Databankenrecht
Van Wikipedia
Het databankenrecht is de tak van het recht die het intellectueel eigendom van databanken regelt, door het auteursrecht uit te breiden tot generieke databanken.
Inhoud |
[bewerk] Databank en werking van het databankenrecht
[bewerk] Databanken
In termen van het databankenrecht is een databank
-
- een verzameling van werken, gegevens of andere zelfstandige elementen, systematisch of methodisch geordend, en afzonderlijk met elektronische middelen of anderszins toegankelijk
Oftewel, een databank is iedere verzameling van dingen die door de maker van de databank systematisch of methodisch geordend zijn en ook als zodanig toegankelijk zijn. Een databank hoeft dus niet noodzakelijk een elektronische database te zijn, te bestaan uit alleen maar tekst, of uit werken die auteursrechtelijk beschermd zijn (vergelijk het auteursrecht in Nederland, waar alleen een verzameling van auteursrechtelijk beschermde werken uit zichzelf weer beschermd is – een wettenbundel is dus in Nederland ook een databank en dus beschermd, maar zou dat zonder het databankenrecht niet zijn).
Een databank op zichzelf is echter nog niet beschermd door het databankenrecht. Een belangrijke vereiste is dat er sprake moet zijn van een substantiële investering in de samenstelling en/of het onderhoud.
[bewerk] Rechten en plichten onder het databankenrecht
Het databankenrecht valt wetssystematisch niet onder het auteursrecht maar is een sui generis recht (recht dat speciaal voor en naar aanleiding van een toepassing in het leven is geroepen). Het auteursrecht beschermt overigens ook wel verzamelingen van gegevens die als databank gedefinieerd kunnen worden maar stelt als extra vereiste hiervoor dat de selectie van gegevens een creatieve selectie zijn waarin een persoonlijk stempel van de maker te herkennen is.
Onder het huidige databankenrecht heeft de maker van een databank gedurende 15 jaar het alleenrecht op het kopiëren, verspreiden, tentoonstellen en anderzijds openbaar maken of reproduceren van de databank als geheel. Let wel, de maker heeft daarmee niet automatisch het auteursrecht op alle dingen in de databank, hij is alleen rechthebbend op de verzameling als zodanig. Wel is het zo dat als de maker een keer een kopie van zijn databank in de handel gebracht heeft, dat zijn rechten op die kopie uitgeput zijn – de eigenaar van die kopie mag die kopie vrijelijk verder doorverkopen.
Daarentegen heeft de rechtmatige gebruiker van een databank ook recht op toegang en hergebruik van een gelimiteerd deel van de databank (d.w.z. hij mag een deel zelf opnieuw gebruiken maar niet meteen heel de databank hard overnemen). De rechtmatige gebruiker mag echter niet dingen met de databank doen waarvan hij weet dat ze in strijd zijn met de bedoeling van die databank en mag ook niet de auteursrechten op enige inhoud van de databank schenden.
[bewerk] Noodzaak tot het databankenrecht
Het databankenrecht is in die zin bijzonder dat het een Europese vinding is: het databankenrecht is ontstaan vanuit de Europese Unie en is dan ook geheel gebaseerd op de Europese Richtlijn Richtlijn 96/9/EG (de Databankenrichtlijn). Deze Richtlijn is verder werwerkt tot nationale wetgeving in alle lidstaten van de EU.
De Databankenrichtlijn is ontstaan naar aanleiding van het steeds makkelijk toegankelijk worden van grote hoeveelheden informatie (vooral met elektronische middelen – denk aan databases, websites), waarvan de rechtsbescherming in alle lidstaten verschillend (of zelfs niet) geregeld was. De Europese Commissie en het Europees Parlement besloten daarop tot harmonisatie van de wetgeving in de Unie en zo werd in 1996 de databankenrichtlijn aangenomen.
