Beunans Meriasek
Dhiworth Wikipedia, an godhoniador rydh
Beunans Meriasek (po Bywnans Meryasek yn KK, Ordinale de Sancti Mereadoci Episcopi et Confessoris yn Latin) yw gwari gwers kernewek gorfennys yn 1504. Hanow an prydydh (po onan anedha) yw Mester Rad(ulphus) Ton, po Mester Hadton, herwydh redyans an tekst. Bywnans ha hwelyow Sen Meryasek yw mater an gwari. Kernewek yw yeth an tekst oll, saw niver a lavarow yn latin, sowsnek ha frynkek (yma notennow routyans yn latin ynwedh). Yma'n gwari owth ystynna bys 4 568 a linyow, diberthys yn diw rann ow kasa gwrythyans dres dhew jorna. Y skrifys ev orth Kollji Glasneth, herwydh tybyansow pals.
Kollys o an gwari dreus lies blydhen kyns das-dyskudhans an tekst yn 1869 yn Pennyarth, konteth Meryonydh, yn Kembra, gans W. W. E. Wynne. Whitley Stokes, skoler keltek a Iwerdhon, a dhyllas treusskrif gans treylyans sowsnek yn 1872, ha'n dyllans ma a furv sel rag das-dyllans gans Ray Edwards ha Keith Syed (1996) gans lies ewnans ha treusskrif Kernewek Kemmyn. Myrna Combellack-Harris a wrug treylyans sowsnek nowydh ynwedh.
Bywnans Meryasek yw hwel pur boesek rag dasserghyans Kernewek. Warbarth gans an Ordinalia, ev yw pennfenten chyf rag geryow ha gramasek Kernewek Kres. Ha Kernewek Kemmyn a dhiskwa, dre vras, studh fonologiek an yeth yn termyn an gwari ma.
Ottomma berrskrif a hwarvedhyansow an gwari:
KYNSA RANN
- Meryasek yw mab dug bretonek, mes nagha y eretons a wra rag fondya oratri yn Kernow, ogas ha Kammbronn. An arloedh Tewdar (usurpyer pagan, y lys yn Menek) a fes Meryasek a Gernow, hag eev a dhehwel dhe Vreten Vyghan. Oratri nowydh ev a dhrehev ogas ha Josselin yn bro yurlys Rohan. (ll.1-1152)
- Y'n keth prys, Emperour Kostentin a Rom yw sawyes orth kleves meur gans an Pab Sylvester I, ha rag henna yma eev ow tos ha bos kristyon. (ll.1153-1865)
- Rag mayn Yurl Rohan, Meryasek a fes ladron a-dhiworth Josselin der bysadow. Dug Kernow (kristyon) a gessydh Tewdar rag pellheans Meryasek. (ll.1866-2498)
NESSA RANN
- Meryasek a saw lies person, ow synsi ynni yurl dall a lys Kostentin (Globus y hanow). Yurl Venetens a vynn avonsya Meryasek ha bos epskop Venetens. Meryasek a nagh an ofis, mes epskop Kernow, Globus, ha yurl Venetens a'n mynn ortho. Gwell yw hwath dhe Veryasek yaghus klavorogyon es lys fethus. (ll.2513-3155)
- Turant pagan po yedhowek a omsett Massen Wlesik ow helghya. An turant a'n feth hag a gyv dalghenn yn prisner. Mes diank a wra an prisner wosa pysi y vamm orth Varia. (ll.3156-3802)
- Der wovynnadow Kostentin, Sylvester a dhov dragon hag a dhasvyw dew berson ledhys gensi (huder hag epskop pagan). Ynsi a dheu ha bos kristonyon rag henna. (ll.3896-4180)
- Megys gans eledh, Meryasek a saw hwath klevyon hag evredhogyon. Ow merwel, ev a ambos y fydh sans dhodho y oratri yn Kammbronn nevra. Kynys yw ev y'n Norvys, mes y enev yw kemmerys gans Yesu y'n Nev. (ll.3803-95, 4181-4568)
