Tony Blair

Ji Wîkîpediya

Anthony Charles Lynton Blair (bixwûne: Ensonî Çerls Lyntn Blêr) (6'ê Gulana 1953'ê), Serokwezîr û rêberê Partiya Karkeran (bi Inglîzî Labour Party) ya Keyatiya Yekbûyî ya Brîtaniya. Ew Lordê Yekemîn yê Xizîneyê, Wezîrê Xizmetkariyên Bajêrwarî, û endamê perlemana Berîtanyayê ye. Wekî Lordê Yekê yê Xizîneyê cihê akincîbûna wî Xaniyê Hijmar 10 li Kolana Downing li Londonê ye.

Ew li Tîrmeha 1994'an, piştî mirina ji nişkêve ya rêberê berê, John Smith, bû rêberê Partiya Karkeran. Bi rêberî ya Tonî, Partiya Karkeran şiya ko piştî 18 salan di hilbijartinên giştî yên Gulana 1997'ê da bi piranîyeka kêm bi ser Partiya Şopparêz (bi Inglîzî Conservative Party) da serbikevit. Tonî rêberê herî pêşîn yê Partiya Karkeran ye ko ji bo heyama 3 hilbijartinên giştî di hilbijartinan da biserdikevit û çi kesek ji partiya wî ewqas dirêj li ser kursî ya serwezîrîyê nemaye. Ji dema Lord Liverpool li sala 1812'an û vir da, ew kesê herî genc e ko di vû temenê kurt da dibit serokwezîrê Brîtanyayê.

Gordon Brown û Tonî dihên rexnekirin ko di siyaseta Brîtanyayê da Partiya Karî ber bi navendê birîye. Niha zarava Partiya Karî ya Nû ji bo vê guhartinê dihêt bikaranîn. Berî Tonî, PK zêdetir ber bi siyasetên tevane û sosyalîstî bû. Niha ew zêdetir ber bi sûka azad e. Tonî siyaseta xwe bi Sosyal Demokrasî ya Nû û Rêya Sêyê binavdikit.

Tonî piştgirî ya hindek siyasetên derve yên Welatên Yekbûyî yên Emrîkayê kirine. Berçavtirînên wan pişikdarî ya wî di Şerê Efxanistanê li sala 2001'ê û Şerê Azadî ya Îraqê li sala 2003'ê da bûn. Ew ji ber vê piştgirîyê kevtîye ber rexnenyên gelek dijwar.

Li Çirya Pêşîn a sala 2004'ê, Tonî got ko ji bo cara çarê serwezîrîyê nakit. Evê hindek guman derheqa rêberî ya partîyê da çêkirin. Li goreyê qanûnê hilbijartinên giştî yên paştir dibê li 3'ê Xêve a sala 2010'ê bihên kirin. Li 7'ê Îlon a 2006'ê wî got ko heta Kongireya Yekîtîyên Bazirganîyê li Îlona 2007'ê dê waz ji rêberî ya PK jî ber bidit. Gordon Brown berbijarê herî berçav ji bo cêgirî ya wî ye.