Ramón Cabanillas
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Ramón Cabanillas Enríquez (Fefiñáns, Cambados, 3 de xuño de 1876 - Cambados, 9 de novembro de 1959) foi un escritor galego.
Despois de abandonar a carreira eclesiástica en Compostela, regresou a Cambados, onde traballou como funcionario do concello. Incansábel lector, foi un autor decididamente monolingüe, de grande proxección pública, que xogou un papel determinante na superación dos moldes do Primeiro Renacemento, malia comezar a publicar a idade avanzada. Con trinta e catro anos emigrou a Cuba, onde residiu entre 1910 e 1915. Alí coñeceu a Basilio Álvarez, que o gañou para a causa agrarista, e a Xosé Fontenla Leal, que foi clave para que comezase a escribir en galego. Na Habana publicou No desterro (1913) e Vento mareiro (1915).
De volta á Galiza, traballou en varios concellos do país e coñeceu a loita agrarista. O compromiso co proxecto das Irmandades da Fala levouno a colaborar asiduamente n´A Nosa Terra, converténdose na voz lírica do movemento. Inicialmente próximo a posturas tradicionalistas, axiña partillou as teses de Vicente Risco, cuxo proxecto estético e cultural influiría decididamente na súa produción posterior. Foi aclamado como Poeta da Raza e utilizou os seus poemas ao servizo da construción nacional, abandonando os ecos intimistas presentes na súa primeira poesía. Así, en Da terra asoballada (1917) (segunda edición de 1926, que só reproduce catro poemas da 1ª edición que ten un sentido máis crítico e social cá segunda) e nas novas edicións dos poemarios publicados na Habana, Cabanillas mantivo unha actitude educadora. Pretendeu conscienciar o pobo e achegalo ao nacionalismo. Con estes mesmos obxectivos redixiu, a instancias de Antón Vilar Ponte, a peza dramática A man de Santiña (1921). En colaboración con el comporía en 1926 a traxedia histórica O mariscal.
Tamén en 1921 viu a luz o poemario Na noite estrelecida, onde, seguindo as teorizacións de Risco, Cabanillas reelabora mitos do ciclo artúrico que funcionen como símbolos produtivos. Porén, recuperou o lirismo intimista en 1927 no poemario amoroso A rosa de cen follas.
En 1920 foi elixido membro da Real Academia Galega, onde leu un discurso intitulado "A saudade nos poetas galegos". En 1929 faría o propio na Real Academia Española cun ensaio sobre Eduardo Pondal. Instalado en Madrid desde a súa incorporación a esta institución, e alí estaba cando estalou a Guerra Civil española, o poeta atravesou un longo período de silencio que rompería a finais da década dos 40 con Camiños no tempo. Comeza entón unha nova etapa en que viron a luz Antífona da Cantiga (1951), Da miña zanfona (1954), Versos de alleas terras e tempos idos (1954) e Samos (1958), o seu último libro publicado en vida.
Autor de rápido recoñecemento popular e académico, Cabanillas conduciu a poesía galega cara á modernidade e a súa obra foi considerada desde os primeiros momentos dentro do canon da literatura galega, a pesar de se presentar tan diversa que fai difícil a adscrición do escritor a unha corrente ou xeración.
Pertenceu á Xeración de antre dous séculos xunto con Noriega Varela, entre outros.
[editar] Obras
- No desterro (1913) (poesía)
- Vento Mareiro (1915) (poesía)
- Da Terra asoballada (1917) (poesía)
- A saudade nos poetas galegos (1920) (ensaio; discurso de ingreso na Real Academia Galega)
- A man de Santiña (1921) (teatro)
- O cabaleiro do Sant Grial (1922) (poesía)
- Estoria do bendito San Amaro que foi chamado no mundo o Cabaleiro de Arentéi (1925) (poesía)
- Na noite estrelecida (1926) (poesía)
- O Mariscal (1926) (teatro)
- A rosa de cen follas (1927) (poesía)
- Camiños no tempo (1949) (poesía)
- Antífona da cantiga (1950) (poesía; antoloxía)
- Da miña zanfona (1954) (poesía)
- Versos de alleas terras e tempos idos (1955)
- Samos (1958) (poesía)
[editar] Ligazóns externas
- Real Academia Galega. Discurso de Francisco Fernández Rei e resposta de Antón Santamarina Ramón Cabanillas, Manuel Antonio e o mar de Arousa
