Itoitz (urtegia)
Wikipedia(e)tik
- Artikulu hau urtegiari buruzkoa da, beste esanahientzat ikus Itoitz
|
||||
|---|---|---|---|---|
| [[Irudi:|280px]] |
||||
| [[Irudi:|200px]] | ||||
| Kokapena | Nafarroa | |||
| Garaiera | 111 m | |||
| Zabalera | 0,6 km | |||
| Luzera | 0,125 km | |||
| Hustubidea | Nafarroako Ubidea | |||
| Hiriak | Nagore, Orotz-Betelu, Otsa, Olaberri, Agoitz... | |||
Itoitz Nafarroako Artze eta Longida ibarretan, Agoiztik hurbil, eraiki den urtegia da. Izena bere gain hartu duen herri bati zor zaio. Luzera 125 m eta zabalera 600 m ditu. Hori dela eta Nafarroan dagoen urtegirik handiena da. Bere eraikuntza polemikoa izan da oso.
[aldatu] Eraikuntza
Urtegiaren helburuak betetzeko, deritzon Nafarroako Ubidea ere eraiki behar izan zen. Honela, 177 km. dituen azpiegitura horrek ura Nafarroako hegoaldera eraman ahalko du.
Urtegi eta ubidearen gaineko eskumenak Ebroko Ur-Konfederazioak ditu, Espainiako Eraikuntza Publika eta Hirigintza Ministerioaren azpian, nahiz eta legalki nortasun bereko erakundea izan.
Azpiegitura honen helburuak honako hauek dira:
- Irati ibaiaren emaria kontrolpean edukitzea. (2,3 m3/s)
- Industrialdeei urez hornitzea. (650 ha eta 10 Hm3/urtean)
- Eremu urbanizatuei urez hornitzea. ( 50Hm3/urtean Nafarroako biztanleen %70entzat)
- Nekazal zonaldei urez hornitzea, haien uzta aldatuz. (340 Hm3/urtean eta 57.713 ha)
[aldatu] Kritikak
Polemika sortu zen urtegi honen eraikuntzak hiru natura-erreserben (Txintxurrenea, Gaztelu eta Iñarbe) zein Europar Batasunak izendatutako bi Hegaztien Babes Bereziko Zonalderen gainean eragin kaltegarria izango zuelako.
Gainera, urari emango zitzaizkion erabilpenak ez ziren zilegi nahikoak aipatutako gune naturalak eta zenbait herri urpean uzteko. Urtegiaren eraikuntza eteteko beste argudio bat ezkerreko malda ezegonkorra izan da. Izan ere, zenbait adituren ustetan, urtegiko ezkerreko malda ez da oso egonkorra, eta zalantzan jartzen dute urtegia betetzekotan uraren pisua jasango duen ideia. Kritika horietaz baliatuta, Itoizko Koordinakundea osatu zen urtegiaren eraikuntza eten zedin.
Protestak protesta, urtegia altxatu zen eta ubidea eraikitzean ari da, lehenengo fasea amaituta. Dena den, azkenaldi honetan, urtegiko betetzeko prozesuarekin batera gero eta lurrikara gehiago somatu dira Nafarroako ekialde osoan. Aditu batzuek kontuz ibiltzeko gomendioa eman arren, Espainiako Ingurumen Ministerioak urtegiko betetze eta lurrikaren artean erlaziorik ez zegoen txostena kaleratu zuen. Hortaz, aurrera doaz obrak.
