Birokratizam
Izvor: Wikipedija
Birokratizam je pretjerani razvitak birokracije; monopolizacija vlasti od strane činovništva, upravnog, administrativnog društvenog sloja; sustav vlasti koji počiva na principima hijerarhijske subordinacije nadležnosti između pojedinih organa vlasti i odgovarajućih ustanova (biroa, ureda).
Birokratizam karakterizira tendencija da zahtjevi činovništva postaju dominantni propisi funkcioniranja društva, nametanje propisa koji formaliziraju i otežavaju upravni postupak, čineći ga neefikasnim. Birokratizam je svestrano analizirala marksistička kritika. Marx, kao urednik "Rajnskih novina" razotkriva birokratski karakter carske Njemačke. Birokratizam je karakterističan za eksploatatorske društvene sisteme i svojom tendencijom podvrgavanja svih ljudskih zahtjeva činovničkom, državnom aparatu, služi interesima vladajućih klasa, guši težnje za promjenama i umnaža poslušnu birokratsku kastu u svim porama državnog mehanizma.
Već je Lenjin upozoravao da se pojedini oblici birokratizma mogu javiti i nakon socijalističke revolucije. Po Lenjinu, birokratizam "obilježava potčinjavanje interesa stvari interesu karijere, obraćanje dvostruke pažnje na službicu i ignoriranje rada."
Staljinski su dogmatici, usprkos mnogobrojnim Lenjinovim upozorenjima, izgradili snažan birokratski mehanizam koji je, jačajući stalno etatističke tendencije, doveo do bitnih devijacija od marksističkog učenja o odumiranju države.
Nasuprot birokratizmu, jugoslavenska socijalistička praksa afirmira ideju društvenog i radničkog samoupravljanja. "Predavanje fabrika, rudnika itd. na rukovođenje radnim kolektivima onemogućit će da se ugnijezdi u našoj privredi jedna zarazna bolest koja nosi ime birokratizam" (Tito).
