Delier
Van Wikipedia
Een delier of delirium is een psycho-organische stoornis, de oorzaak is meestal lichamelijk (het disfunctioneren van de hersenen), maar de verschijnselen zijn psychisch. Deze uiten zich door verwarring, cognitieve problemen of door aandachtsstoornissen, het komt meer bij ouderen voor. De symptomen ontwikkelen zich in een korte periode en fluctueren in sterkte. Een delier kan een uiting zijn van een omvangrijker ziektebeeld.
Naast waarnemings- of concentratieproblemen kunnen ook amnesie, waanideeën en hallucinaties optreden.
De oorzaak van de aandoening kan liggen in vormen van dementie (bijvoorbeeld de ziekte van Alzheimer), bijwerkingen van bepaalde medicijnen of ontwenningsverschijnselen (alcohol of drugs). Een bekend voorbeeld van het laatste is het delirium tremens. Verder kan een delier zich voordoen na een operatie of tijdens de terminale fase van ziekten als kanker en aids. En velen kennen het delier dat zich voor kan doen bij zeer hoge koorts, als 'ijlen' (koortsdelier).
Het DSM-IV geeft de volgende diagnostische criteria voor een delier:
- Een verminderd vermogen om de aandacht op externe prikkels gericht te houden en de aandacht te verleggen naar nieuwe externe prikkels, dus een van de twee volgende criteria:
- Vragen moeten worden herhaald, omdat de aandacht verdwijnt
- Herhaald antwoorden op eerdere vragen
- Gedesorganiseerd denken
- Verwarring die zich ontwikkelt gedurende een korte periode
- Fluctuerend niveau van verwarring
- Minimaal twee van de volgende criteria:
- Verminderd bewustzijnsniveau
- Perceptuele verstoringen
- Verstoring van het slaap-waakritme
- Toegenomen of afgenomen psychomotorische activiteit
- Desoriëntatie met betrekking tot tijd, plaats of persoon
- Geheugenproblemen
- Een van de volgende criteria:
- Bewijs dat een organische factor de oorzaak van de verwarring is of deze in stand houdt
- De verwarring kan niet worden verklaard door een niet-organische psychische aandoening
