Luxembourg
Seg Wikipedia
|
||
Tutlayt tunṣibt | Tarumit, Talmanit, Taluksemburgit | |
Tamanaɣt | Luxembourg | |
Tajumma | 2,586.4 km² (wis 176) | |
Imedzaɣ | 465,000 (wis 171) | |
Imedzaɣ deg km2 | 171/km² (wis 59) |
Luxembourg d yiwet n tmurt tamecṭuḥt ay d-yuzgan ger tlisa, ger yiberdan. Sufella d Biljik ay tt-id-ilessen, swadda d Fr'ansa, ma seg wegmuḍ (ccerq) d Lalman. Akal-agi amecṭuḥ ay d-iweḥlen ger n "yimeqqranen", xas ur yewwiḍ ara wezgen n umelyun n medden ay t-izedɣen, ass-a nefren ad awen-d-nawi fell-as awal, acku tikwal, aṭas ara d-nelmed si tɣawsiwin timecṭaḥ. Naɣ yeqqar-as wanzi ɣur-neɣ "Izem yeḥwaǧ s aɣerda".
Luxembourg, d tamurt i ɣef ur nsel ara aṭas n tɣawsiwin, d acu kan, aɣlan-agi (nation) amecṭuḥ yesɛa tutlayt-is i yiman-is, d tin umi qqaren taluksemburgit, ur telli d tantala (dialecte) n tefr'ensist wala d talɣa tadigant (forme locale) n talmanit, wanag d tutlayt i yiman-is, d tin ay d iles aneṣli n yimezdaɣen n tmurt-agi yernu yis-s ay ttidiren di tudert-nsen n yal ass. D ayen ibanen ma nenna-yawen-d d akken imezdaɣen n Luxembourg,
Iluksemburgiyen, d agdud yesɛan nnif ɣef wazalen-is (valeurs), ɣef tnettit-is (identité) akk d tutlayt-is. Dɣa xas ma yella idles afr'ensis yeǧhed, yeffeɣ i tlisa n Fr'ansa alammi ay yewweḍ ass-a s idurar n ǧer'ǧer' akk d tmura n Tefriqt, xas ma yella tutlayt talmanit tewweḍ ɣer ṭṭerf n wemḍal, anda ma nedda nezmer ad naf wid yettmeslayen yis-s neɣ ay tt-ilemmden, di Luxembourg, ayen yellan d aberr'ani iban, ma d ayen yellan n tmurt d netta ay yesɛan azal meqqren, ur t-rrin di rrif am wiyaḍ, wanag refden-t d asawen akken ad yagar akk ayen d-ikecmen si berr'a. Di Luxembourg, yal taɣawsa tesɛa amkan-is, yal yiwen yesɛa ccɣel-is. Iberr'aniyen keccmen-d ssbeḥ ad qedcen, tameddit, yal yiwen ad yuɣal s axxam-is neɣ ɣer tmurt-is, ma d tutlayin tiberr'aniyin ay d-ikecmen ɣer Luxembourg akken kecment ɣer tmura nniḍen, sseqdacen-tent Yiluksemburgiyen di leṣlaḥ-nsen, rran-tent d taklatin-nsen deg wexxam-nsen, yal yiwet fkan-as ccɣel-is, d acu kan, mi ara d-taweḍ tizi n tidet, mi ara terzu temsalt asselḥu n tɣawsiwin n tmurt, asselmed n yigerdan akk d usseqdec n tutlayt di tudert-nsen, Iluksemburgiyen d tin-nsen kan ay sseqdacen, xas ssnen mliḥ tafr'ensist akk d talmanit. Tutlayt taluksemburgit ay yellan d yiwet si tutlayin tiɣelnawin timecṭaḥ akk deg wemḍal, yerfed-itt unabaḍ (gouvernement) aluksemburgi d asawen akken ad tili d tutlayt tamenṣabt (officielle) tamenzut di tmurt, yuɣ lḥal, tamurt-agi tamecṭuḥt, teẓra d akken imi ay d tamecṭuḥt, lǧiran-is zemren ad as-uɣalen d icenga-yines, zemren ad tt-ttcen s tefses. ɣef wanect-a ay terra tutlayt-is, xas akken d tamecṭuḥt d tutlayt n tmurt yernu d yiwen seg yizumal meqqren n tfernant (patrie) taluksemburgit. Anect-a yesskan-d tikkelt nniḍen d akken tutlayt ur telli d awal kan, wanag d tigejdit meqqren di tnettit (identité) n tmura akk d yegduden. D acu kan, nnig waya, tutlayt taluksemburgit yerfed-itt ula d agdud-is deg wul-is, imi ay yuki d akken d nettat ay d tar'wiḥt n tmurt-is, dɣa yefka-yas tamkant ɛlayen, xas ad naf aṭas n Yiluksemburgiyen iqeddcen s tefr'ensist neɣ qqaren aɣmis-nsen s talmanit, iles ay sseqdacen wagar-asen ur d asen-yeɛriq ara, zzux-nsen d tutlayt-nsen, werɛad ur lmiden ara ad zuxxen s wayen ur nelli nsen. Afud igerrzen