Altes Reich (Ägypten)
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
| Technische Yschränkung: Dr koräkt Titel wär: »S Alte Riich vo Ägypte« |
 |
Dialäkt: Baseldütsch |
S Alte Riich vo Ägypte, 2686-2181 BCE, isch d Periode in dr ägyptische Gschicht, wo sich die ägyptischi Kultur und schtaatlige und gsellschftlige Inschtitutione gfeschtiget hai, wo die ägyptisch Gsellschaft während de nechschte zwei ä halb duusig Johr brägt hai.
- Alli Johreszahle, au die wo usgseh wie wenn si genau wäre–wie zum Bischbil 2686, si ungenau und sötte nume as Richtlinie aagluegt wärde. I däm Artikel stoot dorum nid 'öbbe' debi. Au si nadürlig alli Daate 'vor dr Ziitwändi'.
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Chronologii
[ändere] Die 3. Dynaschtii
Dr bedütendscht König vo dr dritte Dynaschtii isch dr Dschoser (Netscherichet) gsi wo vo 2668 bis 2649 griegiert het. Er isch dr Erscht gsi won ä Pyramide het lo baue, d Schtuefepyramide z Saqqara.[1] Si Architekt isch dr Imhotep gsi, wo schböter as Gott aabetet worden isch. Dr Dschoser het a baar Chrieg gfüehrt gege Völker in Kanaan und het d Sinaiwüeschti eroberet, wo bis hüte zue Ägypte ghört.[2]
[ändere] Die 4. Dynaschtii
.jpg/100px-Bent_Pyramid_(I_love_Naples).jpg)
Die viert Dynaschtii isch vom Snofru, 2575-2551, begründet worde. Er het Chrieg z Nubie gmacht und dr Handel mit de Völker vom öschtlige Middelmeerruum gförderet, vor allem mit dr Gegend, wo hüt dr Libanon isch–vo dört het er s Holz importiert wo mä bruucht het für zum Schiff zbaue. In Dahschur het er a Dotetämpel baut mit zwei Pyramide (dr Chrumme und dr Rote Pyramide), und z Meidum non ä Pyramide in dr Nöchi vo Krokodilopolis. Die Chrumm Pyramide verbindet archidektonisch zwüsche dr Schtuefepyramide und de so genannte ächte Pyramide, wo siini Noochfolger, dr Chufu (Cheops), 2585-2566, dr Chafre (Chefren) und dr Menkaure (Mycerinos) z Giseh baut hai.[3]
[ändere] Die 5. Dynaschtii
Vo dr fümfte Dynaschtii sött me dr Sahure, 2487-2475, erwähne, won ä Flotte het lo baue, wo nach Punt im Hoorn vo Afrika gseglet isch. Au mit Kanaan het er Handel driibe. Militärisch het er Ägypte in dr weschtlige Wüeschti vo de Libyer verdeidiget.[4]
Dr Niuserre, 2416-2392, het a bekannte Sunnetämpel z Abu Goreb und a Pyramide z Abusir baut.[5] In siim Grabruum het er Beschriibige vo siine Chrieg in dr Sinaiwüeschti und dr libysche Wüeschti in d Wänd lo meissle.
Dr Unas (Wenis), 2356-2323, het Handelsexpeditione zue de Nochbervölker gschickt, wo mänggisch au exotischi Dier zruggbrocht hai: im südlige Elephantin git s immer no ä Bild mit erä Giraf und andere Dier. In siiner Regierigsziit isch a grossi Hungersnoot usbroche. In dr Literatuur und dr Religionswüsseschaft isch dr Unas dur siini Pyramideteggscht bekannt, wo beschriibe wie dr König in s ewige Läbe iidritt.[6]
[ändere] Die 6. Dynaschtii
Dr erscht König vo dr sechste Dynaschtii isch dr Teti, 2346-2313, gsi. Under ihm het ä Beamte, dr Weni,[7] si Karriere aagfange, und isch vom enä niidrige Boschde as Verwalter ufgschdiige und z letscht dr Sandaledräger vom König worde. As dr Vertraut vom Köng het er ä baar Chrieg gege d Beduine im südlige Kanaan gfüehrt und isch Richter gsi im gheime Fall von erä Verschwörig gege dr König, wo d Königin drin verwigglet gsi isch.[8]
Au dr Pepi I, 2289-2255, het sich gege verschwörerischi Adligi müesse wehre und het sich mit erä oberägyptische Familie verschwögeret, wo vo denn a ä grossen Iifluss gha het. Er het z Nubie Chrieg gfüehrt und Befeschtigunge und Handelsblätz baut. Au mit Punt im Süde und Biblos im Norde isch dr Handel usdehnt gsi. Under ihm het d Hauptschdadt Hiku-Ptah dr Name Mennefer übercho, wo denn zu Menfi abkürzt worden isch. Vo do schdammt gr griechisch Name Memphis. Dr Pepi het Tämpel z Tanis, Bubastis, Abydos, Dendera und Coptos lo baue.
Dr Pepi II , 2279-2181, isch villicht dr König gsi, wo am längschte regiert het in dr Gschicht vo dr Menschheit. In siiner Ziit het d Zentralregierig z Memphis vil vo ihrer Macht an regionali Zäntre verlore, wo aagsessnigi Adligi brobiert hai sich sälbschdändig z mache.[9]
[ändere] Quelle
- ↑ Toby A. H. Wilkinson, Early Dynastic Egypt, Routledge 1999, ISBN 0415186331, p.60
- ↑ Wilkinson, op.cit., pp.95ff.
- ↑ Pyramiden von Gizeh
- ↑ Juan R.I. Cole, Colonialism and Revolution in the Middle East: Social and Cultural Origins, American University in Cairo Press 1999, ISBN 9774245180, pp.36ff.
- ↑ Charles Gates, Ancient Cities, Routledge 2003, ISBN 0415018951, p.96
- ↑ Miriam Lichtheim, Ancient Egyptian Literature: A Book of Readings, Vol.I, University of California Press 2006, ISBN 0520248422, p.30
- ↑ Weni the Elder and His Mortuary Neighborhood at Abydos, Egypt
- ↑ James Henry Breasted, Ancient Records of Egypt, Part One, Chicago 1906, pp.134ff.
- ↑ The Encyclopaedia Britannica, 1910, p.82
[ändere] Lueg au
Allgemein:
Gschicht:
