Bahasa Baba
Dari Wikipedia bahasa Melayu
Bahasa Baba ialah satu jenis bahasa Melayu kacukan yang dituturkan oleh orang-orang Baba di Malaysia, khususnya di Melaka dan Pulau Pinang. Walaupun bahasa ini berasal dari Melaka, bahasa Baba yang dituturkan di Pulau Pinang berbeza dengan bahasa Baba Melaka dalam beberapa aspek.
Pada dasarnya, bahasa Baba ialah satu bahasa campuran antara loghat Hokkien dengan bahasa Melayu. Walaupun kebanyakan nahu bahasa Baba berasal daripada bahasa Melayu, bahasa Baba berbeza daripada bahasa Melayu dalam kebanyakan aspek yang utama dan oleh itu, merupakan satu bahasa yang berasingan. Antara perbezaan ini adalah:
- Bahasa Baba telah menyerap banyak perkataan Cina, umpamanya lai untuk 'datang', dan banyak lagi kecenderungan ke arah sintaksis Hokkien, khususnya bagi idea-idea yang abstrak, yang tidak difahami oleh orang-orang Melayu.
- Orang-orang Baba tidak tahu akan kebanyakan perkataan dan sintaksis bahasa Melayu.
- Bahasa Baba telah mengubah kebanyakan sebutan bahasa Melayu, termasuk juga sebutan bahasa Hokkien.
- Orang-orang Baba menggunakan peribahasa Cina dengan lebih meluas, berbanding peribahasa Melayu.
- Bentuk ayat bahasa Baba berbeza daripada bahasa basahan orang Melayu. Umpamanya, "Ibu bapanya sedang makan di meja" disebut "Dia punya mak-bapa ada dudok makan do sblah punya mejah". Selain itu, mereka menggunakan kata ganti 'ini' dan 'itu' mendahului kata nama, iaitu berbeza dengan bahasa Melayu.
- Orang-orang Baba tidak tahu tentang perkataan-perkataan yang berhubung dengan agama Islam.
Jadual isi kandungan |
[Sunting] Perbendaharaan kata
[Sunting] Kata ganti nama
- saya = goa (bahasa Hokkien)
- anda = lu (bahasa Hokkien)
- dia = dia
- kita = kita
[Sunting] Perkataan berkaitan dengan hubungan sanak saudara
Perkataan-perkataan yang berkaitan dengan hubungan sanak saudara semuanya adalah daripada bahasa Cina (yang tidak sama sebutannya) kecuali mak, adik, dan abang:
- ayah = 'ntia (daripada bahasa Mandarin, tia, bukannya bahasa Hokkien yang berbunyi pe atau lau-pe)
- datuk = 'ngkong (bahasa Hokkein: kong)
- kakak = tachi (bahasa Hokkein: toa-chi)
- bapa saudara = impek (dbahasa Hokkein: peh)
- adik bapa = nchek (bahasa Hokkein: chek)
- suami kakak = chau (bahasa Hokkein: chia-hu)
[Sunting] Perkataan berkaitan dengan rumah
- ibu rumah = tian (bahasa Hokkein: thian )
- kawasan tengah tanpa bumbung = chimchi (bahasa Hokkien: chhim-chin )
- tingkat atas = loteng (bahasa Hokkien: lau-teng)
- serambi dalam = pangkeng (bahasa Hokkien: pang-keng)
- serambi luar tanpa bumbung = la-pen (bahasa Hokkien: lau-pin )
- lampu = teng atau tanglung (bahasa Hokkien: teng-liong)
- meja = toh (bahasa Hokkein)
- permaidani = tanak (bahasa Hokkien: than-a)
- cat = chat (bahasa Hokkien: chhat)
Bagaimanapun, peralatan dapur diberi nama Melayu, kecuali barangan jenis Cina seperti:
- teko = tekuan (bahasa Hokkien: te-koan)
- sudu sup = tngsi (bahasa Hokkein: thng-si)
- cerek = teko (bahasa Hokkien: te-ko)
Terdapat satu pengecualian, iaitu sumpit yang berasal daripada bahasa Melayu, sepit (bahasa Inggeris: chopsticks). Orang-orang Baba menggunakan perkataan Melayu bagi perkara memasak, kecuali 'mengukus' yang dipanggil tim (bahasa Hokkien). Bagaimanapun, kebanyakan masakan mereka diberi nama Cina seperti bami, tauyu, kianchai, kuchai, dan sebagainya. Beberapa jenis pakaian juga diberi nama Cina.
[Sunting] Perkataan berkaitan dengan agama
Perkataan-perkataan berkaitan dengan agama menunjukkan lagi satu aspek pengaruh budaya Cina dalam kehidupan orang Baba:
- tokong = bio (bahasa Hokkien)
- tokong besar atau dewa Cina = tokong (mungkin daripada nama dewa, Toh Peh Kong)
- membakar colok = sio-hio (bahasa Hokkien: sio-hiu)
- melutut = kui (bahasa Hokkien)
[Sunting] Lihat juga
[Sunting] Rujukan
- Victor Purcell. Orang-orang Cina di Tanah Melayu. Diterjemahkan oleh Nik Hasnaa Nik Mahmood. Penerbit Universiti Teknologi Malaysia (1997). ISBN 983-52-0095-5
