Darius III
Van Wikipedia
Darius III Codomannus, die regeerde van 336 tot 330 v. Chr., was de laatste koning van het Perzische Rijk uit de dynastie der Achaemeniden. Zijn regering stond vrijwel geheel in het teken van de strijd tegen Alexander de Grote
Nadat de invloedrijke hofeunuch Bagoas in 338 koning Artaxerxes III had vergiftigd, bracht hij diens jongste zoon Oarses op de troon. Maar ook deze werd twee jaar later het slachtoffer van de intriges van Bagoas, die daarop een achterkleinzoon van Darius II voor de opvolging aanduidde. Deze besteeg als Darius III in 336 v. Chr. de Perzische troon. De nieuwe koning was echter niet de gewillige marionet van Bagoas, zoals deze zich had voorgesteld. Hij begon onmiddellijk een persoonlijke koers te varen en kwam daardoor onvermijdelijk in aanvaring met Bagoas. In deze machtsstrijd trok Bagoas aan het kortste eind: hij moest zelf de gifbeker drinken die voor de koning was bestemd…
Intussen was het voor de buitenwereld steeds duidelijker geworden dat het centrale gezag in Perzië niet sterk genoeg meer was om de binnenlandse problemen de baas te blijven en bij de heterogene bevolking een gevoel van nationale eenheid op te dringen. Dat was in de eerste plaats de jonge Alexander de Grote opgevallen… Nadat hij afgerekend had met eventuele haarden van opstand in zijn eigen rijk, trok hij in 334 met een leger van 35.000 man over de Hellespont, met de bedoeling de Grieken definitief te bevrijden van de politieke hegemonie van Perzië. Een eerste Perzisch leger werd bij de Granicusrivier op de vlucht gedreven… Darius rekende echter nog altijd op zijn onuitputtelijke mensenreserves die hij meende te kunnen inzetten tegen "die Macedonische roversbende", zoals hij het leger van Alexander smalend noemde. Alexander van zijn kant vreesde dat de Perzische vloot voortdurend kon oversteken naar Griekenland en hem zo verplichten zich naar zijn thuisland terug te trekken. Om dat te verhinderen veroverde hij, alvorens het binnenland in te trekken, de Perzische kuststeden van de Middellandse Zee. Intussen had Darius III een geweldig leger op de been gebracht en rukte op tegen de indringer. In de slag bij Issus liet hij echter zijn leger in de steek en wist te ontkomen. Zijn knappe echtgenote én de rest van de koninklijke familie viel Alexander in handen. Toen de koning vervolgens om onderhandelingen verzocht, verklaarde Alexander zich enkel tot onderhandelen bereid indien Darius hem als zijn meerdere wou erkennen. Nooit eerder in de geschiedenis was een Perzische koning zo diep vernederd…
Terwijl Alexander afrekende met de laatste Perzische vlootbasis Tyrus, bracht Darius III opnieuw een massaal leger op de been en wachtte Alexander op bij Gaugamela aan de Tigris. Zodra de Macedoniërs zich op de Perzische massa stortten, verloor Darius zijn zelfbeheersing en vluchtte het bergland in, terwijl zijn troepen zonder leider totaal werden uiteengeslagen. De koninklijke residentiesteden Susa, Babylon en Persepolis openden hun poorten voor de overwinnaar. In de algemene verwarring die daarop volgde werd het prachtige paleis van Persepolis, dat grotendeels uit cederhout bestond, de prooi van de vlammen. Nadat ook de vierde residentiestad Ecbatana ingenomen werd, was de situatie van Darius III hopeloos geworden. Op de vlucht voor Alexander werd de laatste der Achaemeniden verraderlijk vermoord door een van zijn satrapen, Bessus.
De ambitieuze verrader die zijn koning vermoord had, probeerde hem onder de naam Artaxerxes IV op te volgen en begon een guerilla-oorlog tegen Alexander. Dat was niet naar de zin van de Perzische soldaten: na drie jaar moest Bessus zich gewonnen geven en leverden zijn eigen strijdkrachten hem uit aan Alexander, in ruil voor vrede. Alexander, die respect had opgevat voor zijn vermoorde tegenstander, liet de koningsmoordenaar door een Perzische rechtbank ter dood veroordelen wegens hoogverraad. Bessus werd op gruwelijke terechtgesteld.
Met Darius III was een einde gekomen aan de dynastie der Achaemeniden, die sinds de 7e eeuw v. Chr. over het Perzische Rijk hadden geregeerd.
| Voorafgegaan door: Oarses |
Koning van Perzië | Opgevolgd door: Alexander de Grote |
