A' Ghealach
As a'Wikipedia
'S i A' Ghealach(Laideann: Luna) an aon saideal nàdarrach aig An Saoghal. 'S ise a' chòigeamh ghealach as motha anns An Crios-Grèine. Tha an t-astar cuibheasach eadar meadhan an t-Saoghail agus meadhan na Gealaich 384,403 cileameatairean (238,857 mìltean), mu 30 uiread trast-thomhas an t-Saoghail. Tha trast-thomhas na Gealaich 3,474 cileameatairean (2,159 mìltean) - beagan a bharrachd air cairteal fhir an t-Saoghail. Tha sin a' dèanamh gu bheil tomhas-lìonaidh na Gealaich faisg air 1/50mh fhir an t-Saoghail. Tha iom-tharraing aig a h-uachdair mu 1/6mh iom-tharraing an t-Saoghail. Tha a' Ghealach a' cuartachadh An Saoghal gu lèir turas ann an 27.3 làithean, agus 's iad na h-atharrachaidhean cuartach ann an cruinneadaireachd siostam an t-Saoghail, na Gealaich 's na Grèine a tha an urra ri na ceumannan-Gealaich a bhios ag ath-thachairt sna h-uile 29.5 làithean.
'S iad iom-tharraing agus na fòrsaichean meadhan-aomachdail, air an gineadachadh le cuartachadh na Gealaich 's an t-Saoghail mun timcheall na h-aon aisil, am barycentre, a tha an ìre mhath an urra ri tìde-mhara an t-Saoghail. 'S i a' chumhachd, a tha ga caitheamh ann a bhith a' gineadachadh an tìde-mhara, a tha gu dìreach an urra ris an lùghdachadh ann an cumhachd chomasach aig reul-chuairt na Gealaich 's an t-Saoghail mun timcheall air a' bharycentre, a tha ag adhbharachadh meudachadh bliadhnail 3.8cm a dh' astair eatorra. Leanaidh A' Ghealach oirre a' gluasad gu socrach air falbh bhon t-Saoghail gus nach bi buil na tìde-mara eatorra cudthromach tuilleadh. An uairsin, socraichidh reul-chuairt na Gealaich.
| edit An Crios-Grèine |
|---|
 |
| Planaidean: Mearcair - Bhèineas - An Talamh (A' Ghealach) - Màrt - Iupatar - Satharn - Uranus - Neiptiuin - Pluto |
| Eile: Grian - Crios Reultan Coimheadaich - Reultan seachrain - Crios Kuiper - Scattered disc - Neul Oort - 2003 UB313 - Sedna |
| Faic cuideachd nithean reul-eòlasach agus solar system's list of objects, sorted by radius or mass. Chan e planaid a th' anns A' Ghealach ach saideal nàdarrach ann an Reul-eòlas seach anns an t- siostam Ptolemaic. |
