Seán Céitinn
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Ba phéitéir na 20ú aoise é Seán Céitinn (1889-1977) ar chum roinnt des na pictiúirí poiblí is cáiliúla in Éirinn.
Rugadh i gcathair Luimnigh é agus d’fhoghlaim sé líníocht i nGairmscoil Luimnigh sular bhuaigh sé scoláireacht bronnta ag an bpéintéir cáiliúil William Orpen sa bhlian 1909 chun staidéar sa Scoil Cathrach na hEalaíona i mBaile Átha Cliath. Chaith sé an-chuid ama sna blianta ina dhiaidh ar Oileáin Árainn agus i stiúidió Orpen i Lonndain.
Nuair a d’fill sé ar Éireann sa bhlian 1916, chum sé pictiúirí faoi Cogadh na Saoirse agus an gCogadh Cathartha. Ina measc siúd, tá Men of the South (Fir an Deiscirt) (1921), faoi bhuíon Óglaigh na hÉireann ag fanacht ar fheithicil Arm na Breataine agus An Allegory (Fís) (1922), bailiúchán daoine éagsúla mar shamhlaíocht Saorstát nua Éireann.
Bhain sé an-chuid cáil as stíl gaisceach a shaothair. Toghadh mar bhall Acadamh Ríoga na hÉireann sa bhlian 1923. Ba é scéim idreleictreach na Sionnaine mór-thaispeántas tionscalach an stáit nua agus fuair sé coimisiúin ó Bhord Soláthar Leicreachas chun Ard na Croise a phéinteáil. Chum sé miúral Phallúin na hÉireann ag Aonach an Domhain i Nua Eabhrac sa bhlian 1939.
Taispeánadh a shaothair ag Seo Acadamh Ríoga na hÉireann gach blian ó 1914 suas go 1975 agus ba Uachtarán an Acadaimh é idir nablinta ó 1949 go 1962. Bhí an-thionchar aige ar oiliún na h-ealaíona in Éirinn agus ní raibh aon bá riamh aige le ealaíon teibí an 20ú aois.
Bhí sé ag obair fós nuair a chailleadh sa bhlian 1977 i mBaile Átha Cliath é. Ba mhac leis Saoirbhreitheach Céitinn, TD Lucht Oibre agus Aire Tionscal agus Tráchtála Rialtas na hÉireann idir 1973 agus 1977.
