Beklag Gods
Van Wikipedia
Het Beklag Gods of Improperia (kerkelijk Latijn, meervoud van improperium = verwijt) is een gezang tijdens de kruisverering in de Latijnse liturgie van Goede Vrijdag. Het wordt door het koor gezongen, terwijl de gelovigen het kruis aanbidden. Na de Improperia wordt het Crux fidelis gezongen.
Inhoud |
[bewerk] Inhoud van de Improperia
Het Beklag Gods heeft de vorm van een vraag- en antwoordgezang (responsoriaal gezang). De figuur van Jezus beklaagt zich over het feit dat zijn volk ("popule meus") ondankbaar zou geweest zijn, terwijl hij het onder andere uit Egypte zou hebben geleid en het gevoed zou hebben met manna gedurende de 40-jarige tocht door de woestijn. Het koor antwoordt met een bede tot God.
De Improperia (Reproaches in het Engels) bestaan uit drie delen. Het eerste deel bestaat uit drie verwijten, namelijk, Popule meus, Ego eduxi en Quid ultra, en een deel gebaseerd op het trisagion (fortis Sanctus Deus, Santus, immortalis Sanctus) dat na elk van de verwijten in het Latijn en het Grieks wordt herhaald. Het tweede deel bevat negen verwijten. Het derde deel hoort niet strikt tot de Improperia. Het bestaat uit de antifoon Crucem tuam adoramus, het eerste vers van Psalm 67 (Deus misereatur nostri), het gedicht Crux fidelis van Venantius Fortunatus en de hymne Pange lingua gloriosi lauream.
Vooral het refrein (Trisiagon, driemaal heilig) in het Grieks en het Latijn is opvallend. Het Trisagion is met het Kyrie een van de weinige overgebleven Griekse teksten in de Latijnse liturgie.
[bewerk] Geschiedenis
Sommigen denken dat Het Beklag Gods waarschijnlijk is ontstaan ten tijde van Ignatius (2e eeuw), Johannes Chrysostomos (4e eeuw) en Augustinus. In die tijd heerste er een klimaat van anti-judaïsme, waarin het joodse volk werd verguisd, vanwege de vermeende moord op Christus. Anderen denken dat de Improperia zijn ontstaan in de 9e eeuw.
In 1560 componeerde Giovanni Palestrina de eerste versie in polyfone muziek. Paus Pius IV gaf vervolgens opdracht om het uit te voeren in de Sixtijnse Kapel, waar men het nog elk jaar op Goede Vrijdag kan horen.
[bewerk] Muziek
De eerste versies van de Improperia waren eenstemmig in het Gregoriaans. Later zijn de Improperia verschillende malen meerstemmig op muziek gezet:
- Improperia door Giovanni Palestrina uit 1560, waarschijnlijk de eerste meerstemmige versie.
- Improperia door Diego Dias Melgas (1638 - 1700)
- The reproaches door John Sanders (1933 - 2003)
- Improperia door Karel Goeyvaerts uit 1959
- Los improperios door Federico Mompou uit 1963, uitgevoerd door Collegium Musicum in juni 2005.
[bewerk] Kritiek
Het Beklag Gods wordt door groeperingen zoals het Overlegorgaan tussen Joden en Christenen (OJEC) in Nederland geïnterpreteerd als een uiting die opgeroepen heeft tot antisemitisme. In het Beklag Gods komt het joodse volk immers uitsluitend in negatieve gedaante voor. Het is volgens deze groeperingen dan ook vaak aanleiding geweest voor pogroms. In 1999 maakte het OJEC bezwaar tegen het opnemen van het Beklag Gods in het Dienstboek van de protestantse Samen-op-Weg-kerken.
Eerder werd rond 1976 de tekst opgenomen in The Draft Proposed Book of Common Prayer, maar dat werd afgewezen door de General Convention van de Episcopal Church, vanwege de mogelijkheid om er een antisemitische interpretatie aan te geven. In 1979 werd een herziene versie van de Improperia opgenomen in From Ashes to Fire van de Methodisten. In deze versie werden de mogelijke verkeerde interpretaties vermeden. Deze versie werd vervolgens in 1985 opgenomen in The Book of Alternative Services van de Anglicaanse kerk van Canada. In deze versie verwijt Christus de mensheid dat zij het gekozen Israël tot zondebok hebben gemaakt voor hun eigen schuld. Volgens de Bijbelse verhalen van de kruisiging maakt Christus vanaf het kruis in geen enkel geval de mensheid of het Joodse volk verwijten.
Ook verschillende andere organisaties hebben alternatieven voor de Improperia voorgesteld.
In 1959 was de voorbede Pro perfideis Judaeis al uit de rooms-katholieke liturgie verwijderd. De Improperia bleven toen echter behouden.
De meeste theologen en christenen, zoals Hans Uytenbogaardt, zien echter in het Beklag Gods een uiting van het feit dat allen geconfronteerd worden met zowel de schuld die zij dragen aan het oprichten van het kruis als het heil dat dit kruis hun brengt. De kruismeditatie is volgens die visie "een akte van schuldbelijdenis, toewijding en van hoop".
[bewerk] Tekst
|
Latijn
|
Nederlands N.B. deze vertaling is niet geheel in
|
[bewerk] Bronnen
[bewerk] Algemene informatie
[bewerk] Betreft antisemitisme
- OJEC periodiek, jaargang 15 no. 4, december 1999.
- Episcopal Church
