Cognaat

Van Wikipedia

Cognaten zijn woorden die een gemeenschappelijke oorsprong hebben.

Voorbeelden van cognaten zijn: night (Engels), Nacht (Duits), nicht (Scots), noc (Tsjechisch), nox (Latijn), nakti- (Sanskriet), noche (Spaans), noapte (Roemeens) en naktis (Litouws) dat allemaal nacht betekent en van het Proto-Indo-Europese (PIE)*nekwt-, "nacht" afstamt. Nog een Indo-Europees voorbeeld is ster (Nederlands), star (Engels), str (Sanskriet), star (Sinhalees), aster (Grieks), stella (Latijn, Italiaans), stea (Roemeens en Venetiaans), stairno (Gotisch), Stern (Duits), starn (Scots), stjärna (Zweeds), setare (Perzisch), steren (Cornisch), estel (Catalaans), estrella (Spaans) en estêre (Koerdisch), van PIE *ster-, "ster".

Het Hebreeuwse shalom en het Arabische salaam zijn ook cognaten, ontstaan uit een gemeenschappelijke Semitische wortel.

Cognaten kunnen ook binnen dezelfde taal bestaan. Voorbeelden hiervan zijn het Engelse ward en guard (<PIE *wer-, "om waar te nemen, uit te kijken naar") en shirt en skirt (<PIE *sker-, "om te snijden").

Cognaten zijn vaak moeilijker te herkennen dan in de bovengenoemde voorbeelden, zo is het Nederlandse woord melk duidelijk een cognaat van het Duitse Milch en van het Russische moloko (<PIE *melg-, "om te melken"). Aan de andere kant, zijn het Franse lait, het Roemeense lapte en het Spaanse leche minder opvallende cognaten van het Griekse galaktos (genitief van gala, melk) (<*g(a)lag-, galakt-).

Cognaten hoeven dus niet dezelfde betekenis te hebben; sommige zijn valse vrienden.