Arnon Grünberg
Van Wikipedia
Arnon Yasha Yves (Arnon) Grünberg (zelf gebruikt hij altijd de spelling 'Grunberg') (Amsterdam, 22 februari 1971) is een Nederlandse schrijver. Hij schrijft meestal onder zijn eigen naam, maar maakte ook enige tijd gebruik van het heteroniem Marek van der Jagt.
Inhoud |
[bewerk] Biografie
Arnon Grunberg volgde het Amsterdamse Vossius Gymnasium, maar hij werd van de school verwijderd. Vervolgens werkte hij onder meer als jongste bediende bij een apotheek en als bordenwasser. Ook had hij een uitgeverijtje: Kasimir. In 1991 kreeg hij een toneelschrijfopdracht van het Amsterdams Fonds voor de Kunsten.
Op 23-jarige leeftijd debuteerde Grunberg bij Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar met Blauwe maandagen, een sterk autobiografische roman waarin onder andere zijn joodse afkomst aan bod komt. Het boek werd een internationaal succes: in Nederland werd het bekroond met de Anton Wachterprijs voor het beste debuut en het Gouden Ezelsoor voor het best verkochte debuut. Het werd vertaald naar het Engels, Duits, Deens, Italiaans, Frans, Spaans, Zweeds en Japans. Met zijn tweede roman, Figuranten (1997), bevestigde hij zijn talent.
De Stichting CPNB nodigde Grunberg uit om het Boekenweekgeschenk 1998 te schrijven. Dit boek, De heilige Antonio, verscheen in maart 1998. Tegelijkertijd kwam Grunbergs essaybundel De troost van de slapstick uit. Dit boek werd bekroond met het Charlotte Köhler Stipendium 1998. In het najaar van 1998 kwam de film Het veertiende kippetje uit, waarvan Grunberg het scenario heeft geschreven. Tegelijkertijd schreef hij het toneelstuk You are also very attractive when you are dead, dat werd opgevoerd in Düsseldorf, door een groep jonge Duitse en Israëlische acteurs.
In het voorjaar van 1999 verscheen Grunbergs dichtbundel Liefde is business. In april 2000 verscheen zijn derde roman, getiteld Fantoompijn. De besprekingen van deze roman waren ook weer lovend en de roman won de AKO Literatuurprijs 2000 en was genomineerd voor de Gouden Uil 2001. In 2000 kwam ook de roman De geschiedenis van mijn kaalheid van Marek van der Jagt uit. Al snel bleek dat Grunberg achter die naam schuilging.
In april 2001 kwam bij Athenaeum-Polak & Van Gennep De Mensheid zij geprezen, Lof der Zotheid uit. De roman won de Gouden Uil 2002. In 2002 bracht Grunberg ook een tweede roman uit onder het heteroniem Marek van der Jagt: Gstaad 95-98.
In juni 2003 verscheen De asielzoeker. Deze roman is bekroond met de AKO Literatuurprijs 2004 en genomineerd voor de Gouden Uil 2004. De Bijenkorf nodigde Grunberg uit het boekenweekgeschenk 2004 voor het warenhuis te schrijven. Deze novelle, getiteld Het aapje dat geluk pakt, verscheen in maart 2004. Tegelijkertijd verscheen bij Nijgh & Van Ditmar Grunberg rond de wereld, een verzameling van Grunbergs reisverhalen uit NRC Handelsblad.
In 2005 publiceerde hij onder de naam Marek van der Jagt een essay over de filosoof Otto Weininger, de joodse schrijver van het antisemitische boek Geslacht en karakter, die in 1903 zelfmoord pleegde. Grunberg/Van der Jagt betoogt in zijn essay dat Weininger verstrikt is geraakt in het onderscheid tussen het creëren van kunst en het creëren van een persoonlijke identiteit. Hij beëindigt het essay Otto Weininger of Bestaat de jood? met de voetnoot: "Dit is het laatste boek waarop de naam Marek van der Jagt zal prijken. Hij heeft geen functie meer, en daarmee ook geen identiteit. Hij moet doen wat ik nog niet kan: sterven." In hetzelfde jaar publiceerde Grunberg zijn roman De joodse messias. Ook presenteerde hij het televisieprogramma RAM voor de VPRO, waarin hij onder andere de Oostenrijkse schrijfster Elfriede Jelinek interviewde.
Grunbergs boeken zijn in vele talen vertaald. Hij is columnist (Yasha) in de VPRO-gids en in Humo, en verder is hij medewerker van NRC Handelsblad. Op dit moment woont en werkt hij in New York.
[bewerk] Prijzen
- 1994 - Rabobank Lenteprijs voor Literatuur voor Tina
- 1994 - Anton Wachterprijs voor Blauwe maandagen
- 1996 - Gouden Ezelsoor voor Blauwe maandagen
- 1998 - Charlotte Köhler Stipendium voor De troost van de slapstick
- 2000 - AKO Literatuurprijs voor Fantoompijn
- 2002 - Gouden Uil voor De Mensheid zij geprezen, Lof der zotheid 2001'
- 2004 - AKO Literatuurprijs voor De asielzoeker
- 2004 - Ferdinand Bordewijkprijs voor De asielzoeker
- 2007 - Gouden Uil voor Tirza
[bewerk] Bibliografie
- 1990 - De Machiavellist
- 1993 - De dagen van Leopold Mangelmann, Brief aan M, Schoonheid en bier
- 1994 - Blauwe maandagen (roman)
- 1994 - De advocaat, de leerlooier en de forellen
- 1994 - Rattewit (toneelstuk)
- 1997 - Figuranten (roman)
- 1998 - De heilige Antonio (Boekenweekgeschenk)
- 1998 - De troost van de slapstick (essays)
- 1998 - Het 14e kippetje (filmscript)
- 1999 - Liefde is business (gedichten)
- 2000 - Fantoompijn (roman)
- 2001 - De Mensheid zij geprezen, Lof der zotheid 2001 (essay)
- 2002 - Geweigerde liefde
- 2002 - Sterker dan de waarheid: de geschiedenis van Marek van der Jagt
- 2003 - De asielzoeker (roman)
- 2004 - Grunberg rond de wereld (korte reisverhalen)
- 2004 - Het aapje dat geluk pakt (novelle)
- 2004 - De joodse messias (roman)
- 2006 - Tirza (roman)
Onder pseudoniem/heteroniem van Marek van der Jagt:
- 2000 - De geschiedenis van mijn kaalheid (roman)
- 2002 - Gstaad 95-98 (roman)
- 2002 - Monogaam (essay)
- 2005 - Otto Weininger, of bestaat de Jood? (essay)
