Asirski vladari
Izvor: Wikipedija
Ovo je popis asirskih vladara-asirske države
od najranijeg vremena. Usklađivanje s apsolutnim datumima postignuto je uz pomoć babilonske kronologije i asirskih popisa eponima, što daje prilično precizne datume za razdoblje od 911. do 649. p.n.e.
Točno vrijeme vladanja u razdoblju od 1420. do 1179. p.n.e. osobito je problematično, budući da ovisi o tome koji se od Popisa asirskih kraljeva koristi. Ovaj popis služi se podacima Popisa asirskih kraljeva B i C, koji kraljevima Ninurta-apal-Ekuru i Ašur-nadin-apliju daju samo tri godine vladanje, dok Popis asirskih kraljeva A Ninurta-apal-Ekuru daje 14 godina, a Ašur-nadin-apliju 4.
Premda godine između 1179. i 912. p.n.e. nisu tako sigurne kao one nakon 912., općenito su prihvaćene među asirolozima. Datiranje kraja asirskoga razdoblja do danas je nesigurno, budući da nedostaju popisi eponima nakon 649. godine.
Sadržaj |
[uredi] Rano razdoblje
»Kraljevi koji su živjeli u šatorima«
- Ikunum (?)
- Tudija (oko 2500. p.n.e.)
- Adamu
- Jangi
- Suhlamu
- Harharu
- Mandaru
- Imsu
- Harsu
- Didanu
- Hana
- Zuabu
- Nuabu
- Abazu
- Belu
- Azarah
- Ušpija (oko 2020. p.n.e. ?)
»Kraljevi koji su bili praoci« (u Popisu asirskih kraljeva upisani obratnim redoslijedom)
- Apiašal, sin Ušpijin
- Hale, sin Apiašalov
- Samani, sin Haleov
- Hajani, sin Samanijev
- Iku-Mer, sin Hajanijev
- Jakmesi, sin Ilu-Merov
- Jakmeni, sin Jakmesijev
- Jazkur-el, sin Jakmenijev
- Ila-kabkaba, sin Jazkur-elov
- Aminu, sin Ila-kabkabov
»Kraljevi čiji su eponimi uništeni(?)«
- Sulili, sin Aminov
- Kikija (oko 2000.-1985. p.n.e.)
- Akija (oko 1985.-1970. p.n.e.)
- Puzur-Ašur I. (oko 1970.-1960. p.n.e.)
- Šalim-ahe (oko 1960.-1945. p.n.e.)
- Ilušuma (oko 1945.-1906. p.n.e.) (provale prema južnoj Mezopotamiji)
[uredi] Staroasirsko razdoblje
- Erišum I. (oko 1906.-1867. p.n.e.)
- Ikunum (oko 1867.-1860. p.n.e.)
- Sargon I. (oko 1860.-1850. p.n.e.) (vladao iz Nimroda)
- Puzur-Ašur II. (oko 1850.-1830. p.n.e.)
- Naram-Sin (oko 1830.-1815. p.n.e.)
- Erišum II. (oko 1815.-1809. p.n.e.)
- Šamši-Adad I. (oko 1809.-1781. p.n.e.)
- Išme-Dagan I. (oko 1780.-1741. p.n.e.)
- Mut-Aškur (oko 1730.-1720. p.n.e.)
- Rimuš (oko 1720.-1710. p.n.e.)
- Asinum (oko 1710.-1706. p.n.e.)
- razdoblje bezvlašća, sedam uzurpatora (oko 1706.-1700. p.n.e.)
- Asur-dugul, »ničiji sin, neprikladan za prijestolje«
- Asur-apla-idi (prvi od »šest kraljeva ničijih sinova«)
- Nasir-Sin
- Sin-namir
- Ibki-Ištar
- Adad-salulu
- Adasi
- Belu-bani (oko 1700.-1691. p.n.e.)
- Libaja (oko 1690.-1674. p.n.e.)
- Šarma-Adad I. (oko 1673.-1662. p.n.e.)
- Iptar-Sin (oko 1661.-1650. p.n.e.)
- Bazaja (oko 1649.-1622. p.n.e.)
- Lulaja (oko 1621.-1618. p.n.e.)
- Šu-Ninua (oko 1615.-1602. p.n.e.)
- Šarma-Adad II. (oko 1601.-1598. p.n.e.)
- Erišum III. (oko 1598.-1586. p.n.e. tradicionalno datiranje, ili oko 1580.-1567., novije datiranje)
- Šamši-Adad II. (oko 1567.-1561. p.n.e.)
- Išme-Dagan II. (1561.-1545. p.n.e.)
- Šamši-Adad III. (1545.-1529. p.n.e.)
- Ašur-nirari I. (1529.-1503. p.n.e.)
- Puzur-Ašur III. (1503.-1479. p.n.e.)
- Enlil-nasir I. (1479.-1466. p.n.e.)
- Nur-ili (1466-1454. p.n.e.)
- Ašur-šaduni (1454. p.n.e.)
- Ašur-rabi I. (oko 1453.-1435. p.n.e.)
- Ašur-nadin-ahe I. (oko 1435.-1420. p.n.e.)
- Enlil-nasir II. (1420.-1414. p.n.e.)
- Ašur-nirari II. (1414.-1407. p.n.e.)
- Ašur-bel-nišešu (1407.-1398. p.n.e.)
- Ašur-rim-nišešu (1398.-1390. p.n.e.)
- Ašur-nadin-ahe II. (1390.-1380. p.n.e.)
[uredi] Srednjoasirsko razdoblje
- Eriba-Adad I. (1380.-1353. p.n.e.)
- Ašur-ubalit I. (1353.-1317. p.n.e.)
- Enlil-nirari (1317.-1307. p.n.e.)
- Arik-den-ili (1307.-1295. p.n.e.)
- Adad-nirari I. (1295.-1263. p.n.e.)
- Šalmanasar I. (1263.-1233. p.n.e.)
- Tukulti-Ninurta I. (1233.-1196. p.n.e.)
- Ašur-nadin-apli (1196.-1193. p.n.e.)
- Ašur-nirari III. (1193.-1187. p.n.e.)
- Enlil-kuduri-usur (1187.-1182. p.n.e.)
- Ninurta-apal-Ekur (1182.-1179. p.n.e.)
- Ašur-Dan I. (1179.-1133. p.n.e.)
- Ninurta-tukulti-Ašur (1133. p.n.e.)
- Mutakil-nusku (1133. p.n.e.)
- Ašur-reš-iši (1133.-1115. p.n.e.)
- Tiglat-Pileser I. (1115.-1076. p.n.e.)
- Ašarid-apal-Ekur (1076.-1074. p.n.e.)
- Ašur-bel-kala (1074.-1056. p.n.e.)
- Eriba-Adad II. (1056.-1054. p.n.e.)
- Šamši-Adad IV. (1054.-1050. p.n.e.)
- Ašur-nasir-pal I. (1050.-1031. p.n.e.)
- Šalmanasar II. (1031.-1019. p.n.e.)
- Ašur-nirari IV. (1019.-1013. p.n.e.)
- Ašur-rabi II. (1013.-972. p.n.e.)
- Ašur-reš-iši II. (972.-967. p.n.e.)
- Tiglat-Pileser II. (967.-935. p.n.e.)
- Ašur-Dan II. (935.-912. p.n.e.)
[uredi] Novoasirsko razdoblje
- Adad-nirari II. (912.-891. p.n.e.)
- Tukulti-Ninurta II. (891.-884. p.n.e.)
- Ašur-nasir-pal II. (884.-859. p.n.e.)
- Šalmanasar III. (859.-824. p.n.e.)
- Šamši-Adad V. (822.-811. p.n.e.)
- Adad-nirari III. (811.-783. p.n.e.)
- Samu-ramat (Semiramida), namjesnica (811.-805. p.n.e.)
- Šalmanasar IV. (783.-773. p.n.e.)
- Ašur-Dan III. (773.-755. p.n.e.)
- Ašur-nirari V. (755.-745. p.n.e.)
- Tiglat-Pileser III. (745.-727. p.n.e.)
- Šalmanasar V. (727.-722. p.n.e.)
Ovdje završava Popis asirskih kraljeva, a sljedeći su kraljevi vladali nakon sastavljanja toga popisa.
- Sargon II. (722.-705. p.n.e.)
- Sanherib (705.-681. p.n.e.)
- Asarhadon (681.-669. p.n.e.)
- Asurbanipal (Ašurbanipal) (669. - oko 631. ili 627. p.n.e.)
- Ašur-etil-ilani (631./627. - 623. p.n.e.); 631.-627. p.n.e. bio »namjesnik« svoga oca, Asurbanipala.
- Sin-šumu-lišir (623. p.n.e.)
- Sin-šar-iškun (623.-612. p.n.e.)
612. p.n.e. asirska prijestolnica, Niniva, pada pred opsadom Medijaca i Babilonaca, a jedan od asirskih vojskovođa nastavlja vladati u Haranu kao:
- Ašur-ubalit II. (612.-609. p.n.e.)