Al het water van de zee
Van Wikipedia
Al het water van de zee (1992) is een boek van de schrijfster Greet Beukenkamp over pesten.
Het boek gaat over een klas waarin een jongen, Ivo, wordt gepest. Het bijzondere is, dat het boek uit het oogpunt van alle klasgenoten is geschreven. Aan iedere klasgenoot, inclusief Ivo en zijn kwelgeesten, is een hoofdstuk gewijd, waarin de lezer als het ware "in het hoofd" van de persoon kan kijken. We kunnen dus een vleugje meekrijgen van de karakters, en de redenen en motivaties achter het gedrag van de verschillende personen.
[bewerk] Het verhaal
De 2 HAVO klas van Ivo gaat op werkweek naar Terschelling. Twee docenten en wat moeders gaan mee ter begeleiding. De klas is bepaald niet de gemakkelijkste: een groep van 5 jongens tiranniseert de klas. De reden dat naast klassementor De Wilde de gymleraar Haneman meegaat, is dat alleen Haneman nog enig gezag heeft.
Ivo, die al het hele jaar (en overigens ook op de lagere school) is gepest, krijgt het hier extra zwaar te verduren. Het eiland lijkt zijn kwelgeesten, Dennis en Daan, te inspireren. Zo plassen ze over zijn tent heen, en sluiten hem samen met zijn klasgenoot Rachida op in een kooikershut.
Aangezien men door de ogen van iedere klasgenoot kijkt, merkt de lezer dat het merendeel van de klas vrij passief is, en ook een beetje bang voor de pesters. Behalve de dellerige Linda ("Linda Lellebel") mijdt iedereen de vijf pesters.
De lezer merkt dat Ivo een zeer gevoelige en verlegen jongen is, die echter een grote passie voor vioolspelen heeft en wellicht ook talent. De grootste pesters, Dennis, Daan en ook Chris, zijn eigenlijk erg onzeker. Dennis is onzeker omdat hij moeilijk leert. Daan is ook onzeker, omdat hij dik is, en is in feite een rijk verwend jongetje. Chris is onzeker vanwege zijn lelijkheid, zijn problemen thuis, en omdat iedereen, ook Dennis en Daan, hem "vreemd" vinden. Hij is het "brein" en komt steeds met nieuwe plannen om Ivo te pesten. Er zijn twee meelopers, Ron en Bert, die eigenlijk bang zijn voor Dennis en Daan. Dennis en Daan zijn ook nooit echt vriendelijk tegen ze.
Een saillant detail is dat een andere jongen, Patrick, ook buiten de groep valt, maar niet gepest wordt. Dit roept een vergelijking met Ivo op. Patrick is echter veel zekerder dan Ivo, en straalt dit ook uit naar Dennis en Daan. Hij heeft Dennis en Daan ook verschillende keren hun getreiter betaald gezet waar iedereen bij was.
De docenten, De Wilde en Haneman, en de moeders hebben wel in de gaten dat Ivo een buitenbeentje is, en wellicht gepest wordt, maar doen er weinig aan. De Wilde is als mentor van mening dat Dennis en de meeloper Bert blijven zitten (wat op dat moment al vrijwel zeker is), de pestersgroep uit elkaar zal vallen. Ze zien de ernst van de situatie onvoldoende in, hoewel ze wel wat aan het gepest proberen te doen. Hun gesprekken bereiken niets bij de pesters, "het lijkt wel alsof ik niet tot ze doordring", aldus De Wilde. De Wilde heeft daarnaast een nare herinnering aan Terschelling: zijn verloofde Nienke kwam er vandaan en is daar ook in een auto-ongeluk omgekomen. Door dit trauma besteedt hij wellicht te weinig aandacht aan zijn klas.
Uiteindelijk bedenkt Chris vlak voor de bonte avond het plan om de viool van Ivo vol te plassen. Dit is de ergste streek die ze Ivo leveren: zijn viool is zijn alles, en vocht (dus ook urine) is funest voor het instrument. De vijf hebben zijn liefste bezit vernield. Dit is voor Ivo de druppel die de emmer doet overlopen. Die avond verdwijnt Ivo, om uiteindelijk zelfmoord te plegen door zichzelf in zee te verdrinken.
Het boek is bedoeld voor kinderen, maar levert een zeer helder beeld op van pesten. Greet Beukenkamp geeft inzicht in de motieven van de pesters, de meelopers, het slachtoffer, en de passieve klas, die het maar laat gebeuren. Daarom is het niet slechts voor kinderen, maar ook voor docenten en ouders een zeer interessant boek.
