Cheemsch Reakschoon
From Wikipedia
Een chemische Reaktschoon liggt vör, wenn Stoffe wat mitnanner mookt un dorbi wat nieget rutkümmt.
Dat kann sien
- een Stoff fallt utnanner, to'n Bispeel Water in Waterstoff un Suerstoff bi een Elektrolys
- Twee ellers mehr Stoffen geeft een niegen Stoff, t.B.: Natrium un Chlor reagert to dat Solt Natriumchlorid
- Twee ellers mehr Stoffen geeft mehr anner Stoffen, t.B.: Natronlaug un Soltsüür reagert to Natriumchlorid un Water.
Wi schreewt chemische Reaktschonen mit een Piel oder mit een Dubbelpiel. Links steiht, wat insett ward (Edukten), rechts steiht, wat rutkümmt (Produkten).
Edukten Produkten NaOH + HCl => NaCl + H2O
Dat gifft 'n ganzen Barg Oorten vun Reaktschonen, t.B.
- Süür - Base - Reakschonen, so as NaOH + HCl => NaCl + H2O
- Redox-Reaktschonen, so as 2 Fe + 3 O2 => 2 Fe2O3
- Komplexreaktschonen, t.B. Ligandentuusch
- In de Organik ook t.B.
- Additschoonsreaktschonen
- Substitutschoonsreaktschonen
Bi so een chemische Reaktschoon geiht dat ook faken üm Energie. De ännert sick. Dorna ünnerscheed wi
- Endotherme Reaktschonen, de bruukt Energie
- Exotherme Reaktschonen, de sett Energie frie.
Un för dat een Reaktschoon mol losgeiht, dor bruukt de Stoffen faaken Aktivierungsenergie. Dat heet, dat eersmol wat an Energie tosett warrn mutt, bevör dat losgeiht, ook bi een exotherme Reaktschoon. As Bispeel kanns dat Füür nehmen. Dor mutts eersmol wat lüttet hebben, wat brennt. Een Füürtüch oder een Rietstick. Dormit kanns denn dat Papeer ansteken. Un wenn dat brennt, denn fangt ook dat Holt Füür. De Aktivierungsenergie kann man ok vun de Ümgebung opbracht warrn, wenn dat warm nok is, ellers wann de Aktiveerungsenergie nich so grot is. Denn löpt de Reaktschoon all vun aleen af. (t. B. bi de Knallgasreaktschoon) Un denn könn' bi so ne Reaktschoon ook Katalysatorens in' speel sin, de mookt, dat nich so veel Aktiveerungsenergie nötig is. Dat mookt, dat de Reaktschoon loos geiht, ook wenn das nich warm nok is.
