Водород

Википедири материал

**Элементсен периодикăллă системи**
H																	He
Li	Be											B	C	N	O	F	Ne
Na	Mg											Al	Si	P	S	Cl	Ar
K	Ca	Sc	Ti	V	Cr	Mn	Fe	Co	Ni	Cu	Zn	Ga	Ge	As	Se	Br	Kr
Rb	Sr	Y	Zr	Nb	Mo	Tc	Ru	Rh	Pd	Ag	Cd	In	Sn	Sb	Te	I	Xe
Cs	Ba	*	Hf	Ta	W	Re	Os	Ir	Pt	Au	Hg	Tl	Pb	Bi	Po	At	Rn
Fr	Ra	**	Rf	Db	Sg	Bh	Hs	Mt	Ds	Rg	Uub	Uut	Uuq	Uup	Uuh	Uus	Uuo

	*	La	Ce	Pr	Nd	Pm	Sm	Eu	Gd	Tb	Dy	Ho	Er	Tm	Yb	Lu
	**	Ac	Th	Pa	U	Np	Pu	Am	Cm	Bk	Cf	Es	Fm	Md	No	Lr

Щёлочь металĕсем

Щёлочьпа çĕр металĕсем

Куçакан металсем

Çăмăл металсем

Çурма металсем

Сипетлĕ газсем

Металмаррисем

Галогенсем

Лантаноидсем

Актиноидсем

Водоро́д — химии элеменчĕсен периодикăллă системин пĕрремĕш элеменчĕ. Çутçанталăкра анлă сарăлнă. Катион (е ядĕрĕ) чи анлă тĕл пулакан водородăн изотопĕ ¹H — протон пулать. Ядĕрĕн пахалăхĕ ¹H ăна анлă усă курма май парать ЯМР-спектроскопи меслечĕ органикăллă япаласен анализĕсене ирттерме.

Водородăн хăшпĕр изотопĕсен харпăр ячĕсем пур: ¹H — протий (Н), ²H — дейтерий (D) и ³H — тритий (T).

H	1
1,00794
1s¹
Водород

[тӳрлет] Истори

Водород атăмĕн схеми

[тӳрлет] Палăртăвĕ пулса тăни

[тӳрлет] Хими пахалăхĕсем

[тӳрлет] Металмаррисемпе хутшăнни

Чĕртсе ярса е платинă катализаторĕ çӳмĕнче кислородпа пĕрлешет

O₂ + 2H₂ → 2H₂O, реакцийĕ сирпĕнӳпе иртет.

Водородăн икĕ калăпăшĕпе кислородăн пĕр калăпăшĕ пĕрлешни, ăна кĕмсĕртетӳллĕ газ теççĕ.

Ăшăтнă чух водород каялла таврăнмалла серăпа хутшăнни:

S + H₂ ⇄ H₂S

Азотпа — ăшăтнă чух, çӳллĕ пусăмлăпа катализатор (тимĕр) пулăшнипе:

N₂ + 3H₂ → 2NH₃

Галогенсемпе галогеноводородсем туса хурать:

F₂ + H₂ → 2HF, реакцийĕ сирпĕнӳпе тĕттĕмре пур температурăра та пулса иртет,

Cl₂ + H₂ → 2HCl, реакцийĕ сирпĕнӳпе пулса иртет, çутă çĕртре кăна.

Хăрăмпа вĕри ăшăтнă чух хутшăнать:

C + 2H₂ → CH₄

[тӳрлет] Сĕлтĕ тата сĕлтĕ çĕр металлĕсемпе хутшăнни

Водород хастар металлсемпе гидридсем туса хурать:

Na + H₂ → 2NaH

Ca + H₂ → CaH₂

Гидридсем — тăвар евĕр, хытă япала, çăмăллăн шывра уйрăлса ирĕлеççĕ:

CaH₂ + 2H₂O → Ca(OH)₂ + 2H₂ ↑

[тӳрлет] Металсен оксичĕсемпе хутшăнни (яланах тенĕ пекех, d-элеменчĕсемпе)

Оксидсем металлсене таран чĕрĕлеççĕ:

CuO + H₂ → Cu + H₂O

Fe₂O₃ + 3H₂ → 2Fe + 3H₂O

WO₃ + 3H₂ → W + 3H₂O

[тӳрлет] Усă курмалли

Водород энергетики

Атăмлă водорода Атăм-водород пĕçерсе çыпăçтарни чух усă кураççĕ.

[тӳрлет] Вуламалли

Начала химии. Современный курс для поступающих в вузы: Учебное пособие для вузов /Н. Е. Кузьменко, В. В. Еремин, В. А. Попков. — М.: Издательство «Экзамен»,2005.

[тӳрлет] Каçăсем

Категорисем: Водород | Хими элеменчĕсем | Металмаррисем