Lingua akán
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
O akán é unha lingua, ou un conxunto de dialectos relacionados entre si, do grupo kwa que se fala en Gana ISO/DIS 639-3: aka
Índice |
[editar] Falantes
8.300.000
- 2.800.000 asante, 1.900.000 fante e 555.000 akuapem
[editar] Distribución xeográfica
O fante fálase na costa ao oeste de Accra, o akuapem é a lingua dos montes ao norte de Accra e o asante fálase no oeste de Gana.
[editar] Dialectos
Os dialectos literarios do akán son:
- Asante
- Fante
- Akuapem
Dialectos non literarios
- Agona
- Ahafo
- Akyem Bosome
- Asen
- Dankyira
- Kwawu
O abrong de Costa do Marfil podería incluírse entre os dialectos akán, pero carece de forma escrita e hai a tendencia a consideralo unha lingua independente. O asante e o akuapem forman o twi.
[editar] Usos sociais
As primeiras en dar forma escrita ao akán foron os europeos que se achegaron ás costas de Gana, en 1673 fíxose un glosario de asante que se publicou en alemán e en 1764 realizouse unha gramática de asante que se publicou en danés, ou o dicionario Johann Gottlieb Christaller en akuapem de 1881.
Cada dialecto ten a súa propia forma escrita, aínda que o Bureau of Ghanian languages unificou as ortografías akán en 1981. O akán é unha lingua promovida polo goberno ganés, é a lingua de ensino nos primeiros tres niveis de ensino no seu territorio tradicional, ademais fóra delfunciona como lingua vehicular e é materia de ensino en todo o país.
Hai publicacións periódicas, emisoras de radio, un programa semanal na televisión e unha certa literatura, sobre todo teatro e relatos tradicionais.
(
