Azimut

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Dialäkt: Züritüütsch

Das (au der) Azimut (vo arabisch as-sumut - "die Wege", Plural vo asamt: "der Weg") isch die uf Nordä bezogeni horizontali Richtig zumene Gschtirn oder zumene Punkt uf der Erdoberflächi.

Die gnaui Definition vo der Aschtronomie luutet: Winkel zwüsched der Meridianebeni und em Schnittpunkt vom Vertikalchreis vomene Gschtirn mit em Horizont.
Es wird mängisch au vo Süüde her zellt - dänn hät z.B. en Schtern im Weschte statt 270° en Azimut vo 90°.

D'Geodäsie kännt usser em aschtronomischen Azimut (wo us Mässige hervorgaat) au das ellipsoidische Azimut. Das sind diä uf 0,01" gnau berechnete Richtige imene Vermässigsnetz uf em Erdellipsoid bzw. Referenzellipsoid.

Astronomisches und ellipsoidisches Azimut differiered um d'Oscht-Wescht-Komponente vo der Lotabwiichig. Im Gauß-Krüger-Koordinatensystem werded Winkel aagää, wo sich uf Gitternord (Hoch- oder x-Achse) beziehnd.

I der Navigation (Nautik, Luftfahrt) nennt mer s'Azimut zwüsched Schtandpunkt und Zielpunkt de Soll-Kurs, im Gägesatz zum tatsächliche Kurs über Grund.

I dr Kartographie verschtaht mer under Azimut de Winkel, im Uhrzeigersinn, zwüsched Geographisch-Nord (Nordpol) und ere beliebige Richtig (z.B. Marschrichtig, Kompasspeilig, etc.) uf der Erdoberflächi.

Die astronomisch Navigation meint mit Azimut de Winkel vom gegissten Schtandort (kopplete Ort) zum grechnete Bildpunkt (Fuesspunkt) vomene Gschtirn.

Zur Berechnig vom Azimut vomene Gschtirn für en definierte Zytpunkt und en definierte Beobachtigsort verwendet mer zweckmässigerwiis s'nautische Dreieck.

Bi Windenergieaalage wird Azimut für alles benutzt, was mit der Windnachfüehrig vom Maschinenhuus z'tue hät. Der Azimutmotor isch de Nachfüehrmotor, s'Azimutgetriebe isch s'Planeteradgetriebe zum Nachfüehre vo dr Gondle.

[ändere] Azimut i dr Schwiizer Artillerie

I dr Schwiizer Armee wird s'Azimut benutzt um e gnaui Richtigsaagab z'mache. Norde bezieht sich debii uf s'Charte-Nord.

S'Azimut wird in Artilleriepromille aagee. Dr Vollchreis wird in 6400 Teil underteilt. Abchürzig: A⁰ / ₀₀

Es isch d'Zahl 6400 gwählt worde, will das dr uufgrundeti Wert (wäge dr Teilbarkeit) vom Umfang vomene Chreis mit r=1000m (6283) isch. Wenn mer es Gschütz um 1 A⁰ / ₀₀ dreyt, so entschpricht das i eim Kilometer Entfernig anere siitliche Verschiebig vomene Meter.