Měrćin Nowak-Njechorński

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije

Měrćin Nowak-Njechorński (němske mjeno Martin Nowak-Neumann) (* 13. junija 1900 w Njechornju; † 6. julija 1990 tež tam) bě serbski moler, grafikar, publicist a spisowaćel.

Po wuchodźenju ludoweje šule we Worcynje kubłaše so w dalokostudiju na polu molerstwa. 1919 měješe prěnju předawansku wustajeńcu w Zhorjelcu, kotrejež financielne dochody jemu pomhachu, studij na Lipsčanskej wuměłskej akademiji zahajić. 1920 studowaše potajkim wuměłstwo w Lipsku, 1921–1923 w Drježdźanach. Tam budźi so jeho zahorjenosć za serbstwo, kiž jeho tež pohnuwaše, swoje studije w słowjanskim wukraju pokročować. Z tutoho časa sem zaběraše so wosebje z motiwami słowjańskeje mytologije. Podawaše so 1923 do Prahi, hdźež mjez druhim pola Maxa Švabinskeho studowaše a hač do 1927 wostanješe. 1927–1929 bě student na wuměłskej akademiji we Waršawje. Wot 1929 hač 1933 bě z redaktorom Serbskich nowin. Z politiskich přičin bu 1933 z powołanja pušćeny. Dyrbješe jako wojak we Wehrmachće słužić. Wróćiwši so z amerikanskeje wójnskeje jatby bu w lěće 1947 ze šefredaktorom Noweje doby, wot 1950 hač 1969 tež Rozhlada. Po tym zo so w lěće 1969 na wuměnk podawaše, bě jako swobodnje tworjacy moler a spisowaćel žiwy.

Měrćin Nowak-Njechorński bu dwójce z Wótčinskim zazłužbowym rjadom NDR, z Narodnym mytom NDR, z mytom Ćišinskeho a z rjadom Hwězda přećelstwa ludow wuznamjenjeny.

Ródny dom w Njechornju bu zjawnosći w juniju 1999 jako muzej přepodaty.

[wobdźěłać] Literarne twórby (wuběr)

• Po serbskich pućach. Budyšin 1936
• Zapiski bobaka. Budyšin 1952
• Serbski wšudźebył. Budyšin 1954
• Mišter Krabat. Budyšin 1954

[wobdźěłać] Literatura

• Moler serbskeho luda. Budyšin 1959 (z tekstami Měrćina Nowaka-Njechornskeho a Alfreda Krawca)
• Wubrane spisy, zwjazk 1 (pućowanske wobrazy). Budyšin 2000, ISBN 3-7420-1822-1
• Wubrane spisy, zwjazk 2 (bajki). Budyšin 2000, ISBN 3-7420-1824-8
• Helmut Kaltšmit: Leksikon awtorow serbskich knihow 1945–1978. Budyšin 1979