Тоглоомын онол
Чөлөөт нэвтэрхий толь, Википедиагаас
Тоглоомын онол гэдэг нь 20 дугаар зууны дундуур үүсч хөгжсөн ухаан бөгөөд Үйлдлийн шинжилгээ, микро эдийн засаг, Улс төр судлал, Олон улсын харилцаа, Сэтгэл судлал зэрэгтэй өргөн холбоотой.
1944 онд Жон фон Нейманн, Оскар Моргенштерн нарын "Тоглоомын онол ба эдийн засгийн үйл ажиллагаа" хэмээх номонд энэхүү онолыг тодорхойлсон гэж үздэг.
Тоглоомын онолд авч үздэг тоглоом гэдэг нь ерөнхийдөө дараах шинж чанарыг агуулсан хийсвэр загварыг хэлдэг.
- Хэд хэдэн оролцогч байна.（Олигополи зах зээлийн өөр хоорондоо өрсөлдөгч компаниуд）
- Оролцогч бүр нь тодорхой нөхцөлд тус бүрийн зорилгыг биелүүлэх үйлдлийг сонгоно.（Зах зээл дэх бүтээгдэхүүнийхээ үнийг тогтоох）
- Уг үйлдэл нь нөхцөл байдал болон оролцогчдод нөлөөлнө.
- Оролцогч бүрийн зорилго, сонгох боломж бүхий үйлдлүүдийн төрөл нь математикийн аргаар илэрхийлэгдэх хэлбэртэй байна.
Ийм шинж чанар бүхий загварын жишээ гэвэл, Шатар, Даам зэрэг 2 тоглогч тодорхой хэлбэржсэн（өөрөөр хэлбэл, математикийн аргаар илэрхийлэх боломжтой）дүрмийн дагуу тодорхой зорилго биелүүлэхийг зорьж тоглох тоглоомууд болно. Иймээс энэ онолыг "Тоглоомын онол" гэж нэрлэсэн ажээ.
Энэхүү хийсвэр загвар нь дараах хэлбэрээр дүн шинжилгээ, судалгаанд ашиглагддаг.
- Одоогийн нөхцөл байдлыг загварчилж, энэ нөхцөл байдал дахь боломжит үйлдлүүдийн дундаас хамгийн тохиромжтой арга замыг олох. （Сонгуульд нэр дэвшсэн улс төрчид сонгуулийн сурталчилгаагаа яаж явуулбал дээр вэ гэдгээ сонгох）
- Одоогийн нөхцөл байдлыг загварчилж, уг тоглоом нь цааш үргэлжилбэл ямар үр дүн гарах вэ гэдгийг тогтоох.
- Нөхцөл байдлыг загварчилж, оролцогчид бүгд зөв тоглодог бол ямар үр дүн гарахыг тооцоолох （бүтээгдэхүүний үнэ яаж өөрчлөгдөх, эсвэл тогтворжих）
[Засварлах] Мөн үзэх
- Математик
- Нэшийн тэнцвэр
- Тэг биш нийлбэр
- Шувуу агнах тоглоом
- Хоригдлын дилемма
- Ньюкомбын парадокс
[Засварлах] Ном зүй
- 岡田 章: ゲーム理論, 1996, ISBN 4641067945
- Robert Axelrod: The Evolution of Cooperation, 1985, ISBN 0465021212
- Robert Axelrod: The Complexity of Cooperation - Agent-Based Models of Competition and Collaboration, 1997, ISBN 0691015678
- Avinash K. Dixit, Susan Skeath: Games of Strategy, 1999, ISBN 0393974219
- Manfred Eigen, Ruthild Winkler: Das Spiel, 1976, ISBN 3492021514
- Shaun P. Hargreaves Heap, Yanis Varoufakis: Game Theory - A Critical Text, 2004, ISBN 0415250951
- Anthony Kelly: Decision Making Using Game Theory - An Introduction for Managers, 2003, ISBN 0521814626
- Welter Schlee, Einführung in die Spieltheorie, 2004, ISBN 3528032146
- Drew Fudenberg, Jean Tirole: Game Theory, 1991, ISBN 0262061414
