Somme-batalio
From Wikipedia
 |
|||||||||||||||||
| Somme-batalio | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konflikto | Unesma mondo-milito | ||||||||||||||||
| Dato | fina junio til mi-decembro 1916 | ||||||||||||||||
| Loko | Picardia apud Somme rivero | ||||||||||||||||
| Rezulto | Fronto movas mikra, plu miliono yunuli perdaji | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
Somme-batalio esis l’uno di principue dil unesma mondo-milito ube plu miliono du cent mil yunuli do duimo mortis e l’altra divenis invalida.
La forci di Unionita Rejio e Francia probas da borar tre 45 km germania fortifika linei apud Somme rivero en triangulo inter urbi di Albert, Peronne e Bapaume.
Per l’Unionita Rejio es la doloroza memoro di maxim mala dio, la 1 di julio, en l’historio di sua milito kun 57 470 viktimi do 19 240 morti. Propagada filmo sizis granda parto di violento note l’explozi di mineyi tale debuto.
Indexo |
[redaktar] Preliminara
La decido di impulsar atakado en Flandero es prenita lor la konfero di Chantilly la 6 di decembro 1915. Ma en januaro Joffre obtenas chanjo per Picardia nam en dope, precipue en la politika medii, on klamas ke di trupi « repozas su ».
Kande la germania milito atakas a Verdun la 21 di februaro 1916 la britania komando proposas da helpo sua federito. La francia komando decidas ke ul povas stacar kontre sen ma demandita alejo per atako altra-loke sur la fronto.
Ye 1916 la britania armeo en Francia mankas experienco, sua profesionala parto, sis divisioni, esis eliminita. La plu granda parto esis komposati di volonti di teritoria forci e la nova armeo di Kitchener. La oficii esis promocita rapide e ne korespondis kon normi. Haig li mem havas obtenita fulmina promoco.
La federita aviaciono igis di vinkar la Fokker plago e esis mem supera to ke lu permisis plu bona konoco e abatar la baloni. To es sole en septembro ke l’endukto du nova avioni ridonus Germania ciel-kontrolo.
[redaktar] La tereno
La germaniani okupas preske omni di alta tereno. Sua fronto komposis su di forta unesma poziciono, kun tranchei di unesma lineo, di apog-punti e rezervi, e mazo di profunda shirmili nam moderna konforto ; di duesma mediacanta lineo, min forta, proteginta kanonari. Dope truvis su di « fortifikar » boski e urbeti konectita per streta koridoro, omna ofte betonita e profita di qualesi di roko qua tranchas su facile e rihardigas.
[redaktar] Batalio-ordero
[redaktar] Britaniano
La 4ma armei (general Rawlinson) nam en rezervo la 5ma (general Gough).
[redaktar] Franciani
La 6ma armei (general Fayolle) nam en rezervo la 10ma (general Micheler).
[redaktar] Germaniano
Facio norde britanioni, la duesma armeo (general von Below), kon sinistra alo la sisesma armeo komandita per la princo Rupprecht de Baviera.
Facio ye franciani la quaresma armeo sur la Santerre.
[redaktar] Dope-transformo
Dope havis transformita en maxime depozeyo nam to qua facis su plu bona per la voyi, la fer-voyi e l’aviacado ke montras l’industrieso di milito. L’artilrio, komprenita di monstri sur fer-voyi di 380 e 400 mm, atingas granda levelo.
[redaktar] Bombardo dum sis dii
Dum sis dii, la lasta adjuntita nun da pluv-kozo, la bombardo sur la germana linei es intensa per krear to qua aparus kom pelmelo ube tota es apertita. Pose multa mineyi es explosita sub la fort-domo di unesma lineo.
[redaktar] La prima dii
Dek minuti pose, ye 7h30 la 1 di julio, lor siflo-stroko, la britaniani soldati klimas sua tranchei per marchar nam sua 32 kg equipo vers to di adverso. Kelki havis sendita kon exploranto.
La Germaniani gastigas lu nam mitralios-pafi qua falchar en amaso. La oficiari es facile reperata ed es partikulara vizita. Kande la Britaniani parvenas a teutona tranchei ul es tro poka multi per rezistar kontra-atako. Certa uneji kom di Nova Tero (91%-ope) es quasi-eliminita.
La 3, ul konsolidas su da kaptar boski di Mametz, sude di Contalmaison : es ibe ke plu di mil kaptiti esis prenar en sole bosko.
[redaktar] Francia bilanco
En dek dii, la 6ma franca armeo, sur fronto di proxim 20 km, havis igita sur certa punto 10 km. Ul kontrolas, komplete, di Flaucourt-platajo qua havis atribuita ad skopo e qua konstitucis la precipua defenco di Peronne. Ul havis facita, preske sen perdaji, 12 000 kaptiti, 85 kanoni, 26 minenwerfer, 100 mitraliosi, multa materio : ta esis la plu granda venko pos la Marne.
[redaktar] Transfero di germania divizioni
35 divizioni es retro-donita di Verdun-sektoro per renforcar la fronto ante Bapaume.
[redaktar] di 20 julio til fina agusto
La lasta semano di julio es grava e polva kaloro.
L’armeo Gough, britania rezervo, prenas pedo en la forta poziciono di Poziere e reprenas di Germaniani, duesma foye, la boski Delville e Longueval. Ul falias, kontre, dum feroza kombati qua duros tale plu d’uno semano, sur Guillemont.
[redaktar] di septembro til mi-decembro
Pluvo komencas rendinta la kombat-agro fangoza.
La 3 di septembro, quik de prima hori di atako, Guillemont es kaptita. La 4, sude, la 10ma armeo prenas tota l’unesma poziciono inter Demiecourt e Vermandovilliers : Soyecourt e Chilly es okupita nam 2 700 kaptiti; Chaulnes es direkta minacita per Lihons.
La 6, la 1ma francia armeo armée kaptas granda parto di Berny en Santerre.
[redaktar] La asalt-chari
La 15 aparas l’unesma asalt-chari qua helpas prenar Courcelette, Martinpuich, la Foureaux-bosko, la urbeto di nam 4 000 kaptiti.
La 17, la 1ma armeo prenas Vermandovillers e Berny.
La 26 finale, glorioza dio : Federati kaptas amba Combes, la « klefo » inter Bapaume e Peronne; e, altra parto, extremajo nord, Britaniani kaptas Thiepval pos uzajo mineyi. L’ataka cesas.
[redaktar] Retraito
La 24 di februaro 1917 la germania armeo facas strategia retraito en destruktinta tota dop ul per plu kortar sua defenc-lineo (Hindenburg-lineo).
