Albert van Dalsum
Van Wikipedia
Albertus Wilhelmus van Dalsum (Nieuwer-Amstel, 4 januari 1889 – Eenigenburg, 25 oktober 1971 ) was een Nederlands toneelspeler, toneelleider, decorontwerper en kunstschilder.
Albert van Dalsum volgde de 3-jarige HBS in Amsterdam en speelde op feestavonden toen al toneel met zijn klasgenoten, dat waren onder andere de later ook bekend geworden Cor Ruys en Adolf Bouwmeester. Na het behalen van zijn diploma ging hij aanvankelijk op kantoor werken. Tijdens zijn eerste baan bij de “Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij”, nam hij in zijn vrije tijd toneellessen bij Jan C. de Vos en sloot zich in 1909 aan bij het toneelgezelschap “Het Tooneel” onder leiding van Willem Royaards.
Van Dalsum huwde tweemaal. Het eerste huwelijk (1910) met Sophia Wilhelmina Jacoba de Nijs eindigde in 1928 in een scheiding. Twee jaar later huwde hij met Isidora Frederika Mogendorff (actrice en danseres, artiestennaam Do Hoogland). Uit dit huwelijk werd een zoon geboren.
Ter gelegenheid van zijn 50-jarig toneeljubileum in 1960 is de Albert van Dalsumringprijs ingesteld. De drager hiervan mocht zelf zijn opvolger aanwijzen. De eerste die de ring na en van hem kreeg was Paul Steenbergen (1963), daarna volgde onder meer Ko van Dijk (1972) en Peter Oosthoek (1977).
Na zijn actieve periode aan het toneel kon hij zich meer toeleggen op het schilderen. Zijn werk, voornamelijk landschappen en stillevens, ontsteeg het hobbyisme. Hij heeft in de jaren 1965 tot 1970 regelmatig geëxposeerd in bij bijvoorbeeld Den Haag, Amstelveen en Amsterdam.
[bewerk] Gezelschappen
- De Koninklijke Vereeniging 'Het Nederlandsch Tooneel' (1914-1917, 1918-1920 en 1930-1932)
- Het Groot Tooneel (1918-1919)
- Het Rotterdamsch Tooneel o.l.v. Cor van der Lügt Melsert (1920-1921)
- Die Haghespelers in het Voorhout
- Het Vereenigd Tooneel onder leiding van Eduard Verkade (1921-1929)
- Het Oost-Neder landsch Tooneel te Arnhem van 1929 tot 1930 door hem zelf opgericht, samen met August Defresne en Wijnand Frans
- Amsterdamsche Tooneel-vereeniging van 1932 tot 1938 (als regisseur) samen met Defresne als vaste speler van de Stadsschouwburg
- Het Nederlandsen Tooneel van 1938 tot 1940, met Defresne en Van der Lugt
- De toneelgroep "Studio" van 1940-1942, opgericht samen met Paul Storm
[bewerk] Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Duitse bezetting van ons land weigerde hij lid van de Kultuurkamer te worden en keerde pas in 1945 terug naar de Amsterdamse Stadsschouwburg terug met de Tooneelgroep Vijf Mei 1945" Daarna vervolgde hij zijn carrière met rollen en/of leidinggeven bij:
- De Stichting Amsterdamsch-Rotterdamsch Tooneel, 1945 tot 1947, eveneens met Defresne
- Het Amsterdams Tooneelgezelschap, 1947-1953
- De Haagse Comedie
- De Nederlandse Comedie
- In toneelgroep 'Theater' speelde hij uitsluitend gastrollen