Web Analytics


https://www.amazon.it/dp/B0CT9YL557

We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Usuario:Lascorz/Notazión de bariants locals - Biquipedia, a enziclopedia libre

Usuario:Lascorz/Notazión de bariants locals

De Biquipedia

Borrador de abreviaturas con objetivo de ilustrar particularidades léxicas regionales, de valle o incluso localismos concretos de ámbito más reducido que el de los "dialectos clásicos" del aragonés, dentro del cuerpo de los artículos o en un apartado dentro de éstos. El objetivo es dar lugar a las diferentes formas conocidas para un mismo sustantivo en los distintos lugares geográficos de habla estrictamente aragonesa (por supuesto, no catalán ni habla baturra, aunque sí castellano de sustrato aragonés muy reciente -Somontano y Cía.-) dentro del artículo. Algunos ejemplos muy buenos de equivalencias locales son los distintos nombres que se documentan en "O Libro d'as Matas y Os Animals" de Vidaller.

Contenius

[editar] Franja entre pirineo axial y depresión media pirenaica

  • ORI. - General de tot l'aragonés oriental.
    • BEN. - Benasqués (Un mundo aparte de todo lo demás, con diferencia la abreviatura que más se usaría XD)
      • BenN. - Benasqués septentrional (pllurals femeninos en "-es")
      • BenS. - Benasqués meridional (pllurals femeninos en "-as")
    • CHS. - Gistavino
      • Com. - Localismo d'A Comuna
    • FOB. - Fovano.
      • FbN. - Localismo d'o fovano nortenco, de Baixo Penyas.
      • FbS. - Localismo d'o fovano meridional, d'a Fueva de Tierrantona.
    • RIB. - General de tot o ribagorçano (No encluyeriva o patués)
      • M-RIB. - Meyo ribagorçano.
        • Camp. - Campés, tierra de Campo. Localismo de Campo e redolada.
      • B-RIB. - Baixo Ribagorçano.
        • Gra. - Grausino. Localismo de Graus.
        • Tor. - El "Torrense" que dice mi amigo Jose. Localismo de "l'hablla de Torres" (Torres del Obispo y entorno)
  • C-ORI. - General de tot l'aragonés centro-oriental (Habla del Cinca y Puértolas + Belsetano + "Tellano" + "Aragonés de Valle de Vió")

Generalmente suelo considerarlo así: Cinca + Puértolas + Valle' Vió + Solana = Alto Sobrarbés. Ignoro casi todo sobre el habla que tenían en La Solana, pero por sus tradiciones siempre iban de la mano de Vió, de lo que supongo que sus tendencias lingüísitcas serían más similares a las de éste último.

    • Znc. - Sólo documentado enna Cinca. El polígono entre Labuerda, Escalona-Puyarruego, Laspuña y Lafortunada-Badaín. En realidad por sus situación se me hace insostenible pensar que constituya un dialecto o se pueda definir como tal cosa, porque parece ser en sí mismo una transición entre los distintos dialectos que se sitúan más allá de sus polos
    • Prt. - Localismos d'a valle de Puértolas.
    • Tel. - Localismos d'a valle de Tella. No me parece belsetano "clásico", y he encontrado varias diferencias que me inclinan a considerarlo distinto, quizá en la misma medida que Chistavino y "aragonés de La Comuna" lo son entre sí. ¿Será quizás producto de una transición entre Belsetano y Alto Sobrarbés?.
    • BEL. - Belsetan
    • BER. - Bergotés (Para mí, un puente entre el centro-oriental (especialmente lo que llamo "grupo" Alto Sobrarbés) y el centro-occidental)
    • FIS. - Fiscalino (Lo mismo que el anterior, pero con el "grupo" Bajo Sobrarbés)
    • Vio. - Valle de Vió. (Comparte con Puértolas la pérdida de -N- en los plurales "Us Bués Lamís", pero le separa de éste la conservación de diptongos -ue-; Prt. Pont, Font (vestigial, pero compartido con Tella y Cinca. ¿Catalanismo? ¿Gasconismo?)
    • Sol. - La Solana de Burgasé (Me huelo que será de las abreviaturas menos empleadas XD)
  • C-OCC. - General de tot l'aragonés centro-occidental (Hablas de Tena + Biescas + Sobrepuerto + Alto Ara) (El bergotés lo pondría más gustosamente aquí, porque allí usan la preposición "pa" en lugar de "ta" para algunas cosas.)
    • BER. - Bergotés.
    • Sprt. - Localismos d'o sobrepuerto. (Otro que se usará las calandras de bisiesto XD).
    • Bie. - Localismos de Biescas y sobremont.
    • TEN. - Tensino.
      • Pand. - Localismos del Pandicuto.
  • OCC. - General de tot l'aragonés occidental (hablas de la Jacetania y Sarrablo).
    • SAR. - Sarrablés. Parlar d'o Sarrablo e Samianigo.
    • CHS. - Cheso.
      • AiBo. - Localismos del valle de Aisa Borau.
      • Arag. - Localismos de Aragüés.
    • ANS. - Ansotano.

[editar] De la depresión central pirenaica a las sierras exteriores

  • S-ORI. - General de tot l'aragonés sur-oriental.
    • SEM. - Semontanés.
      • Nab. - Localismo d'o navalés.
    • B-SOB. Baixo Sobrarbés, particularidaz d'os parlars d'o baixo Sobrarbe
      • V.Sob. - Viellosobrarbés.
      • FIS. - Fiscalino.
      • Bolt. - Localismos d'a valle de Boltaña (baixo Ara), d'entre d'o Balupor e l'Aínsa. (El habla de Aínsa tenía como particularidad el uso de "lo, la, los, las" frente a los núcleos que la rodean. Yo lo he oido a una persona en Labuerda. No lo consideraría representativo.)
      • Med. - Localismos d'a zona de Mediano (deras Sierras d'Olsón ta l'estrecho de l'Entrmont).
  • S-OCC. - General de tot l'aragonés sur-occidental.
    • SAR. - Sarrablés. Parlar d'o Sarrablo e Samianigo.
    • AYE. - Parlar d'Ayerbe (Foia de Uesca).

[editar] Grupos Dialectales

A-Sob. - Alto Sobrarbés, para formas comunes a la suma de Vió-Solana + Puértolas + Broto.

B-Sob. - Bajo Sobrarbés, para formas comunes a la suma Viello Sobrarbe + Bajo Ara (Boltaña-l'Aínsa ¿También Fiscal?) + la antigua ribera de Mediano.

VALL. - Lo que mi abuela llama "Patués de Las Valles", o sea, las formas comunes a Bielsa + La Comuna + Chistau.

[editar] Aglutinaciones comarcales

SOB. - Para palabras cuyo uso es homogéneo en todo Sobrarbe (p.ej. Falsa)

RIB.+BEN. - Para palabras cuyo uso es homogéneo en toda Ribagorza incluyendo Benasque (p.ej. Perche)

-Según un texto reciente de Chabier Tomás y Chusé R. Usón, pudo existir históricamente una tendencia generalizada en aquellos dialectos que pronuncian la -R (en Sobrarbe, el "grupo" Bajo Sobrarbés más el Bergotés) a producir infinitivos acabados en "-re", que se habría perdido con la excepción del Chistavino local de Chistén por castellanización.

Ejemplo:

Esta fuella ye escrita en bergotés.

"O sarrio, (RIB. chizardo; BenS. ixarzo; BenN. ixarso; Rupicapra rupicapra) ya un bobido de ra subfamilia Caprinae (a de ras crapas e ras guallas), que se troba á ros mondes Pirinés -por ixemplo en Ordesa e Monde Perdito- e á bels sarratos más d'Europa, como ros de ra Cornisa Cantabrica, os Alpes, os Carpatos..."

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Sub-domains

CDRoms - Magnatune - Librivox - Liber Liber - Encyclopaedia Britannica - Project Gutenberg - Wikipedia 2008 - Wikipedia 2007 - Wikipedia 2006 -

Other Domains

https://www.classicistranieri.it - https://www.ebooksgratis.com - https://www.gutenbergaustralia.com - https://www.englishwikipedia.com - https://www.wikipediazim.com - https://www.wikisourcezim.com - https://www.projectgutenberg.net - https://www.projectgutenberg.es - https://www.radioascolto.com - https://www.debitoformtivo.it - https://www.wikipediaforschools.org - https://www.projectgutenbergzim.com