Vicipéid
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Is éard is an Vicipéid (http://ga.wikipedia.org/) ann ná leagan Gaeilge den ciclipéid phoiblí Wikipedia. Scríobhadh an chéad alt sa leagan Gaeilge i mí Eanáir 2004 agus sroicheadh 5000 alt sa bhliain 2007.
Níl an Vicipéid ar nós ciclipéid ar bith eile. Is ciclipéid Ghréasán-bhunaithe, ilteangach í agus tá an méid a bhfuil inti ar fáil saor in aisce le húsáid ag pobal na cruinne. Tá sí scríofa ag an bpobal don phobal agus bíonn sé de dheis ag duine ar bith le rochtain Idirlín acu a bhfuil ann a athrú.
Thosaigh an leagan Béarla Wikipedia (comhfhocal den fhocal Havaíoch wiki – "scioptha" agus an focal Béarla encyclopedia) i 2001 mar chomhthogra den chiclipéid phrofisiúnta Nupedia. Tá an togra ar fad faoi stiúr an eagrais Wikimedia Foundation a fheidhmíonn ar bhonn neamh-bhrabach. Braitheann an eagraíocht ar shíntiúis le coinneáil ag imeacht.
Tá breis agus 7.5 milliún alt sna leaganacha ar fad de Wikipedia (breis agus 5,000 acu seo trí Ghaeilge agus breis agus thart ar 2 mhilliún trí Bhéarla). Ó bunaíodh í, tá clú agus cáil na Vicipéide tar éis fás go sciobtha. Tá roinnt tograí eile (Wikibooks, Wiktionary, srl.) atá gaolta leis an Vicipéid tar éis teacht chun cinn de bharr caithréime na Vicipéide.
Luaitear an Vicipéid go minic sna meáin agus sa saol acadúil ach fós féin, tá roinnt ceisteanna ardaithe maidir le iontaofacht na Vicipéide. Tá moladh agus cáineadh faighte aici maidir leis an tslí a dháiltear í, a eagraítear de shíor í, an clúdach leathan atá aici chomh maith leis an ngné ilteangach atá ag baint léi. Moltar go láidir d'eagarthóirí cloí le dearcadh neodrach sa tslí is go ndéantar achoimriú ar dhearcaí éagsúla ar ábhar ionas nach mbíonn ailt scríofa i mbealach claonta.
Tá conspóid ag baint leis an Vicipéid mar shaothar tagartha. De bharr go bhfuil sí an-oscailte tarlaíonn loitiméireacht (creachadóireacht), míchruinneas, neamhchomhsheasamacht, caighdeán measctha agus tuairimí gan bunús. Cuireadh ina leith freisin go bhfuil easpa údaráis agus easpa freagrachta ag baint léi. É sin ar fad ráite, tá tóir mhór ann le haghaidh scóp agus doimhneas a cuid alt, chomh maith lena hathruithe rialta agus úsáidtear go rialta í mar fhoinse thagartha. Tá breis agus 200 leagan teanga den Vicipéid ann, le níos mó ná 100 acu seo gníomhach. Tá breis agus 50,000 alt i 13 de na leaganacha acu seo.
