American football
Van Wikipedia
American football is een competitieve teamsport. In de Verenigde Staten en Canada gebruikt men de term football en in andere delen van de wereld wordt de sport ook wel gridiron genoemd. Het doel van het spel is om punten te scoren door de bal in de end zone van de tegenstander te brengen. Punten kunnen gescoord worden door de bal over de doellijn van de end zone te dragen, door de bal te gooien naar een medespeler in de end zone of door de bal tussen de doelpalen in de end zone te trappen. De winnaar is het team met de meest gescoorde punten.
Inhoud[verbergen] |
[bewerk] Spelregels
[bewerk] Veld en spelers
American football wordt gespeeld op een rechthoekig veld met een lengte van 120 yards (110 meter) en een breedte van 53â…“ yards (49 meter). Aan de twee uiteindes van het veld bevinden zich doellijnen, die 100 yards uit elkaar liggen. Aan weerskanten van het veld ligt een end zone achter de doellijnen dat 10 yards lang is.
Over het veld zijn om de 5 yards lijnen getrokken, die om de 10 yards genummerd zijn. Deze lijnen worden in de wedstrijd gebruikt om te bepalen hoeveel terreinwinst er door een ploeg per aanvalspoging gemaakt is.
Aan het einde van de end zone zijn twee goal posts geplaatst, die zo'n 5,6 meter hoog zijn. Tussen deze twee doelpalen hangt een lat op 3 meter hoogte boven de grond. Door de bal vanaf het veld tussen de twee doelpalen en boven de lat te trappen kan er gescoord worden.
Een team bestaat uit 46 spelers en stelt 11 spelers op het veld op. Deze spelers zijn verder onderverdeeld in drie categorieën: offense (aanval), defense (verdediging) en special teams.
[bewerk] Wedstrijdduur
Een wedstrijd is opgedeeld in vier keer 15 minuten, met een pauze tussen het tweede en het derde kwart. De tijd verloopt niet continu. De tijd wordt regelmatig stopgezet, waardoor een gemiddelde wedstrijd vaak langer dan 3 uur duurt. Wanneer er een gelijkspel is na 60 minuten wordt de wedstrijd met 15 minuten verlengd. Dit wordt sudden death genoemd. Wanneer de stand na 15 minuten nog steeds gelijk is blijft het bij een gelijk spel. In play-offs, waarbij een winnaar aangewezen moet worden, wordt de wedstrijd net zo lang verlengd totdat de winnaar bekend is.
[bewerk] Spelverloop
Een wedstrijd begint met een toss om te bepalen welk team begint met aanvallen en welk team begint met verdedigen. Wanneer dit bekend is trapt het verdedigende team de bal van de ene kant van het veld naar de andere kant van het veld. Dit wordt de kick-off genoemd. Het aanvallende team vangt de bal en probeert zoveel mogelijk terreinwinst te maken door met de bal richting de end zone van de tegenstander te lopen, totdat het door het verdedigende team gestopt wordt. Vanaf dit punt beginnen de aanvalspogingen.
Het aanvallende team heeft steeds vier pogingen om terreinwinst te maken. Eén poging wordt een down genoemd en hierin is het de bedoeling om minstens 10 yards terreinwinst te maken in de richting van de tegenstander. Wanneer het aanvallende team erin slaagt 10 yards of meer terreinwinst te maken, krijgt het team opnieuw vier pogingen. Dit gaat zo door totdat het aanvallende team scoort of totdat het verdedigende team de bal onderschept. Wanneer het aanvallende team er niet in slaagt binnen vier downs 10 yards terreinwinst te maken, dan verliest het team balbezit.
Wanneer het aanvallende team balbezit verliest worden de rollen omgedraaid. De groep met aanvallende spelers verlaat het veld en voor hen komt de groep met verdedigende spelers van hetzelfde team het veld op. Het tegenovergestelde geldt voor de tegenstander, die de verdedigende groep spelers wisselt voor de aanvallende groep spelers.
[bewerk] Scoren van punten
Een team kan op drie manieren punten scoren:
- Een touchdown is 6 punten waard. Een touchdown wordt gemaakt wanneer een speler met de bal in de end zone van de tegenstander komt of wanneer hij de bal in de end zone krijgt toegeworpen van een medespeler. Na het scoren van een touchdown mag er ook nog gekicked worden. Dit voor 1 extra punt, ook kan men kiezen deze kick om te vormen tot nog een douchdown voor 2 extra punten.
- Een fieldgoal is 3 punten waard. Een fieldgoal wordt gemaakt door de bal vanaf het veld tussen de doelpalen en boven de lat te schieten. Een placekicker trapt de bal die vastgehouden wordt door een holder. Tevens is het legaal een fieldgoal te scoren door middel van een drop-kick tijdens het spel, maar dit komt niet vaak voor door de hoge onvoorspelbaarheid van de stuit van de bal.
- Een safety is 2 punten waard. Een safety wordt gemaakt door het verdedigende team. Dit gebeurt wanneer het aanvallende team wordt teruggedrongen in hun eigen end zone en wanneer vervolgens de baldrager de bal laat vallen of getackeld wordt.
[bewerk] Posities
Omdat er veel verschillende taken zijn in American football hebben veel spelers hun eigen specialisatie. Een team is opgedeeld in 3 groepen: Offense (aanval), defense (verdediging) en special teams.
[bewerk] Offense
- De offensive line bestaat uit vijf spelers die de opkomende tegenstanders tegen moeten houden en ruimte moeten maken voor eigen spelers die terreinwinst willen maken. De offensive line bestaat uit een center, twee guards, twee tackles en één of twee tight ends.
- Een quarterback ontvangt de bal uit een worp van de center en is spelverdeler. Hij kan de bal naar een medespeler toewerpen, de bal aan een medespeler geven of zelf met de bal gaan lopen.
- Running backs zijn gespecialiseerd in het lopen met de bal.
- Wide receivers zijn gespecialiseerd in het vangen van de bal op aangeven van de quarterback.
- Tight ends kunnen zowel de bal vangen als de tegenstander blokkeren.
[bewerk] Defense
- De defensive line bestaat uit zes spelers die zich opstellen tegenover de offensive line. Zij proberen de baldrager van de tegenstander te blokkeren of een pass van de quarterback te onderscheppen. De defensive line bestaat uit defensive ends, defensive tackles en een nose tackle.
- Defensive backs dekken de receivers en proberen passes te onderscheppen.
- Linebackers proberen de quarterback van de tegenstander te bereiken of proberen receivers te dekken.
[bewerk] Special teams
In specifieke situaties (bijvoorbeeld een field goalpoging of een kick-off) worden bepaalde type spelers opgesteld. Er zijn zes soorten spelers:
- Een placekicker probeert te scoren door vanaf het veld de bal tussen de palen en boven de lat te schieten.
- Een punter laat de bal uit zijn handen vallen en trapt deze over lange afstand naar de tegenstander.
- Een long snapper gooit de bal over lange afstand tussen de benen door naar achter naar een medespeler.
- Een holder houdt de bal vast op de grond, zodat een placekicker de bal kan schoppen.
- Een punt returner vangt de bal die de punter van de tegenstander heeft getrapt en probeert zoveel mogelijk terreinwinst te maken in de tegenovergestelde richting.
- Een kick returner vangt de bal die de placekicker van de tegenstander bij een kick-off heeft getrapt en probeert zoveel mogelijk terreinwinst te maken in de tegenovergestelde richting.
- Een gunner probeert een opkomende kick returner of punt returner te tackelen.
[bewerk] Professioneel American football
De Amerikaanse profcompetitie - National Football League (NFL) - is verreweg de best bezochte sport in de Verenigde Staten, maar ook wereldwijd gezien. Het gemiddelde bezoekersaantal per wedstrijd is 60.000. Ter vergelijking, de Duitse Bundesliga (voetbal) trekt gemiddeld 40.000-45.000 toeschouwers en is daarmee een goede tweede.
De competitie bestaat uit twee conferenties, de National Football Conference en de American Football Conference. Elke conferentie telt vier divisies, bestaande uit elk vier teams. In totaal doen dus 32 teams mee in de strijd om de titel.
Op de kalender staan 16 wedstrijden in het reguliere seizoen plus eventuele play-offwedstrijden. Om verzekerd te zijn van de play-offs dient een team de divisie te winnen of in ieder geval tot de zes beste teams van de conferentie te behoren.
Sinds een aantal jaar wordt eenzelfde systeem gehanteerd, namelijk: De twee hoogst geplaatste teams per conferentie zijn de eerste play-offronde vrij (dit wordt een 'bye' genoemd). De overige vier teams spelen voor een plaats in de volgende ronde tegen deze ploegen. Het hoogst geplaatste team (gebaseerd op de stand van het reguliere seizoen) speelt altijd tegen het laagst geplaatste team in de play-offs en heeft tevens het thuisvoordeel. Opmerking: De divisieleiders gaan altijd als nummers 1 t/m 4 de playoffs in. De 'wild-card' teams zijn dan automatisch nummer 5 en 6. Het kan dus voorkomen dat een als vijfde geplaatst team een betere winst/verlies-balans heeft dan een divisieleider uit een andere divisie.
De uiteindelijke finale, de Super Bowl, vindt plaats begin februari. In 2007 zal dit in Miami zijn. Dit evenement wordt bekeken door bijna een derde van de Amerikaanse bevolking. Buiten de VS kijken er zo'n 6 miljoen mensen naar deze finale (geschat aantal).
In de VS kan de coach van een team aan de hoofdscheidsrechter vragen om zijn beslissing te herzien op basis van televisiebeelden. Het spel wordt hiervoor één minuut onderbroken. In de praktijk aanvaarden de coaches meestal de beslissingen van de scheidsrechters.
[bewerk] American football in Nederland
Al in 1946 spelen twee Amerikaanse universiteitsteams een demonstratiewedstrijd in het Amsterdamse Olympisch Stadion. Pas in 1980 volgt de volgende impuls, wanneer René Koningsferander een oproep doet voor geïnteresseerden in American Football bij 'Sprekershoek', een televisieprogramma dat een kwartier voor Studiosport wordt uitgezonden. Via zijn gymnastiekleraar Guus Annokee, 1e voorzitter en oprichter van de Nederlandse American Football Federatie (NAFF), is Koningferander bekend geworden met de sport. Op zijn oproep volgt de oprichting van de Amsterdam Rams.
De eerste wedstrijd die een Nederlands American footballteam ooit heeft gespeeld was dan ook de Amsterdam Rams op paaszondag 1981 tegen Herne Tigers uit Duitsland. Bij gebrek aan Nederlandse tegenstanders werd er in 1983 en 1984 in de Duitse OberLiga gespeeld. In 1984 worden de Rams kampioen van de Duitse Oberliga West Division. Ondertussen vinden er in Nederland allerlei initiatieven plaats, zoals demonstratiewedstrijden en de komst van SkyChannel met uitzendingen van Amerikaanse wedstrijden. Dit alles leidt tot de oprichting van diverse Nederlandse verenigingen zoals o.a.: The Hague Raiders, Delft Dragons, Rotterdam Trojans, Zwolle Bulldogs en de Utrecht Vikings. In diezelfde periode (eind 1984) splitst zich een kleine groep af van de Amsterdam Rams en vormen een nieuw Team; de Amsterdam Crusaders.
Al deze nieuwe teams, waaronder de “oude Ramsâ€, verenigen zich in de Nederlandse American Football Federatie.
In 1985 gaat de eerste Nederlandse American footballcompetitie van start. In de hoogste en vooralsnog enige divisie starten acht footballteams, die het tegen elkaar op nemen voor een plaats in de finale van het Nederlands kampioenschap American football; de â€SuperBowlâ€. In deze finale staan de Amsterdam Rams tegenover de Amsterdam Crusaders. De eerste en enige Superbowl (de latere edities van de finale heten Tulip Bowl) werd gewonnen door de Rams.
In de beginperiode groeit de sport explosief, van enkele teams midden jaren tachtig tot ruim veertig teams eind jaren tachtig. Daarnaast konden de grotere Randstedelijke American footballteams (Amsterdam Crusaders, Hague Raiders, Amsterdam Rams) zich in zeer korte tijd verder professionaliseren (het inhuren van Amerikaanse spelers en coaches) door het aantrekken van grote sponsors. Deze interesseerden zich voor de nieuwe sport vanwege het frisse uiterlijk en de (relatief grote) aandacht van TV en landelijke dagbladen.
In 1986 organiseert Nederland Eurobowl I, de finale van de Europese competitie van landskampioenen. In het Olympisch Stadion worden de Amsterdam Rams verdienstelijk derde. De finale van de eerste Eurobowl wordt gewonnen door Taft Vantaa uit Finland. Met maar liefst drie volledige competities gaat de NAFF in 1987 van start. Dit is tevens de eerste competitie die start met een aanzienlijk deel Nederlandse scheidsrechters aangevuld met arbiters van de vliegbasis Soesterberg.
Eind jaren tachtig wordt gestart met een jeugdcompetitie, en word er veel naar flag football gekeken als alternatief voor de jeugd. Verder groeit vooral in de hoogste klasse de kwaliteit van het spel enorm door de inbreng van Amerikaanse spelers en coaches.
Begin jaren negentig kan men spreken van een Nederlandse competitie die tot de sterkste van Europa behoort. Met als hoogtepunt de Amsterdam Crusaders, die vanaf 1987 tot 1991 alles in Nederland weten te winnen en in Europa tot de absolute top weten door te dringen. Wat in 1991 en 1992 leidt tot het winnen van de Eurobowl.
Midden jaren negentig stagneert de groei van de sport en er verdwijnen er verenigingen. De nieuwigheid is er vanaf en dat merk je ook aan de aandacht van sponsors voor de sport. Aandacht van de televisie is niet langer vanzelfsprekend en met de groei van de jeugd wil het ook niet helemaal lukken. Daarnaast kent de sport in de rest van Europa een ware renaissance, met veel publiek en media-aandacht. Het is deze situatie die de Amsterdam Crusaders doet beslissen om in 1994 en 1995 hun heil buiten Nederland te zoeken en in de European Football League verder te gaan.
Samen met de stagnatie van de sport in Nederland, vinden er mondiaal grote ontwikkelingen plaats. Zo gaat de World League of American Football van start. Deze voorloper van de NFL Europa is een professionele competitie opgezet door de NFL. Een competitie om enerzijds het American football in Europa te promoten en anderzijds te dienen als een farm league voor de NFL (een league om bijvoorbeeld talentvolle spelers tot wasdom te laten komen voor het grote werk). Deze ontwikkelingen hebben een grote invloed op het Nederlands American football.
Eind jaren negentig is American football in Nederland terug bij af, althans voor de beoefening ervan. Nog maar een derde van alle footballteams is overgebleven, er zijn geen sponsors meer, er is geen aandacht meer van de media en de competitie heeft veel van zijn kwaliteit ingeleverd. Aan de andere kant heeft Nederland door de NFL Europa er wel een professioneel footballteam bij; de Amsterdam Admirals. In feite is dit een Amerikaans team dat geregeld meer dan 10.000 man publiek bij thuiswedstrijden trekt. Aandacht die de oorspronkelijke Nederlandse American footballteams nu ontberen. Zoals het zich de laatste jaren laat aanzien, lijkt het er op dat het (marginale) voordeel van een Amerikaans professioneel team, de mogelijkheid van synergie, die zich slechts sporadisch voordoet (zelden een Nederlandse speler of coach in de gelederen), niet opweegt tegen het nadeel. Er is naast professioneel American football namelijk geen draagvlak meer voor een bloeiende, voor de media interessante, Nederlandse amateurcompetitie.
In 2001 is de American Football Bond Nederland (AFBN) opgericht. De AFBN is de officiële, overkoepelende bond waarbij de Nederlandse American footballclubs zijn aangesloten.
[bewerk] Externe links
- National Football League
- Super Bowl
- NFL Europe
- American Football Bond Nederland
- Amsterdam Admirals
- Nederlands Forum
{{{afb_links}}} | Zie ook: | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
---|---|---|---|
|