De Vierde Man
Van Wikipedia
| De Vierde Man | |
|---|---|
| Regie | Paul Verhoeven |
| Productie | Rob Houwer |
| Script | Gerard Reve Gerard Soeteman |
| Hoofdrollen | Jeroen Krabbé Renée Soutendijk Thom Hoffman |
| Muziek | Loek Dikker |
| Cinematografie | Jan de Bont |
| Uitgebracht | 1983 |
| Genre | drama/thriller |
| Lengte | 105 minuten |
| Taal | Nederlands |
| Land | Nederland |
| IMDb-profiel | |
|
|
|
De Vierde Man is een Nederlandse film uit 1983 geregisseerd door Paul Verhoeven. De film is gebaseerd op de gelijknamige roman van Gerard Reve.
De Vierde Man wordt door veel mensen beschouwd als een van de meest unieke en meest opvallende films uit de Nederlandse filmgeschiedenis. De Vierde Man is een barok vormgegeven, bovennatuurlijke thriller waarbij droom en werkelijkheid door elkaar lopen. De film is een megsel van sur-reallistische horror, psychologische spanning, zware (bi-seksuele) erotiek en Bijbelse symboliek.
De Vierde Man werd door critici beschouwd als een meesterwerk en trok in ons land 300 duizend bezoekers. Aanzienlijk minder dan Verhoeven's vorige films die allen een miljoenen publiek wisten te trekken. In het buitenland was de film veel succesvoller, in Amerika werd het zelf de meest succesvolle Nederlandse film tot nu toe. De Vierde Man zorgde voor Paul Verhoeven's bekendheid in Hollywood en is vandaag de dag een cultklassieker.
[bewerk] Ontstaan van de film
Na het enorme succes en de slechte kritieken van Spetters, wilde Verhoeven bewijzen dat hij meer was dan alleen succesvol. Verhoeven besloot daarom een serieuze weg in te slaan met het maken van een film die nog nooit eerder in Nederland was gemaakt: een occulte erotische thriller met Christelijke symboliek.
Het scenario werd opnieuw geschreven door Gerard Soeteman en als uitgangspunt koos men ditmaal een roman van Gerard Reve. De Vierde Man was een boek dat Reve aanvankelijk als boekenweekgeschenk had geschreven maar dat geweigerd was vanwege de vele seksscenes.
Joop van de Ende die eerder Spetters had geproduceerd had het echter te druk met het produceren van theatershows en dus moesten Verhoeven en Soeteman op zoek naar een andere producent. Ze deden een opmerkelijke stap door aan te kloppen bij Rob Houwer, de producent bij wie ze vier jaar eerder met ruzie waren vertrokken.
Houwer legde de ruzie bij en als snel was de benodigde 1,4 miljoen gulden geregeld. De opnames van de film (die plaatsvonden in Vlissingen) konden beginnen.
[bewerk] Ontvangst van de film
De Vierde Man werd vooral geprezen vanwege twee dingen: het camerawerk van Jan de Bont en het scenario van Gerard Soeteman.
De Bont's camerawerk kenmerkte zich door veel rode kleuren, veel glijende camerabewegingen, veel vreemde standpunten en veel tegenlicht. Hierdoor ontstaat een dromerige en surreallistische sfeer die perfect past bij het verhaal. Vrijwel ieder shot heeft vreemds en merkwaardigs. Overal lijkt gevaar te loeren.
Het scenario van Gerard Soeteman is een mengsel van alle stijlkenmerken die ook in de romans van Reve voorkomen: het katholicisme, angst voor de dood, de Maria verering, homoseksualiteit, zwarte humor en barok verheven taalgebruik. Het boek, De vierde man, is eigenlijk een vrij warrig verhaal. Soeteman mengde dit verhaal met elementen uit andere romans van Reve en smeed dat alles samen tot een duidelijk geheel. Hierdoor wijkt de film behoorlijk af van de gelijknamige roman.
Verhoeven liet z'n fantasie de vrije loop in een aantal zeldzaam gruwelijke droomscenes: een spin in een web, een afgehakte penis, een oog dat uiteenspat, drie bloedende varkens in een abatoir en een vierde lege vleeshaak ernaast en een Maria-achtige vrouw die steeds opduikt. De film eindigt met een griezelig gefilmd auto-ongeluk.
[bewerk] Externe verwijzing
- (en)
De Vierde man (1983) in de Internet Movie Database
