Divine Light Mission
Van Wikipedia
 |
De neutraliteit van dit artikel wordt betwist. Zie de bijbehorende overlegpagina voor meer informatie. |
De Divine Light Mission (DLM), of Missie van het Goddelijk Licht, Hindi Divya Sandesh Parishad was een nieuwe religieuze beweging gesticht door Hans Maharaj in 1960 in India en geregistreerd te Patna. Zijn jongste zoon, Prem Pal Singh Rawat (geb. 1957) volgde zijn vader op en werd de zeer jonge goeroe onder de naam Guru Maharaj ji van de beweging toen zijn vader stierf in 1966. Dit was een breuk in de Hindoegewoonte van eerstgeboorterecht. In 1974 raakte Prem Rawat in conflict met zijn moeder mede door zijn levensstijl en zijn huwelijk met de Amerikaanse stewardess Marolyn Johnson. Zij hield zijn gedrag voor verwesterd en niet in overeenstemming met de Hindoetradities. Zij onterfde hem en probeerde door middel van juridische procedures het leiderschap van de DLM te geven aan haar oudste zoon, Satpal. De uitkomst van de rechtszaken was dat Prem Rawat de leiding kreeg van de DLM buiten India en de oudste zoon, Satpal, die binnen India.
De hierna volgende informatie behandelt uitsluitend het niet-Indiase deel van de DLM, geïnspireerd of geleid door Prem Rawat.
Inhoud |
[bewerk] De Divine Light Mission en Elan Vital in Nederland
De DLM was een tamelijk bekende beweging in Nederland in de jaren 70 en begin jaren 80. De beweging heet nu Elan Vital en is nauwelijks meer bekend in Nederland. De volgelingen heetten premies, maar noemen zichzelf nu studenten. Elan Vital leert de mens innerlijke vrede te verkrijgen door middel van vier meditatietechnieken die min of meer geheim zijn voor niet ingewijden. De huidige organisatie geeft niet zoveel informatie over zichzelf en verwijst voor meer informatie naar de video's waarin Rawat spreekt. Na het bekijken van alle video's kan men ingewijd worden in de meditatietechnieken. Guru Maharaj ji heette ook Maharaj, en Balyogeshwar, maar noemt zichzelf nu Prem Rawat en heeft de titel goeroe laten vallen. De meeste Hindoe/Sikh-aspecten van de beweging zijn afgeschaft.
De beweging had volgens de Nederlandse godsdienstwetenschapper Dr. Reender Kranenborg sterke bhakti-elementen en had volgens Wim Haan, die de Nederlandse vestiging van de groep gedurende twee jaar bestudeerd had (zie referenties) nauwelijks een filosofische achtergrond. Volgens Haan werd de leer samengevat in de tekst van een lied dat tijdens het aarti-ritueel 1 werd gezongen.tekst van het lied in Engels
Dr. Paul Schnabel schreef over de DLM dat haar boodschap zich helemaal concentreerde op de persoon van goeroe Maharaj Ji. In hem manifesteren zich goddelijke liefde en waarheid. Hieraan kan men deel hebben, door zich volledig over te geven aan de goeroe, die men dan ook altijd zal volgen. Als men dit doet, dan zal men zich bewust worden van de innerlijke wezenskern (Knowledge). 'Knowledge' ervoer men tijdens de meditatie; er zijn vier meditatietechnieken, te weten: meditatie op het licht, op geluid, op woord en op nectar. Deze benamingen zijn nu vervallen en de vier meditatietechnieken worden nu aangeduid met nr 1 t.m. 4.
Naast de meditatie kende de Divine Light Mission nog twee andere grondregels, namelijk: satsang en service. Onder 'satsang' verstaat men voordrachten, waarin de kennis gepropageerd wordt, waarin getuigd wordt van de alom-aanwezigheid van Maharaj Ji, waarin raad gegeven werd ter oplossing van problemen. 'Service' betekent dienen en dienst doen. Van ieder lid van de beweging verlangde men dat zij/hij zich inzet voor de beweging, voor de verspreiding en de instandhouding ervan.
In de presentatie stond de figuur van goeroe Maharaj Ji voorop. Hij was volkomen meester (Engels: Perfect Master), die aan ieder de waarheid kan onthullen, die het antwoord heeft op alle vragen. In de werving werd dan ook altijd verwijzen naar de goeroe. Nieuwe leden trachtte men te werven door het organiseren van lezingen, het houden van introductieavonden, het toezenden van propagandamateriaal.
Dr. Reender Kranenborg beschouwt Elan Vital als een afgeleide van Sant Mat-beweging die in de 19e eeuw in India is gesticht.
[bewerk] Meditatietechnieken
De vier meditatietechnieken zijn officieel geheim. Ze waren als volgt volgens Kranenborg (1982):
- De 'meditatie van het licht' houdt in dat men de ogen sluit en met de duimen op de oogballen drukt zodat deze naar elkaar toe gaan en als het ware 'het derde oog' geopend wordt. Na verloop van tijd ziet men dan het licht. De oorspronkelijk bedoeling van deze oefening, zoals die in het tantrisme beoefend wordt, is inderdaad het openen van 'het derde oog' tussen de wenkbrauwen op het voorhoofd, maar dan wel na een lange en zware training.
- De 'meditatie van het geluid' houdt in dat men de oren met de duimen dichtdrukt, met de handen op de slapen. Na verloop van tijd hoort men het geruis van het bloed en tenslotte hemelse muziek. Oorspronkelijk is deze oefening een sabda-brahman-meditatie, waarin men uitgaat van de eeuwige trillingen die de basis van het universum vormen en het goddelijke uitmaken. De filosofie van de ook in Nederland aanwezige Radha Soami Satsang is hierop gebaseerd.
- De 'meditatie van de nectar' houdt in dat men met de tong achter de huig probeert te komen. Wie hierin slaagt proeft de nectar. Deze oefening komt oorspronkelijk uit de yoga, waar ze een onderdeel vormt van de uitgebreide ademhalingsoefeningen.
- De 'meditatie van het woord' bestaat hieruit dat men de adem naar binnen volgt en bij het uitademen mantra's gebruikt: 'hamsa' en 'soham', resp. als betekenis hebbend ‘zwaan’ (de goddelijkheid) en 'dat ben ik' (namelijk:dat goddelijke). Deze oefening is verwant met de 'japa-' of mantra-yoga, zoals we die ook tegenkomen bij de Transcendente Meditatie en bij de Hare Krishna’s.
Volgens Kranenborg zijn deze vier meditaties niet uniek, maar zijn ze door de DLM losgemaakt van het verband waarin ze passen en sterk vereenvoudigd.
[bewerk] Kritiek en oppositie
De kritiek richtte zich volgens dr. Reender Kranenborg voornamelijk op de persoon en levensstijl van Prem Rawat en niet zozeer op de organisatie.
De wijlen professor in de psychologie van de religie Jan van der Lans van de Katholieke Universiteit Nijmegen schreef over Maharaji dat hij een voorbeeld is van een goeroe die een charlatan is geworden. Volgens van der Lans leidt hij een leven leidde van nietsdoen en plezier, wat alleen een kleine kring van ingewijden weet. Verder beweert hij dat men Maharaji kan beschouwen ofwel als een slachtoffer van zijn omgeving die trouw probeert te blijven aan de rol die zijn familie, met name zijn moeder, hem opdrong, ofwel als een bedrieger.
Afgezien van de oppositie door de anti-sekten beweging die met name sterk was in de jaren 1970 en 1980 is er in dit geval nu (in het jaar 2005) ook actieve oppositie in de vorm van een internationaal netwerk van kritische ex-leden.
Deze teleurgestelde ex-leden onder andere in de Verenigde Staten, genaamd ex-premies verspreiden kritische informatie over hem en perspectieven op hem om, naar zij zeggen, huidige en toekomstige volgelingen in staat te stellen een verantwoorde keuze te maken met betrekking tot het al dan niet volgen van Rawat, zijn leringen en meditatietechnieken. Hun soms zeer scherpe kritiek op het internet betreft onder meer de ontkenning van Rawat voor zijn medeverantwoordelijkheid voor het geloof van zijn volgelingen in Rawats goddelijkheid, financiële uitbuiting (zonder de wet te breken) in het verleden, historisch revisionisme en hypocrisie. Ex-premies verspreiden zeer gedetailleerde informatie over de DLM. Ex-premies en Elan Vital of hun studenten voeren heftige debatten op het internet en ook gerechtelijke procedures tegen elkaar.
Elan Vital ontkent al deze aantijgingen en de Australische en Engelse vestigingen beschouwen volgens hun FAQ's deze afvalligen als een zeer kleine haatgroep vanwege de methoden die ex-premies gebruiken, zoals het lastigvallen en hinderen van Rawat, Elan Vital, of de studenten van Rawat.
[bewerk] Noten
- Aarti heet in andere bewegingen ook wel arathi en is een ritueel waarbij kamfer verbrand wordt voor het beeld van de godheid. Het refereert soms ook aan het lied dat tijdens dit ritueel gezongen wordt.
[bewerk] Referenties
- Haan, Wim De missie van het Goddelijk licht van goeroe Maharaj Ji: een subjektieve duiding uit de serie Religieuze bewegingen in Nederland: Feiten en Visies nr. 3, herfst 1981, onder redactie van Dr. R. Bakker, Dr. C. J. G. van der Burg, Dr. Reender Kranenborg, Dr. J van der Lans, and Dr. H. C. Stoffels. ISBN 90-242-2341-5 (Voornamelijk gebaseerd op de Nederlandse vestiging van de Divine Light Mission)
- Kranenborg, Reender Dr. Oosterse geloofsbewegingen in het Westen: Bhagwan-beweging, Hare Krishna gemeenschap, Transcendente Meditatie, Healthy-Happy-Holy-Organization, Divine Light Mission, Yoga, Verenigingskerk (1982), uitgegeven door Zomer en Keuning - Ede, ISBN 90-210-4965-1
- Kranenborg, Reender Dr. Neohindoeïstische bewegingen in Nederland : een encyclopedisch overzicht, uitgegeven door Kampen Kok (2002) ISBN 9043504939
- Lans, Jan van der Dr. Volgelingen van de goeroe: Hedendaagse religieuze bewegingen in Nederland, geschreven op verzoek voor het KSGV uitgegeven door Ambo, Baarn, 1981 ISBN 9026305214
- Schnabel, Paul Dr. Tussen Stigma en Charisma. Nieuwe religieuze bewegingen en geestelijke volksgezondheid - Deventer, Van Loghum Slaterus, 1982 (Dissertatie Erasmus Universiteit Rotterdam, 10 februari 1982) ISBN 90-6001-746-3, hoofdstuk 2, pagina 33
[bewerk] Bibliografie
- Chryssides, George D. (2001). (Engelstalig) Historical Dictionary of New Religious Movements, pp. 108-109. The Scarecrow Press, Lanham, Maryland and London, 2001. ISBN 0-8108-4095-2
- Barker, E. (1989), Nieuwe Religieuze Bewegingen: een praktische inleiding, (De Divine Light Mission wordt gedeeltelijk en kort behandeld en het boek vewijst verder naar het artikel van Wim Haan)
- Galanter, Marc M. D. (2002) (Engelstalig) Alcohol & Drug Abuse: Healing Through Social and Spiritual Affiliation, Psychiatric Services 53:1072-1074, September 2002. American Psychiatric Association
- Galanter M, Buckley P, Deutsch A, Rabkin R, Rabkin J (1980) (Engelstalig) Large group influence for decreased drug use: findings from two contemporary religious sects Am J Drug Alcohol Abuse. 1980;7(3-4):291-304.
- Melton, J. Gordon and Lewis, R. James. (Engelstalig) Department of the USA Army, Office of the Chief of Chaplains Religious Requirements and practices. A Handbook for Chaplains
- Melton, J. Gordon and Lewis, R. James. (Engelstalig) The Encyclopedia of Cults, Sects, & New Religions.
- Satgurudev Shri Hans Ji Maharaj: Eternal is He, Eternal is His Knowledge, Originally published by Divine Light Mission, (1970) India
[bewerk] Externe links
- Elan Vital Nederlandstalig website van Elan Vital
