Berwinne
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Norbiks. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Norbiks aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
De Berwinne is 'n baeëk die ten noorde va Welkenraedt oontsjpringt. Zie meandert dör 't dal van de Berwinne dat och wal 't land va Herf geneumd wert. De abdij va Godsdal (of Val Dieu) liekt an de Berwinne. In 't ooste van de deelgemèngde Moelinge sjtreumt de baeëk Voere binne. In 't utersjte zuide van 't durp mondt de Berwinne oet in de Maas.
[bewirk] Sjtuw mit zalmtrap
Umdat 't gaans land va Herf aafwatert op de Berwinne varieert 't debiet sjtaerk. In de druug periodes kint de baeëk 'n debiet van ene kuub per seconde mae bie väöl raeëgeval kint dat oplope nao ach kuub. Um dit oonregelmaotig rezjiem get in goo bane te lèjje is in 't verlaeje 'n sjtuw geboewd in de buurt van de watermäöle Walpot. Daomit koes me via kunsmatige aaftakkinge 't debiet van 't mäölewater te garandere. Dat waor nuëdeg um de mäöle good te laote funktionere. De mäöle is al versjèjje jaore neet mie in gebruuk. Naeëve de stuw is och 'n zalmtrepke gelag. Nog an 't begin van d'r vörige ieëw zjomme de zalme de Berwinne op um te paaie. In de lètste jaore is 't durp 'n paar kieër uvversjtreumt nao wolkbreuke.
[bewirk] Zuursjtofriek water
De Berwinne is in Moelinge, an d'r beneloop, nog hieël zuursjtofriek. Dat kint me aafleide oet de waterplaante die in de baeëk te vinge zeunt, zowie de vlottende waterranonkel.