Rangiātea

Nō Wikipedia Māori

Rangiātea

Ko Taputapuātea te marae rongonui o Rangiātea

Whenua

Wīwī
Porinīhia Wīwī

Kāhui moutere

Kāhui o Tahiti

Takiwā

Moana-nui-a-Kiwa

Rahi

238 km²

Takutai

- km

Maunga teitei

Tefatoaiti
1,017 m

Taupori

Kiato

11,113
2002
47/km²

Ko Rangiātea (Raʻiātea) tētahi moutere ki te Kāhui o Tahiti, i kōrerorerotia niutia e ngā tūpuna i ngā kōrero o mua. Nō reira te whakataukī rongonui nei: E kore nei au e ngaro, he kakano i ruia mai i Rangiātea.

He moutere anō tēnei e 120km pea te tawhiti ki Tahiti ki te raki, ā, ki te reo o ngā Māohi nō Tahiti, ko Raʻiātea tērā.

Kau ana a Raiatea me te moutere o Tahaa i tetehi hapua i pokaitia e te pukawa.

E 238 sq. km te rahi o te moutere nei, a he tapatoru ano te ahua ara kia 14 km ki tona putake a kua 20 km te teitei. He puia ano te motu nei engari kua pau katoa te putoto.

Ko maunga Tefatoaiti te tihirangi o Rangiātea ne kua 1,017 mts te ikeike . Kei te raki o te moutere e tu ana a maunga Temehani, he mania o runga 792 mt te tiketike. I mohio ketia tenei maunga mo tetehi puawai e tupu ana ki runga ki tenei maunga anake ko te Tiare Apetahi tera. E ai kia ano te korere ko Temehani te Hononga Wairua

Ko nga awaawa, nga tawharua pai he mea kitekite ki Rangiatea nei, hei wahi nohoanga mo te iwi. E ono hoki nga whanganui, e roroha ana i nga puau o nga awa he mania tupu kai. Ko te awa nui o Raiatea ko Faaroa, ko tenei te awa anake te mea ka taea e te waka te uru ki roto

[edit] Ko Rangiātea Te Motutapu

Koirā he motu tapu rawa a Rangiātea ki ngā iwi o te Te Moana-nui-a-Kiwa, ko tētehi ingoa tawhito nōna ko Havai'i fanau'ra fenua, ara ko Hawaiki ki ta te Reo o Aotearoa nei.

Tuturu te korero ko Rangiātea te rotopu o te Moananui a Kiwa e kia nei ko te tapatoru o Poronihia a ki tetehi korero ka whanau mai nga moutere pera ia Tahiti, Moorea, Maiao, Mehetia me Tetiaroa i konei ano te ika te ahua

Kei Rangiātea ano e tū ana te marae tapu a Taputapuatea, te wahi whakaminemine ai ngā tohunga me ngā whakatere waka kia whakatau i te wānanga.

Kāre e kore i ahu mai ngā tūpuna o te iwi Māori i koneki, ā ki tā te kōrero o Te Arawa Waka ko Ohomairangi te kaitiaki o Taputapuatea, arā nō Rangiātea tērā.