Rafael del Riego
E Vicipaedia
Rafaël del Riego y Nuñez (* 9 Aprilis 1784, aut 24 Novembris 1785, Tuña – † 7 Novembris 1823 Madriti) erat generalis praefectus Hispanicus et vir politicus liberalis.
Del Riego natus est Tuña in Asturia. Postquam ab Universitate Ovetensis graduatus est in 1807, migravit Madrito, ubi nomen dedit. In 1808, in Bello Paeninsulari, captus a Francis et in Scoriali inclusus est; inde denique effugit.
10 Novembris in Proelio Espinosa de los Monteros participavit; postea, iterum incarceratus est. Post tres dies traditus est Franciae, et denique missum factus est. Per Angliam et Germaniam migravit; in 1814 in Hispaniam rediit, iterum nomen dans, nunc colonellus locumtenens.
Inter sex annos monarchiae absolutae, cum francomurariis et liberalibus contra Ferdinandum VII coniuravit. In 1819 hic rex decem cohortes pugnatum in bellis Australo-Americanis libertatis formavit. Del Riego cohortem Asturica imperavit. In adveniendo autem Gades, cum tribunis aliis tumultuati sunt 1 Ianuarii 1820, restitutionem formae civitatis 1812 postulaverunt. Hoc erat incipium belli civilis Hispanici. Milites del Riego per urbes Baeticas processerunt, expectantes seditionem contra regem incitare, sed incolae neglexerunt. In Gallaecia autem seditio incepta est, quae per Hispaniam celeriter increvit. 7 Martii 1820 palatium regale Madriti a militibus sub generali praefecto Ballesteros circumclusum est, et 10 Martii rex restitutionem formae civitatis assensus est.
Nova “progressistica” respublica del Riego ad campi marescallum promovit, et capitaneus generalis Gallaeciae fecit. A 8 Ianuarii 1821 imperavit Aragoniam et migravit ad Caesaraugustam. 18 Iunii Maria Teresa del Riego y Bustillos patruelem suam in matrimonium duxit. 4 Septembris 1821, propter seditionem republicanam, falso accusatus est republicanismi et incarceratus est. Fama eius autem increvit, et Madriti liberationem eius clamaverunt. In Martio 1822 designatus est ad Cortes Generales et denique missum factus est.
In Decembre 1822, in Consilio Veronensi, nationes Foederis Sancti existimaverunt Hispaniam republicanam periculum esse ad libramentum Europae, et Francia delecta est monarchiam in Hispaniam restitutum. 7 Aprilis 1823, exercitus Francicus fines transivit. Del Riego Exercitum Tertium imperavit, hostes repugnans ac fautores locales regis. 15 Septembris autem proditus est, et vinculatus in oppido Arquillos, Iaena. Traditus est ad Madritum. Etiamsi amnestia absoluta nuntiata erat, regia diiudicavit del Riego sons perduellionis esse, eum parlamentarium qui suffragium contra regem tulisse. 7 Novembris 1823 Rafaël del Riego suspensus est in Cibata trivio Madriti.
Himno de Riego, cantus qui in honore del Riego scriptus est, fuit carmen patrium Reipublicae Hispanicae Secundae (1931–1939). Hodierne imago sua in Cortibus Generalibus exhibita est.
