً از بین می‌روند. وبگاه X از اطلاعات ویکی‌پدیا استفاده کرده‌است. آیا شما خبر دارید؟تمام متون ویکی‌پدیا دارای مجوز مستندات آزاد گنو هستند و وبگاه‌هایی که از متون اینجا استفاده می‌کنند به ویکی‌پدیا خبر می‌دهند. ویکی‌پدیا چقدر بزرگ است؟تنها ویکی‌پدیای انگلیسی تا ماه اکتبر ۲۰۰۶، بیش از ۱٫۴۰۰٫۰۰۰ مقاله داشته‌است. نمودار رشد آن شکلی نمایی داشته‌است. ویکی‌پدیای فارسی هم که در سال ۲۰۰۴ تأسیس شد، هم اکنون بیش از ۱۴٫۰۰۰ مقاله دارد. تعداد مقاله‌های ویکی‌پدیای انگلیسی چندین برابر بریتانیکا و اینکارتا است. |
