Boerderijmoorden (Zuid-Afrika)
Van Wikipedia
De term plaasmoorde (Afrikaans: boerderij- of hoevemoorden) heeft sedert de negentiger jaren polemiek in Zuid-Afrika en in landen daarbuiten uitgelokt. Deze term verwijst naar de meer dan 1.800 moorden, die sedert het einde van het apartheidstelsel op Zuid-Afrikaanse boerenbedrijven gepleegd zijn. Het wordt soms zelfs met volkerenmoord en etnische zuivering vereenzelvigd.
Alhoewel plaasmoorde slechts een verschijnsel zijn van het ongekende niveau van misdaad, geweld en wetteloosheid dat Zuid-Afrika's jonge democratie bedreigt, veroorzaken de zinloze moorden en de wreedaardige manier waarop ze worden uitgevoerd, in elk geval ontsteltenis in Zuid-Afrika en in landen overzee. Veel slachtoffers worden gemarteld en verkracht voordat ze vermoord worden, terwijl ander moorden als een soort terechtstelling uitgevoerd worden.
Met de democratisering van Zuid-Afrika zijn de blanke gemeenschappen mogelijk voor de eerste keer in aanraking gekomen met de drastische omvang der zwarte overbevolking, werkloosheid en armoede en het overweldigende niveau van misdaad en geweld dat daaruit voortspruit. Het probleem wordt verscherpt door de aanwezigheid van honderdduizenden illegale zwarte immigranten uit andere Afrikaanse landen.
Miljoenen werk- en landlozen in Zuid-Afrika zullen mogelijk nooit deel kunnen uitmaken van het ontwikkelde gedeelte der Zuid-Afrikaanse maatschappij. Alhoewel veel van hen voelen dat zij eigenlijk een politieke strijd moesten winnen, zijn zij er nu soms slechter aan toe dan onder het oude regime. Volgens onderzoeken zijn 940.000 zwarten, die op boerderijen woonachtig waren, in het tijdperk tussen 1984 en 1994 uitgezet. Tussen 1994 en 2004 is een verdere 700.000 mensen uitgezet.
Inhoud |
[bewerk] De motieven voor plaasaanvallen
Alhoewel zwarte en blanke boeren mogelijk een makkelijk doelwit zijn voor rovers, waaronder een groot aantal werkloze zwarte jeugdigen, duiden de omstandigheden van veel plaasmoorde, waarbij blanken het slachtoffer zijn, ook op racistische motieven en de toenemende ontmenselijking van zekere groepen in Zuid-Afrika. Veronderstellingen dat plaasmoorde op blanke boeren een onderliggende politieke motivering hebben en mogelijk verband houden met de beoogde landhervorming worden door de Zuid-Afrikaanse regering ontkend. Anderzijds blijven oproepen aan de Zuid-Afrikaanse regering om de plaasmoorden publiekelijk te veroordelen zonder reactie.
Plaasaanvallen zijn geenszins eigen aan Zuid-Afrika en de bendes die ervoor verantwoordelijk zijn, hebben ook niet noodzakelijk allemaal een politieke agenda. Dikwijls zijn deze rooftochten een eenvoudige manier waarop boerderijwerkers geld of waardevolle items bij boeren kunnen stelen. Veel niet-blanken denken blijkbaar dat boeren grote geldbedragen en wapens op hun boerderijen bewaren en volgens politieverslagen wordt de overgrote meerderheid van plaasaanvallen nog steeds toegeschreven aan roof.
Het ongekende niveau van geweld en rassenhaat hebben mogelijk hun oorzaak in de onoverbrugbare culturele en inkomstenverschillen tussen de moderne Westers-Europese wereld en de achtergebleven gemeenschappen, waarbij de laatstgenoemden dikwijls ook een uiteenlopende opvatting hebben over eigendom — zij geloven dat alles aan iedereen behoort en dat zij in tijden van nood geld en bezittingen van diegene kunnen nemen die welvarender zijn.
Een groot aantal Zuid-Afrikaanse boeren is echter onder de indruk dat plaasaanvallen en -moorde door zekere zwarte elementen als een geschikte intimidatiemethode beschouwd worden om boeren van hun boerderijen te verdrijven. De moordenaars overwegen mogelijk dat des te wreedaardiger de moorden gepleegd worden, hoe meer publiciteit het oplevert.
Officiële beweringen dat gewone roof de drijfkracht achter plaasaanvallen is, zijn niet van toepassing op gevallen waar de plaasaanvallers na hun rooftocht in de boerderijen wachten om de boer en zijn gezin op een wreedaardige manier te vermoorden. Deze plaasaanvallen worden door sommige mensen als terroristische aanvallen beschouwd. Andere proberen het plaasmoorde-fenomeen en berichten daarover als een rechtsgezinde propaganda-campagne af te doen, want de omvang van het probleem betekent mogelijk dat zekere delen van Zuid-Afrika reeds in een toestand van burger- of rassenoorlog verkeren, waar radicale elementen door middel van geweldpleging een duidelijke boodschap aan de regering willen sturen om het proces van landhervorming te versnellen.
[bewerk] Zwarte overbevolking en de strijd over grond
Plaasmoorde moeten ook tegen de achtergrond der zwarte overbevolking en uiterste armoede onder de plattelandsbevolking bekeken worden. Het Britse apartheidsbeleid van de late 19e en vroege 20e eeuw dat zwarten hoofdzakelijk als potentiële trekarbeiders voor de mijnbouw beschouwde en ze naar reservaten verschoof, wordt als één der vele oorzaken van het huidige misdaadprobleem aangevoerd. Zwarte overbevolking en de overweldigende werkloosheid die daarmee gepaard gaat is echter niet alleen een fenomeen op het platteland.
De dertiger jaren van de 20e eeuw, een tijdperk van snelle industrialisering en verstedelijking, werden in Zuid-Afrika reeds gekenmerkt door een dalende productiviteit van de landbouwsector in zwarte gebieden. De proletarisering der zwarte werkers in de mijnbouw en nijverheden heeft tot een sterk politisering geleid en deze nieuwe sociale conflicten hebben hun equivalent in de sociale spanningen tussen zwarte pachters en blanke grondeigenaars gehad.
Economische groei vindt vandaag eerder plaats door middel van rationalisering, mechanisering en automatisering en heeft tot een ernstige crisis op de arbeidsmarkt geleid. Het neoliberale economische beleid der ANC-regering en arbeidswetten die ertoe leiden dat werkgevers zo min mogelijk mensen in dienst willen nemen, heeft de omvang van het werkloosheidsprobleem blijkbaar nog meer laten toenemen. Aangezien verstedelijking voor arme plattelandsbewoners geen optie meer is voor een beter leven zijn de zwarte elementen, die verantwoordelijk zijn voor de plaasmoorde, mogelijk een stelselmatige en bloedige strijd over grond begonnen. Terzelfder tijd is de Zuid-Afrikaanse politie niet meer in staat om burgers tegen misdaad te beschermen.
Grondverdeling zal de sociale vraagstukken waarschijnlijk niet kunnen oplossen. Soortgelijke praktijken in Brazilië in Zimbabwe hebben aangetoond dat weinig landlozen over de nodige kennis beschikken om grond doeltreffend te kunnen bewerken.
| Bronnen en referenties: |
|
[bewerk] Externe schakels
- Nieuwsverhaal (juni 2002): „White Afrikaner Farmers Under Siege"
- GenocideWatch.org Verslag over vermoorde boeren
- News24-artikels over plaasmoorde
- Beelden van plaasmoorde (sommige beelden die hier vertoond worden zijn niet geschikt voor gevoelige lezers)
- Stopboergenocide.com: Deze webstek beschouwt plaasmoorde als etnische zuivering en volkerenmoord
- News24-artikel over zwarten die uitgezet zijn
[bewerk] Boekrecensies
[bewerk] Boeken over etnische spanningen op het Zuid-Afrikaanse platteland
[bewerk] Bronnen
- „80 Farmmorde in sieben Monaten", in: Afrika Süd - Zeitschrift zum südlichen Afrika, No. 6 (2004), uitgegeven door Informationsstelle Südliches Afrika, Bonn, Duitsland
- Mike Morris: „The Development of Capitalism in South African Agriculture: Class-Struggle in the Countryside", in: Economy and Society (Londen), Vol. 5, No. 3 (1976)
- Christian Soest: „Anspruch und Wirklichkeit der südafrikanischen Landreform 1994-2001". In: Arbeitspapiere zu Problemen der Internationalen Politik und der Entwicklungsländerforschung. Nr. 33/2002. München 2002: Forschungsstelle am Geschwister-Scholl-Institut für Politische Wissenschaft der Ludwig-Maximilians-Universität München
- Dr. Philip du Toit: „The Great South African Land Scandal", Centurion 2004: Legacy Publications
