Neue Zürcher Zeitung
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
| Technische Yschränkung: Dr koräkt Titel wär: »Nöiji Züri Ziitig« |
Di Neui Zürcher Ziitig, churz NZZ oder einfach Züri-Ziitig, isch die eltischti Zürcher Tagesziitig. Wäge demm, und au, will d Redaktion traditionell ender liberal-bürgerlich (em zürcher Freisinn nööch) isch, seit me nere au die alti Tante vo de Falkestraass. D NZZ isch aber au e groosses schwiizer Medjeunternäme.
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Was si isch
Hüt hät si än internationale Ruef als e seriösi und aaschpruchvolli Ziitig, und bsunders als Wirtschaftsblatt. Si gilted als die drittbeschti Ziitig vo de Wält, nach de Neu York Theimes us de Staate und de Finänschel Theimes vo Ängland. D Tagesuusgab hät en Uuflag vo ungfäär 160'000 Exemplar. I Sache Usland, Wirtschaft, Börse, Kultur und Biilage isch d NZZ i de Schwiiz fürend und hät au z Tüütschland en sehr en guete Ruef. I Sache Schwiiz und Züri isch si als liberali Ziitig partejisch. Aber s isch di einzig Ziitig, wo di politische Gägner e so uusfüerlich z Wort cho laat. Nume müends halt mängisch imene Kommentar eine iischtecke.
D NZZ tuet lieber Zämehäng prichte als "Njus". Und das chan si psunders guet. Iri Redaktore sind in erschter Linje Fachlüüt uf dem Gebiet, wo si schriibed. Wüchentlichi Biilage gits zu de Theeme Mänsch und Arbet, Forschig und Technik, Tourismus, Medje und Imformatik, Literatur, Kunscht, Ziitfraage, Architektur und Disain, politischi Literatur, Luftfaart und Auto.
En wichtige Aschpäkt isch, das bi de NZZ de Metteur, also dä, won de Siiteumbruch macht, mues luege, wien er d Artikel uf d Siite bringt und nöd wien bi fascht allne andere Ziitige, wo de Redakter sich em Layout mues aapasse. So chunts nöd vor, das plötzlich wichtigi Sache usekürzt wärded. D Regle, wos rächts oder uf de nögschte Siite wiitergaat, sind früener zimmli undurchsichtig gsii, aber sit de Layout-Renovazion im 2006i häts deetdure pesseret. Siither sind au fasch ali Bilder farbig, bis deet ane häts nu Farbbilder ggeh, wos en Gwünscht gsii isch.
[ändere] Gschicht
D NZZ isch 1780 vom Salomon Gessner als Zürcher Ziitig ggründet worde. Wäge Problem isch si dänn nöd wien planet am 1. sondern erscht am 12. Jänner s erscht Maal usecho. Im 1821i händsi si de Name gwächslet. Sit dänn gheisst si "Neui Zürcher Ziitig". Sit 1868 isch si en Aktiegsellschaft.
Bis am 6. Dezämber 1869 isch d NZZ einisch pro Tag usecho; vom 7. Dezämber 1869 bis am 2. Jänner 1894 zweimal; vom 3. Jänner 1894 bis am 28. Septämber 1969 sogar drüümal. Dänn vom 29. Septämber 1969 bis am 29. Septämber 1974 wider zweimal und sit em 30. Septämber 1974 gits wider ei Uusgaab pro Taag. De Grund isch de Wunsch nach Aktualitäät gsi. Won dänn aber s Radio und spööter de Färnseh immer mee ufcho sind, liferet d Ziitig hüt me Hintergründ, als nu die letschte Mäldige.
Vor 1780 häts zwee Vorläufer gee: d Mäntig-Ziitig und d Dunschtig-Ziitig. Aber die zeled nöd fürs Alter. Am Aafang häd d NZZ nume us em Usland prichted, will z Züri no Zensur gee häd. Us säbere Ziit häd si bid zum hütige Taag eis vo de grööschte Korreschpondäntenetz.
Sit 1995 wird d NZZ nöd nume i de Schwiiz truckt. D Schwiizer Uusgaab z Schliere bi Züri, di Internazionali Uusgaab z Passau bi de Neue Passauer Press, z Offebach bi de Offebach-Poscht, und sit em 2002 au no z London. Di internazionali Uusgaab häd d Färnuusgaab abglööst, wos sit 1937 ggee häd und immer en Tag hinedri gsi isch. I de internazionale Uusgaab sind die bede Bünd Inland und Züri imene Bund Schwiiz zämegfasst.
[ändere] Wem si ghöört
Di Neu Züri Ziitig ghöört ere Akzjegsellschaft. Vo den öppe 1400 Akzjonäär hät jede högschtens eis Prozänt vo de Akzje. Bis vor e paar Jaar häd mer müesse Mitgliid vom Zürcher Freisinn sii. Hüt längets, wämmer e liberali Gsinig hät.
Schefredakter isch de Markus Spillmann, Verwaltigsratspresidänt de Prof. Dr. Conrad Meyer.
[ändere] Anderi Produkt vo de NZZ-Gruppe
De Name NZZ wird äna für anderi Produkt pruucht:
- NZZ am Suntig, Suntigsusgab
- NZZ Folio, Monetsmagazin
- NZZ Fokus, Schwärphunktdossier
- NZZ Ticket, Wuchenagenda
- NZZ Finfox, Finanzplaner
- NZZ Format, Färnsee
- NZZ Buechverlag
I de letschte Ziit hät d NZZ-Gruppe au verschidigi Regionalziitige und Heftli kauft:
- St. Galler Tagblatt mit Chopfbletter i der Oschtschiiz
- Neui Luzärner Ziitung mit föif Chopfbletter i der Zentralschiiz
- Werdebärger & Obertoggeburger
- Aazeiger St. Galle, e Wucheziitig
- Aazeiger Region Bärn, amtlichs Publikationsorgan Bärn
- Tagblatt vo de Stadt Züri, amtlichs Publikationsorgan vo de Stadt
- Smash, Schwiizer Tennismagazin
- Drive, Schwiizer Golf-Magazin
- Di neu Schuelpraxis, es Heftli für Leerer
- Textil-Röwü, s Heftli vo de Textilbransche
- viscom print+communication, s Heftli vo de Trukerbransche
Ano zu de NZZ-Gruppe ghöret:
- Tele Ostschwiiz, Regionalfärnsee
- Radio Aktuell, Privatradio z St. Galle
- BE 1, Regionalradio z Bärn
- Radio Ri, Regionalradio im Wärdebärg/Obertoggeburg
D NZZ Drukerei NZZ Print z Schliere druckt au für Chunde.
