Criollo
Van Wikipedia
Een criollo was in het Spaanse koloniale kastensysteem iemand die etnisch Spaans was, doch was geboren in de koloniën. Criollos stonden in de hiërarchie onder peninsulares, Spanjaarden die in Europa waren geboren maar boven de mestiezen. Hoewel de etymologie van beide woorden hetzelfde is, is een criollo dus niet hetzelfde als een creool, dat in onder andere Suriname gebruikt wordt om in dat land geboren zwarten en kleurlingen mee aan te duiden.
De maatstaf waaraan kon worden bepaald of iemand criollo was was niet bijzonder strikt. Eenieder die in de kolonië geboren was en voor meer dan 5/6e etnisch Spaans was was criollo, dus veel criollo's waren niet "puur" blank, maar hadden een klein deel indiaanse of zelfs zwarte achtergrond. Soms was het zelf mogelijk voor iemand die meer dan 1/6e niet-blank was erkenning als creool te kopen.
In de 18e eeuw raakten de criollos onder invloed van de Verlichting. Zij begonnen zichzelf americanos te noemen en eisten gelijkstelling met de peninsulares. De Mexicaanse Onafhankelijkheidsoorlog en de Zuid-Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlogen werden dan ook grotendeels geleid door criollos.
